خبرگزاری مهر، گروه بین الملل ـ حنیف غفاری: صدر اعظم آلمان و رئیس جمهوری فرانسه قرار است در دو سفر جداگانه به ایالات متحده آمریکا، با دونالد ترامپ رئیس جمهوری این کشور دیدار کنند.
آنها قصد دارند در خصوص «برجام» و حفظ توافق هسته ای با ترامپ رایزنی کنند. این در حالی است که بسیاری از تحلیلگران مسائل بین الملل معتقدند انتصاب جان بولتون به عنوان مشاور امنیت ملی آمریکا، به معنای عزم ترامپ برای خروج از برجام است.
از سوی دیگر، ترامپ همچنان بر سر موضوعاتی مانند گنجاندن توان موشکی ایران در برجام ، بازرسی از اماکن نظامی ایران و وضع محدودیتهای دائمی بر برنامه هسته ای ایران اصرار می کند. تروییکای اروپایی نیز طی هفته های اخیر به ترامپ اعلام کرده اند که امکان تغییر برجام بر اساس شروطی که وی اعلام کرده است وجود ندارد.
سفر ماکرون و مرکل به کاخ سفید به صورت جداگانه و قبل از ضرب الاجل زمانی ترامپ است. این سفرها در حالی صورت می گیرد که میان بازیگران اروپایی نیز بر سر شکل مواجهه با برجام اختلاف وجود دارد.
اخیرا در جریان برگزاری نشست بروکسل، شاهد بروز اختلافات عمده ای میان سران کشورهای اروپایی در مورد اعمال تحریمهای موشکی و منطقه ای علیه جمهوری اسلامی ایران بودیم. تروییکای اروپایی اصرار دارد که وضع تحریمهای جدید علیه ایران برای جلوگیری از اقدام ترامپ مبنی بر خروج از برجام ضروری است!
این در حالی است که برخی کشورهای اروپایی مانند ایتالیا، اسپانیا و اتریش معتقدند که این اقدام تنها منجر به بی اعتباری اتحادیه اروپا در نظام بین الملل خواهد شد و ترامپ نیز فارغ از اعمال یا عدم اعمال این تحریمها، تصمیم نهایی خود را در خصوص خروج از برجام اتخاذ کرده است.
در هر حال سفر مرکل و ماکرون به ایالات متحده آمریکا مورد توجه اکثر رسانه های غربی قرار گرفته است. برخی رسانه ها مانند نیویورک تایمز معتقدند که این دیدارها می تواند به عنوان آخرین تلاش اروپا برای ممانعت از خروج ترامپ از برجام محسوب شود.
بر اساس اعلام برخی منابع خبری در آلمان، این سفر در تاریخ ۲۷ آوریل صورت خواهد گرفت. با این حال وزارت امور خارجه آلمان از تایید این خبر تا کنون خودداری کرده است.
در هر حال، فارغ از زمان دقیق سفر، قطعا این سفر تا قبل از ضرب الاجل تعیین شده توسط ترامپ در ماه مه صورت خواهد گرفت. نکته قابل توجه اینکه رسانه های غربی، مهم ترین ماموریت صدر اعظم آلمان را در این سفر، تلاش برای نجات توافق هسته ای و بقای آمریکا در برجام می دانند و از پرداختن به دیگر موضوعات اختلافی میان آمریکا و اروپا خودداری کرده اند.
واقعیت امر این است که بازی متناقض اروپا در قبال برجام طی یکسال اخیر هزینه های زیادی برای تروییکای اروپایی داشته است. «مهار آمریکا» وظیفه ای بوده است که تروییکای اروپایی (به عنوان سه کشور امضا کننده برجام) از عهده آن بر نیامده اند.
اصلی ترین خطای اتحادیه اروپا در این مسیر، معامله با ایالات متحده بر سر برجام بود. در این معادله، فرانسوی ها نقش پررنگی ایفا کرده اند. پاریس طی یکسال اخیر نقش اصلی ترین بازیگر اروپایی را در هماهنگی با سیاستهای برجامی آمریکا ایفا کرد.
