خطر! کارگران بدون مزد مشغول کارند

خبرگزاری مهر- گروه استان‌ها، پایا ماندگار: کارگران ساده‌ترین سوژه‌ای هستند که به‌راحتی با نگاهی به اطراف می‌توان آن‌ها را پیدا کرد، اما سخت است نوشتن از درد و سختی‌های کارگران، نوشتن از آن‌ها سخت است اما نه به‌سختی کارگری.

کارگر که باشی تازه می‌فهمی سختی یعنی چه، سختی یعنی اینکه بدانی چگونه نداری‌ات را با لحظه‌به‌لحظهٔ زندگیت گره بزنی و درحالی‌که به کودکانت لبخند می‌زنی، یک دنیا غصه را پشت چشم‌هایت پنهان کنی و صورتت را باسیلی سرخ نگه‌داری.

کارگر که باشی رسیدن به آرزوهایت هم محال است و حتی از ترس کارفرما نمی‌خواهی نامت در گزارش درج شود مبادا کاری که بابتش پولی دریافت نمی‌کنی را از دست بدهی و بیکار شوی!

جوانی که دریکی از کارخانه‌های سرسیلندرسازی قزوین کار می‌کند به خبرنگار مهر می‌گوید: نمی‌توانیم مشکلاتمان را بگوییم چون ما را اخراج می ‌کنند، قرار است تابستان ازدواج کنم و برای همین هم به این شغل احتیاج دارم.

وی با استرس فراوان می‌گوید: اگر دستتان به‌جایی می‌رسد حرف‌های ما را به گوش مسئولین برسانید ما از اسفندماه حقوقی نگرفتیم و تا خرداد هم گفته‌اند که حقوقی نمی‌دهند، از آبان ماه سال گذشته گفتند باید بیشتر کارکنید حقوقتان افزایش پیدا کند اما حالا می‌گویند می‌خواستید زیاد کار نکنید حقوقتان همان قبلی است.

مرد جوان با لبخند تلخی اظهار می‌کند: با مدرک لیسانس جذب شدم ولی اپراتور هستم اما به ‌اندازه یک کارگر معدن کار می‌کنم، این واحد حدود۳۰۰ کارگر دارد و همه از اسفند ماه نه حقوقی گرفتند نه بیمه آن‌ها رد شده حالا که دومین ماه سال است هنوز قراردادی با ما بسته نشده و ما نمی‌توانیم شکایت کنیم چون کارمان را از دست می‌دهیم.

حجت‌ الله آقاجانی مدیر روابط اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان قزوین در این خصوص می‌گوید: قانون کار قانون حمایتی از کارگران است که مسائلی مانند حقوق، عیدی، بن و اخراج بدون دلیل، بیمه، تعداد ساعت کاری زیاد و حقوق کم از مواردی است که ما می‌توانیم برای حل آن‌ها ورود پیدا کنیم.

وی ادامه می‌دهد: در حال حاضر ۶۵ واحد مشکل‌دار در استان شناسایی ‌شده و برای بررسی مشکلات واحدها با مدیر شرکت صحبت می‌شود اگر مسائل حل نشد از طریق کمیسیون امنیت کارگری وارد می‌شویم.

آقاجانی با تأکید بر حمایت از کارگران ادامه می‌دهد: اگر مشکلات از طریق کمیسیون امنیت کارگری قابل ‌حل نباشد از طریق سیستم بهین یاب و ستاد تسهیل به سازمان صنعت و معدن تجارت پیگیری می‌کنیم، اگر مشکلات در استان قابل ‌حل نباشد طی نامه‌ای به وزارت کار در حوزه حمایت از مشاغل و بیمه بیکاری مشکلات مطرح شده تا حل شود.

بسیاری از کارفرمایان با مشکلات تولیدی و اقتصادی بسیار قادر به پرداخت و رعایت حقوق کامل و قانونی کارگر نیستند، مشکلات حل نشدنی کارگران تنها پرداخت نشدن حقوق نیست، مشکل دیگر کارگران قراردادهای سفید است نوعی از قرارداد که در سال‌های اخیر مرسوم شده است.

