پوشاندن معایب ما نعمت باطنی خداست/ بخشش؛ بارزترین صفت خدا

به گزارش خبرنگار مهر، شرح دعای روز بیست و ششم ماه مبارک رمضان به قلم حسین محمدی فام نویسنده کتاب «تاآسمان» را در ادامه می خوانید؛

اَللّهُمَّ اجْعَلْ سَعْیی فیهِ مَشْکوراً وَ ذَنْبی فیهِ مَغْفُوراً وَ عَمَلی فیهِ مَقبُولاً وَ عَیْبی فیهِ مَسْتوراً یا أَسْمَعَ السَّامِعیِنَ.

ای خدا! در این روز تلاشم را در راه طاعتت مورد سپاس قرار ده و گناهم را در این روز ببخش و عملم را مقبول وعیبم را مستور گردان, ای بهترین شنوای شنوایان.

در دعای روز بیست و ششم ماه مبارک رمضان به خداوند عرضه می‌داریم: خدایا کوشش مرا در این ماه مورد قدردانی قرار بده.

یکی از القاب و صفات خداوند متعال که در قرآن هم به آن اشاره شده، سپاسگزاری خداوند است. قرآن می‌فرماید: اِنَّ رَبَّنا لَغَفُورٌ شَکور[۱]؛ همانا خدای ما بسیار آمرزنده و سپاسگزار است.

علمای لغت شکور را به کثیرالشکر یعنی کسی که زیاد قدردانی می‌کند ترجمه کرده‌اند.[۲] 

و این معنا دریافت می‌شود که خداوند به واسطه صفت شکور بودنش اعمال عبادی و سعی و کوشش بندگان را مورد قدردانی قرار داده و از آنان تشکر می‌کند. این مطلب به طور صریح در دعای عرفه سیدالشهداء (ع) در صحرای عرفات ذکر شده است. ایشان در بین آن دعای عظیم‌الشأن به خداوند عرضه می‌دارد: ... و اِنْ اَطَعْتُکَ شَکَرْتَنی[۳]؛ خدایا! من هرگاه تو را اطاعت کردم، تو از من تشکر و قدردانی کردی.

در دعای این روز از خدا می‌خواهیم که تلاش‌های عبادی ما در این ماه بزرگ، مورد قدردانی واقع شود.

در فراز دیگری از این دعا می گوییم: خداوندا گناهان مرا در این ماه بیامرز.

همان طور که در آیه مذکور اشاره شد، خداوند بسیار آمرزنده است و صفت آمرزش و بخشش یکی از بارزترین صفات خدای متعال می باشد. در قرآن کریم از این صفت خداوند با عناوین غَفور، غفّار و غافرِ یاد شده است. نکته حائز اهمیت این است که صفت آمرزش خداوند بنا بر تصریح قرآن کریم، شامل حال کسانی می‌شود که قصد توبه و بازگشت به سوی حق داشته باشند.

قرآن کریم در این خصوص می‌فرماید: وَإِنِّی لَغَفَّارٌ لِّمَن تَابَ وَآمَنَ وَ عَمِلَ صَالِحًا ثُمَّ اهْتَدَی[۴] ؛ و من بسیار آمرزنده هستم برای کسی که توبه کند و ایمان آورد و عمل صالح انجام دهد و به راه هدایت برود. 

پس اگر کسی بدون قصد توبه و ترک گناه و جبران گذشته تنها بخواهد به وسیله انجام عمل صالح، از خداوند طلب مغفرت کند،‌ مشمول آمرزش الهی نخواهد شد.

همانطور که گفته شد در دعای این روز از خدا خواهان آمرزش گناهان هستیم و نباید فراموش کنیم که  یکی از خصوصیات ماه مبارک رمضان، غفران ویژه الهی است، تا جایی که اگر کسی نتواند خود را از این غفران عظیم بهره‌مند سازد، بدبخت خوانده شده است.

رسول اکرم (ع) در خطبه‌ای که در فضیلت ماه رمضان ایراد  فرمودند این گونه تصریح نمودند: همانا شقی و بدبخت کسی است که از آمرزش الهی در این ماه بزرگ محروم بماند.[۵] 

در ادامه بحث به سراغ شرح عبارت «عملی فیه مقبولاً» در دعای روز بیست و ششم می رویم:

یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد ماه مبارک رمضان، این است که اعمال ما در این ماه مورد قبول درگاه الهی واقع می‌شود و این مطلب در کلام رسول گرامی اسلام صلوات‌الله علیه تصریح شده است. ایشان فرمودند: عمل شما در این ماه، مورد قبول است. [۶]

و این تضمین که از طرف پیامبر خدا داده شده، بسیار مهم است، زیرا ما همیشه در طول سال، اعمال عبادی گوناگونی انجام می‌دهیم، ولی هیچ‌گاه از قبولی آنها مطمئن نیستیم، اما در این ماه مبارک به ما اطمینان خاطر داده‌اند که اعمال ما مورد قبول است و این باعث می‌شود انسان با اخلاص و آرامش و اطمینان بیشتری به انجام اعمال عبادی بپردازد.

و اما آخرین درخواست طرح شده در دعای این روز که در قالب عبارت «عیبی فیه مستوراً» به خداوند ستار العیوب عرضه می داریم، پوشاندن عیب هاست.

از مهم‌ترین صفات الهی که اگر نبود تمام بندگانش مورد اذیت، خجالت و شماتت واقع می‌شدند، صفت ستار بودن خداوند است و این که عیب‌های بندگانش را می‌پوشاند و آنها را رسوا نمی‌کند.

پیامبر خدا (ص) در فرمایشی به ابن‌عباس و در توضیح آیه ای پیرامون نعمت‌های ظاهری و باطنی خداوند  فرمودند: نعمت ظاهری، آفرینش‌ هماهنگ و موزن بودن توست و نعمت باطنی، پوشاندن معایب و زشتی‌های توست که اگر خداوند آنها را آشکار می‌ساخت، خانواده‌ات هم از تو متنفر و گریزان می‌شدند، چه برسد به دیگران! [۷] 

در پایان این گفتار و در پاسخ به این سؤال که اگر بخواهیم خداوند زشتی‌های ما را بپوشاند، چه کنیم؟ به یک راهکار عملی اشاره می نماییم رسول‌ خدا صلوات‌الله علیه به فردی که به ایشان عرضه داشت: می‌خواهم خداوند عیب‌هایم را بپوشاند، فرمودند: عیب‌های برادرانت را بپوشان تا خداوند عیب‌های تو را بپوشاند.[۸]