"ستاره‌ها"؛ فیلم‌هایی که جیرانی برای دلش ساخت

به گزارش خبرنگار مهر، جیرانی از اوایل سال 84 اقدام به تولید فیلمی با عنوان "ستاره ها" کرد. خبرهای اولیه این فیلم را اثری درباره سینما و حرفه بازیگری معرفی می کرد. فیلمنامه را خود جیرانی نوشته بود و قصه آن به روابط آدم های حاشیه سینما می پرداخت. افرادی که دوست دارند بازیگر شوند، بازیگرانی که دیگر بازیگری را دوست ندارند و سراب ستاره هایی که دیگر نمی درخشند.

در این فیلم، تعدادی از ستارگان سینمای ایران بازی می کنند؛ عزت اله انتظامی، خسرو شکیبایی، نیکی کریمی، امین حیایی، اندیشه فولادوند، فهیمه راستکار، رضا رویگری، آهو خردمند، مرتضی احمدی و اصغر نعیمی تعدادی از نقش های این فیلم را بر عهده دارند. عبداله اسفندیاری نیز تهیه کنندگی اثر را انجام داده است.

نیکی کریمی در "ستاره است"

ساخت این فیلم همزمان با نزدیک شدن اکران ساخته قبلی جیرانی با عنوان "سالاد فصل" بود. در همین زمان یعنی اوایل تابستان 84 فیروز زنوزی جلالی متن فیلم "سالاد فصل" را سرقت ادبی معرفی کرد. وی مدعی شده بود این اثر بر اساس فیلمنامه "زن پائیزی" وی نوشته شده و فیلمنامه بدون توافق قبلی مورد استفاده قرار گرفته است. البته این جنجال پس از مدتی با توافق طرفین به سرانجام رسید و "سالاد فصل" مرداد 84 اکران شد.

در همین زمان یعنی مرداد سال گذشته تدوین فیلم "ستاره ها" آغاز شد و همچنان صحبت از ساخت یک فیلم بود. اما در اواخر همان ماه اسفندیاری به عنوان تهیه کننده فیلم اعلام کرد "ستاره ها" به دو بخش جدا از هم تقسیم می شود. وی توضیح داده بود: "به علت زمان زیاد فیلم تصمیم گرفتیم آن را به دو فیلم جداگانه تقسیم کنیم. البته این دو فیلم از یکدیگر مجزا خواهند بود، ولی از نظر داستانی و مضمونی با هم ارتباط خواهند داشت و احتمالا نام "ستاره های یک و دو" را برای آنها در نظر می گیریم."

با نزدیک شدن زمان برگزاری بیست و چهارمین جشنواره فیلم فجر در سال 84 صحبت از تدوین سه فیلم پیش آمد. محمد ایوبی که تدوین هر سه فیلم را انجام داده بود، در این باره اظهار داشت: "در همان مراحل اولیه فیلمبرداری مشخص شد جیرانی قصد دارد سه فیلم مستقل تولید کند و مضمون اصلی قصه درباره سینماست. این فیلم ها برخورد سه نسل متفاوت با سینما را به تصویر درمی آورد. البته یک سری از سکانس ها که ابتدا گرفته نشده بود، این اواخر فیلمبرداری شد و به احتمال زیاد جلد اول فیلم که در آن عزت اله انتظامی بازی می کند، در جشنواره حضور خواهد داشت."

در آذر سال گذشته، اسفندیاری در گفتگویی با مهر ضمن اعلام اینکه فقط جلد یک ساخته جدید جیرانی در جشنواره شرکت می کند، اعلام کرد: "فکر می‌کنم جلد اول "ستاره‌ها" این توانایی را دارد که در بخش های فیلمنامه و بازیگری جشنواره مورد توجه قرار بگیرد. پس از فیلمبرداری با توجه به طولانی شدن زمان تولید تصمیم گرفتیم فیلم را تبدیل به سه فیلم با نام‌های جلد اول، جلد دوم و جلد سوم "ستاره‌ها" بکنیم و فکر می‌کنم حاصل کار فیلم های خوبی شود."

با همه این مطالب، زمانی که آثار شرکت کننده در جشنواره فیلم فجر اعلام شد فیلم سینمایی "ستاره می‌شود" جیرانی در بخش مسابقه سینمای ایران و فیلم "ستاره بود" این کارگردان در بخش مهمان جشنواره بیست و چهارم فجر حضور یافت. این دو فیلم با عنوان جلد یک و جلد سه ارائه شده بودند. هر کدام از این فیلم ها داستانی متفاوت داشتند، اما مضمون اصلی و کلی آنها مشترک بود.