کاخ الیزه از سال گذشته تاکنون، بر اصلاح توافق هسته ای (تغییر برجام) از طریق اعمال محدودیتهای هسته ای جدید برای ایران پس از سال ۲۰۲۵ و محدود کردن توان موشکی کشورمان تاکید کرده است. با این حال مقامات آلمانی در این خصوص مواضع محتاطانه تری داشته اند.
سوال اصلی اینجا است که آیا صدر اعظم آلمان و رئیس جمهوری فرانسه در سفر به آمریکا مواضع یکسانی را در قبال برجام اتخاذ خواهند کرد؟ یا اینکه هر یک از آنها، رفتار متفاوتی را در قبال توافق هسته ای و سرنوشت آن در پیش خواهند گرفت؟ واقعیت امر این است که در صورت خروج آمریکا از برجام، تروییکای اروپایی به عنوان متهم ردیف دوم نقض توافق هسته ای شناخته خواهد شد. این مسئله، نتیجه بازی خاص اروپا در قبال برجام است.
در این میان، نمی توان از نقش منفی کاخ الیزه صرف نظر کرد. در شهریور ماه سال گذشته و در آستانه برگزاری نشست مجمع عومی سازمان ملل متحد در نیویورک، نشریه بلومبرگ گزارش داد که میان آلمان و دو کشور اروپایی دیگر( انگلیس و فرانسه) در خصوص نحوه مواجهه با توافق هسته ای اختلاف نظر وجود دارد.
بر این اساس، پاریس و لندن سعی دارند برلین را در خصوص «لزوم اصلاح توافق هسته ای» اقناع کنند. با این حال، آلمان اخیرا در قبال اعمال تحریمهای موشکی و منطقه ای علیه ایران، رویکرد واحدی را به همراه دو شریک اروپایی خود پیش گرفته است.
همان گونه که اشاره شد، در جریان نشست اخیر شورای اروپا در بروکسل، تروییکای اروپایی در موضعی هماهنگ سعی کردند همراهی دیگر کشورهای عضو اتحادیه اروپا را در خصوص وضع تحریمهای موشکی و منطقه ای علیه ایران جلب کنند. تروییکای اروپایی این گونه استدلال کرده اند که وضع این تحریمها در راستای حفظ برجام ضروری به نظر می رسد، استدلالی که به هیچ عنوان با واقعیات جاری در کاخ سفید و آنچه در معادلات سیاسی آمریکا می گذرد مطابقت ندارد.
برخی تحلیلگران صراحتا اعلام کرده اند که انتصاب جان بولتون و مایک پمپئو نشان می دهد حتی آمریکا برای شرکای اروپایی خود و بازی نسبی آنها در زمین خود ( در خصوص برجام ) نیز ارزشی قائل نشده است.
در نهایت اینکه سفر مرکل و ماکرون به ایالات متحده آمریکا بیش از پیش مورد توجه رسانه ها و مخاطبان آنها قرار گرفته است. امکان دارد مرکل در ملاقات خود با ترامپ از وی بخواهد تا بار دیگر با تمدید لغو تحریمهای هسته ای علیه ایران، زمان بیشتری را به اتحادیه اروپا جهت اعمال مواضعی هماهنگ در خصوص برجام بدهد. اما امکان دارد به صورت همزمان، در دیدار ترامپ و مکرون راهکارها و موضوعات دیگری مورد تبادل نظر قرار گیرد.
همان گونه که تاکید شد، نوع هماهنگی رئیس جمهوری فرانسه و صدر اعظم آلمان در خصوص برجام و موضوعاتی که این دو قصد دارند در سفر به آمریکا مطرح کنند، نقش بسزایی در خروجی رفتاری اروپا در قبال توافق هسته ای با ایران خواهد داشت.
نظر شما