جوان دیگری که لیسانس معماری دارد می‌گوید: به ما گفتند چون نمی‌توانیم حقوق به ازای مدرک به شما بدهیم در پرونده با مدرک دیپلم ثبت‌نام کنید، ۴ سال وقتم را در دانشگاه تحصیل کردم که هیچ کجا به دردم نخورد.

وی تأکید می‌کند: همان روز اول از ما تعهد محضری گرفتند که ۴ ماه حقوق را دریافت کرده ایم درحالی ‌که به ما وعده دادند حقوقمان را در ۴ ماه آینده به‌ طور کامل دریافت می‌ کنیم، ما هم قرارداد را امضا کردیم چون به کار نیاز داشتیم حالا حقوقی دریافت نکردیم و کارفرما وعده ماه آینده را می‌دهد.

آقاجانی با بیان اینکه همه این موارد قابل‌ پیگیری است و ما از کارگران حمایت می‌کنیم، تصریح می‌کند: کارگران می‌توانند با ما تماس بگیرند و بدون هیچ ترسی مسائل را پیگیری کنند، و اگر نگران هستند بهتر است نامه‌ های خود را بدون نام ارسال کنند تا ما از آن واحد تولیدی بازدید کرده و مشکلات را بررسی کنیم.

وی به خبرنگار مهر گفت: قرارداد سفید امضا و تعهد گرفتن قبل از پرداخت حقوق اگر اثبات شود از طریق مراجع قانونی پیگیری و با کارفرمای متخلف برخورد خواهد شد.

مدیر روابط عمومی اداره کار تصریح می‌کند: قراردادها محدودیت زمانی ندارند و اگر قرارداد تمام شود امنیت شغلی برای کارگر وجود ندارد و از ما کاری برنمی‌آید، باید در این قانون تجدیدنظر شود، در حال حاضر مشکل کارگران قرارداد است که در مدت محدود منعقد می شود و ممکن است کارگر اخراج شود.

آقاجانی بیان می‌کند: درواقع هدف ما حمایت از کارگران است بنابراین کارگران برای دفاع از حقوق خود نباید بترسند و باید این مسائل را به ما گزارش دهند، ما نیز تمام‌قد آن‌ها را حمایت می‌کنیم و تا جایی که بتوانیم مشکلات را حل می‌کنیم.

جوان دیگری که دریکی از کارخانه‌های تعطیل‌شده قزوین کار می‌کرده با ترس به خبرنگار مهر می‌گوید: خانم بی‌خیال ما شوید تا حرف بزنیم طلب ما را نمی‌دهند تو رو خدا ننویسید کجا کارکردیم و چند ماه است که به ما حقوق نداده اند.

این کارگران تمام سال‌های زندگی‌شان را با ترس و نداشتن امنیت زندگی می‌کنند، ترس از بیکاری، ترس از اجاره خانه، ترس از مریضی فرزند، ترس از هزینه‌های زندگی، دردها و ترس‌هایی که باید زیر نقابی پنهان شود تا همسر و فرزندانشان ناتوانی‌اش را نبینند تا هم چنان همان مرد خوب و همان پدر مهربان همیشگی باشند.

اما مشکل به اینجا ختم نمی‌شود، تنها کارگران قراردادی و استخدامی نیستند که مشکلات زیادی دارند، اگر نیمه ‌روز در امتداد پیاده ‌رو از استانداری تا فلکه مادر قدم بزنی همه‌چیز عادی است، اما سر هر میدان کارگرهایی را می‌بینی که عادی نیست اگرچه دیگر حضور آن‌ها در این مناطق برای همه عادی شده است.

هر وقت یک ماشین در این محل ترمز می‌کند همه افراد دنبال کار به‌ سوی ماشین هجوم می‌آورند در بینشان جوان ۱۷ ساله و پیرمرد ۶۰ ساله هم دیده می شود، هر وقت خبری از ماشین کارفرما نباشد در گوشه‌ای از میدان یکی چرت نیمروز می‌زند و دیگری روی مقوایی روی جدول‌های خیابان نشسته است، آن‌ها که حوصله بیشتری دارند چند نفری دورهم ایستاده‌اند و با حرف‌های متفرقه بیکاری را به فراموشی می‌ سپارند.

