بهاره جهان دوست در گفتگو با خبرنگار مهر ضمن بیان اینکه زنان در ادبیات فارسی به ویژه در شاهنامه افراد تأثیرگذاری هستند، ابراز داشت: باید گفت در قیاس با داستانهای نوشتهشده سایر کشورها جایگاه زنان ایران ستودنی است.
وی بابیان اینکه در شاهنامه زنان خردمند بسیاری وجود دارد، افزود: در شاهنامه با رودابهای مواجه هستیم که علیرغم اینکه از نژاد ضحاک است اما با زال همراه شده و مادر رستم یکی از مهمترین پهلوانان ایران میشود، منیژه عاشق و تهمینه جسور نقش مهمی در پیشبرد داستان دارند که این سبک را کمتر در ادبیات دیگر کشورها میتوان جست.
حضور زنان نقال و راوی در عرصه ملی و بین المللی
این بانوی نقال بابیان اینکه در شاهنامه با زنانی مواجه هستیم که گاهی در برخورد اول ممکن است نگرش خوبی نسبت به آن نداشته باشیم، ابراز داشت: سودابه اگر فریبی میکند به علت عشق زنانه است و گرد آفرید شجاع از مرزهای ایران پاسداری میکند و زمانی به بطن داستانهای شاهنامه توجه میکنیم در این متون زنان تأثیرگذار بسیارند.
جهان دوست بابیان اینکه خوشبختانه شاهنامه طی سنوات اخیر در محافل مطرحشده و شاهد حضور بانوان نقال در این زمینه هستیم، تصریح کرد: داستانهای ادبیات فارسی تنها به شاهنامه ختم نمیشود خانمهای راوی در این دوره وارد عرصههای ملی و بینالمللی شدند و بسیار زیاد دیده میشوند.
وی با ابراز اینکه در حال حاضر دختران و پسران توانمندی در زمینه روایتگری و نقالی فعالیت میکنند، افزود: در سالهای اخیر خانوادهها تمایل بسیاری به شنیدن قصههای ایرانی دارند و بسیار پای نقلها نشسته و تشنه شنیدن هستند و اکنون دوره آنکه بگوییم چرا به ما اهمیت نمیدهند گذشته و نقالها باید در این عرصه بیشتر فعالیت کنند.
کمبود برنامههای فرهنگی صدا و سیما
هنرمند نقال کشورمان بابیان اینکه اجرای برنامههای فرهنگی شاهنامهخوانی در تلویزیون برای مخاطب کودک و نوجوان اثرگذار است، ابراز داشت: صدا و سیما این تلاش را دارد تا برنامههایی نظیر نقالی در تلویزیون اجرا شود اما همیشه پای مشکلاتی همچون بودجه و سلیقه اسپانسر در میان است.
جهاندوست که از ۱۴ سالگی نقالی میکرده و هنرجوی مرحوم مرشد ترابی بوده است، بابیان اینکه نمیتوان همه گرههای کلاف را در صدا سیما جستجو کرد، تصریح کرد: در حال حاضر با شبکه جام جم فعالیت دارم که مدیر گروه آن از اینکه کودکان ایران در سایر اقصی نقاط دنیا با فضای شاهنامه آشنا شوند استقبال میکند و در برنامههای کودکانه، شاهنامهخوان و نقالها برای اجرای برنامه دعوت میشوند.
وی با یادآوری اینکه در شبکه دوم سیما بهتازگی برنامهای برای بزرگداشت فردوسی اجرا شد که مورد استقبال کودکان قرار گرفت، افزود: برنامههای بسیاری با هزینههای هنگفت در صداوسیما ساخته میشود اما همچنان کار فرهنگی که به این دست برنامهها داده میشود کم اما امیدوارکننده است.
روایت تنها راه انتقال شاهنامه به خانوادهها
این بانوی نقال بابیان اینکه تنها راه انتقال فضای شاهنامه به درون خانوادهها روایت است، ابراز داشت: قصههای شاهنامه علیرغم مضمون جنگ مانند آن، درس و عبرتهای بیشمار دارند و سرشار از خردورزی و صلح و ندامت از جنگ است و آنرا بهشدت نکوهش میکند لذا با شناخت شاهنامه در درون خود میتوانیم آن را در خانواده بیشتر گسترش دهیم.
جهان دوست در ادامه تصریح کرد: حس بیژن، زمانی که گرگین را بعد از این همه آزارهایی که به او روا داشته به دستور رستم میبخشد معنای بخشش را در ذهن افراد تداعی میکند، یعنی آنکه من نیز میتوانم افراد را دوست داشته باشم و فردی که به من نامهربانی کرد را مورد بخشش قرار دهم قصههای شاهنامه بار تعلیمی بسیار بالایی دارند و تنها راهی که شاهنامه میتواند به زندگی ما راه پیدا کند ورود قصه به خانواده است.
وی افزود: در سنوات گذشته با همکاری هنردوستان گروه نمایشی به نام چامه که نام آن الهام گرفته از یکی از ابیات شاهنامه است را تشکیل دادیم و شاهنامه با دیگر هنرها نظیر آداب زورخانهای، حرکات آیینی و دیگر سازها تلفیق شد که این سبک، طرفداران بسیاری بهویژه در خارج از کشور دارد.
شاهنامه فردوسی گنجینهای ارزشمند
بانوی نقال فعال در عرصه صدا و سیما و تئاتر بابیان اینکه تاکنون در هفتکشور به اجرای نقالی پرداخته است، ابراز داشت: زمانی فردی کاملاً غریبه با ادبیات کشور و سرزمین ایران از اجرای شاهنامه استقبال کرده و همگام با مرگ سهراب اشک میریزد حس کاملاً منحصربهفردی است و همین تجربه خوب استقبالها باعث شد من و همکارانم طرح جهانی را با کمک سازمان توسعه هنرهای معاصر با نام فراتر از مرزها رقم بزنیم.
جهان دوست بابیان اینکه باید قدردان گنجینه ارزشمندی باشیم که به زبان خودمان سروده شده است، افزود: هدف ما چیزی جز ارسال پیام فردوسی به فراتر از مرزها نیست، فردوسی تمام مرزها را در هم میشکند و فقط آدمهای دنیا را به دوست داشتن و خردورزی دعوت میکند، با همین پیام سفرها را آغاز و به شهرهای اصفهان، شیراز، سمنان، شاهرود، خواف و ... خواهیم رفت.
وی در خاتمه گفت: در حال پیگیری برای برنامههای خارج از ایران در کشورهایی همچون ایتالیا، اسکاتلند و ژاپن هستیم تا پیام فردوسی را به همه مردم دنیا برسانیم.
نظر شما