"ستاره می‌شود" داستان زندگی دختری به نام پونه گلکار را روایت می کند که به ستاره شدن علاقمند است. او به عنوان بازیگر حاشیه‌ای در سینما فعالیت می‌کند. پدر پونه که از بازیگران قدیمی تئاتر است، از مدت ها قبل روی صندلی چرخدار زندگی می‌کند. میان این پدر و دختر اختلاف نظرهایی درباره سینما وجود دارد.

فیلم سینمایی "ستاره بود" داستان زندگی خبرنگاری است که فردی ناشناس بارها با او تماس می‌گیرد و به او اطلاع می‌دهد که یکی از ستاره‌های سینمای ایران به نام روح‌انگیز فوت کرده است. خبرنگار که تصور می‌کند روح‌انگیز همان بازیگر زن فیلم "دختر لر" است، با عجله خود را سر قرار می‌رساند.

پس از نمایش این دو فیلم در جشنواره فجر، جیرانی در نشست با خبرنگاران درباره شکل‌گیری این سه فیلم گفت: "ابتدا قرار بود یک فیلم بلند متشکل از سه اپیزود ساخته شود، اما در زمان ساخت احساس کردم هر یک از این اپیزودها توانایی تبدیل به یک فیلم مستقل را دارد. من برای ساخت این سه فیلم از ژانر درام روانشناسانه - برخلاف ساخته های  قبلی ام - فاصله گرفتم. البته وقتی احساس کردم سنم بالا رفته، خواستم کاری انجام دهم که از علایق شخصی و سال ها پنهان شده در نهاد من سرچشمه بگیرد. "ستاره‌ها" بازگشت شخصی من و به نوعی کاری دلی است."

وی در گفتگوی دیگری با خبرگزاری مهر راجع به شیوه بیانی و به خصوص اکران فیلم های جدید خود گفته بود: "فقط کلیت فیلم های "ستاره می شود"، "ستاره است" و "ستاره بود" با یکدیگر ارتباط دارد، ولی در جزئیات بسیار متفاوتند. وجه تمایز موجود در سه گانه "ستاره ها" باعث شده که بتوان هر یک را به صورت مستقل نمایش داد، اما به هر صورت باید ترتیب شمارشی آنها رعایت شود. البته برای دیدن این سه گانه نیاز نیست مخاطب راجع به دیگر قسمت ها ذهنیت قبلی داشته باشد، بلکه ما فقط به خاطر پیوند زدن محتوای کلی، فیلم ها را به این شکل قرار داده ایم."

از خرداد 85 صحبت هایی در خصوص شیوه اکران فیلم مطرح شد. اینکه فیلم ها به چه صورتی اکران خواهند شد و ترتیب نمایش عمومی آنها چگونه خواهد بود، مورد توجه محافل خبری قرار گرفت. مسئله اصلی این بود که این فیلم ها کوتاه خواهند شد و با جرح و تعدیل به اکران عمومی درمی آیند. حتی ابتدا صحبت هایی در این باره وجود داشت که این فیلم ها به یک یا دو اثر تبدیل خواهند شد که البته بعد از مدتی این خبر منتفی شد.

از اوایل مهر امسال خبرهایی مبنی بر اکران فیلم از نیمه آبان اعلام شد. البته ابتدا صحبت از نمایش فیلم "ستاره می‌شود" به میان آمد تا به نوعی دغدغه کارگردان در خصوص نمایش منظم و پشت سر این سه گانه پاسخ داده شود. در این زمان حتی صحبت از آماده سازی مواد تبلیغی فیلم (عکس، پوستر و آنونس) از سوی تهیه کننده به میان آمد، اما فیلم در زمان اعلام شده بر پرده سینماها نرفت.

تا اینکه یکی از سه گانه های جیرانی با عنوان "ستاره است" از هفته گذشته و روز پایانی آذر به سینماهای تهران آمد. این در حالی است که ابتدا قرار بود "ستاره می شود" در گروه سینمایی قدس اکران شود، اما بر اساس خبرهای غیررسمی این فیلم به اندازه ای کوتاه شد که سازندگان فیلم از اکران آن منصرف شدند و "ستاره است" جای آن را در اکران گرفت.

داستان این فیلم درباره فرزانه مشرقی ستاره مشهور سینماست که نقش یک زن معتاد و توزیع کننده مواد مخدر را در فیلمی بازی می کند. او با لباس معتادان در یکی از پارک های جنوب شهر مستقر می شود. نزدیک شدن یک زن جوان به مشرقی موجب می شود این بازیگر به گمان اینکه زن جزو بازیگران فیلم است، دنبالش برود و در خانه زن با اتفاقاتی مواجه شود.

نیکی کریمی، امین حیایی، اندیشه فولادوند، مژگان ربانی و مهدی صباغی در این فیلم به ایفای نقش می پردازند. همچنین فریدون جیرانی فیلمنامه نویس، محمد آلادپوش مدیر فیلمبرداری، کیوان مقدم طراح صحنه و لباس و حسن ایوبی تدوینگر این فیلم هستند.