پیرمردی که موهایش سفید شده است و توان کار کردن ندارد، وسایلش را توی یک کیسه برنج گذاشته و منتظر است که کسی بیاید او را به سرکار ببرد، می‌گوید ۵ فرزند دارم و بیکارم از اول هم در میدان کار می‌کردم اما حالا که پیر شده‌ام نه پس‌اندازی دارم و نه آینده‌ای، باید تا آخرین توان کارکنم.

پسر جوانی که موهای بلندش را با کشی نازک بسته و ظاهری کاملاً مدرن دارد می‌گوید ما اهل کرمانشاه هستیم با پسرخاله‌ام آمدیم اینجا دنبال کار، فوق‌دیپلم دارم و ۲۴ ساله‌ام هر کاری می‌کنیم که حداقل پول غذایمان تامین شود.

وی به خبرنگار مهر می‌گوید: روی کار میدان نمی‌شود حساب کرد مثلاً دیروز من و پسرخاله‌ام برای خالی کردن بار ۵۰۰ کیلویی رفتیم و آخرسر هم فقط ۳۰ هزار تومان برای هر دو نفر دادند، یعنی نفری ۱۵ هزار تومان! اینجا نمی‌توانی ماهی ۲۰۰ هزار تومن در بیاوری اما یکی پیشنهاد داده است که خانه جغد برایش پیدا کنم و پول خوبی بدهد، هر خانه ۲ میلیون تومان شاید بروم دنبال آن کاری که پول خوبی دارد.

مرد میان‌سالی که آفتاب کلافه‌اش کرده است، می‌گوید: بهترین روزهای زندگی‌ام و جوانی را سر این میدان‌ها تلف کردم، سنم دارد بالا می‌رود از این سرنوشت خسته‌ام، توهین و تحقیرهایی که برخی از این کارفرماها به شخصیت کارگران می‌کنند، غیرقابل ‌تحمل است. مثلاً کارفرما می‌گوید برای حمل این کالا ۳۰ هزار تومان پول می‌دهم وقتی کارش تمام می‌شود، کمتر از آنچه تعهد کرده پرداخت می‌کند، یا برخی از کارفرماها می‌گویند کارگر ایرانی نمی‌خواهیم. «می‌پرسی چرا؟ می‌گویند: «کارگر افغان با مزد کمتر کار می‌کند. مثلاً کار کنترات ۲۰۰ هزارتومانی را با ۵۰ تومان انجام می‌دهند»

این کارگران برای اینکه بتوانند کاری را بگیرند باید بتوانند با تمنا کارفرما را راضی کنند که با پول کمی برایشان کار کنند، کارگرانی که معتقدند حق ‌وحقوقی ندارند و هرچه کارفرما گفت باید انجام بدهند، شاید بخش اعظم این کارگران آگاهی کافی از حق قانونی‌شان  نداشته باشند اما کارگرانی که به دفاع از حق خود پرداخته اند نیز گوش شنوایی پیدا نمی‌کنند و اغلب به‌حق خود نمی‌رسند.

مسئولان گوش شنوا داشته باشند

هفته کارگر فرصت مغتنمی است تا مسئولان استانی و کشوری کمی با حوصله بیشتری صدای انتقاد و اعتراض و مشکلات کارگرانی را بشنوند که چرخ های اقتصاد کشور با تلاش آنها به حرکت درآمده است.

روز جهانی کارگر زمان مناسبی است تا کمی خود را جای کارگرانی بگذاریم که با سختی های فراوان کار، ماه هاست حقوق نگرفته اند و همچنان نگران امنیت شغلی هستند و گاهی شرمنده خانواده خود می شوند.

در سالی که با تاکید مقام معظم رهبری به نام سال حمایت از کالای ایرانی تعیین شده باید دانست این حمایت فقط خرید کالای ایرانی نیست، فراموش نکنیم بدون توجه به معیشت کارگر نمی توان تولید و اشتغال را رونق بخشید و به شکوفایی اقتصادی رسید.

یک بار هم شده چند ساعتی خود را جای کارگران بگذاریم و ببینیم چه انتظاری از مسئولان دارند.