باور کنید پیاده رو آنقدرها که پیش از این فکر می کردیم چیز ساده و پیش پا افتاده ای نیست و اگر به کنه مسئله پی ببریم زوایای پنهان بسیاری در این راه ساده پیاده روی وجود دارد که شگفت انگیز است چنانچه جامعه شناسان از آن به عنوان یک جایگاه مهم اجتماعی جهت تبادل احساسات و نقش های اجتماعی نام می برند و سادگی نگاه ما را به بحث های اجتماعی و گهگاه فلسفی گره می زنند.
جامعه شناسان معتقدند که در دنیای مدرن امروزی که آدم ها نقش های جدیدی را تجربه می کنند و از قید و بندها و تعلقات گذشته رسته اند و به عنوان فرد دارای هویت شده اند ، جایگاهی را می طلبند که این فردیت خود را به رخ دیگران بکشانند و در بین برنامه های سیاست مداران و فیلسوفانی که مردم را یا به عنوان کمیتی قابل برنامه ریزی می شناسند و یا آنها را به دسته های اجتماعی و فرهنگی قابل تعریف تبدیل می کنند هویت فردی خود را بروز دهند و پیاده رو بهترین جایگاه برای این خود نمایی اجتماعی است.
گذشته از آن در شهرهای دارای هویت فرهنگی خاص در همین دنیای مدرن ، خیابان ها و پیاده روهای یک شهر آنقدر می توانند معروف شوند که خیل عظیم توریست ها را از جای جای دنیا به دیدن آن مشتاق کند که شانزالیزه در پاریس و یا پیاده روهای کنار رود" تیمز" از آن دسته اند.
به همین جهت طرح بهسازی پیاده روهای خیابان ولیعصر (عج) به عنوان بزرگ ترین خیابان تهران و خاورمیانه که حس نوستالژیک بسیاری در تهرانی ها بر می انگیزد ، نه تنها طرحی پسندیده که بسیار به جا بود و می توان از آن به عنوان طرحی در راستای ساختن یک خیابان تفریحی در تهران نام برد.
اما سئوال این جاست که این طرح با همه تبلیغات خواسته و ناخواسته ای که له یا علیه آن شد و با همه توانی که شهرداری در اجرای آن به کار برد تا چه میزان بر اساس معیارهای شهرسازی و اصول مهندسی است. چرا این طرح در فصل سرما به اجرا درآمد و چرا مسئولان شهرداری در حالی که هنوز بسیاری از قسمت های این پیاده رو هنوز زیر سازی نشده است چه رسد به اجرای طرح پیاده رو ، از پابان پروژه سخن می گویند.
دو هفته پیش حجت اله ملاصالحی ، مدیرعامل سازمان زیباسازی شهر تهران در گفتگو با خبرنگار مهر ، از افتتاح پروژه طرح بهسازی پیاده راه های خیابان ولیعصر (عج) در یک هفته بعد از سخنانش خبر داد در حالی که هنوز چاله های این پیاده رو به مثابه مصیبتی بر سر گذرندگان از آن آوار می شود و مجالی به نگاه سر بالا به عابران نمی دهد.
آفت مدیریت ایرانی که بر اساس وعده و وعیدهایی است که یا هرگز جامه حقیقت نمی پوشند و اگر بپوشند این جامه آنقدر بی قواره است که هیچ کس نمی تواند تحملش کند گریبان مدیران شهر تهران را که در مدت یک سال و نیم گذشته کم و بیش مدیریت تاثیر گذاری داشته اند را نیز گرفته است.
در این میان هزینه های اجرای این طرح که از 17 میلیارد تومانی که مدیرعامل سازمان زیبا سازی شهر تهران عنوان کرده تا 100 میلیارد تومانی که امیررضا واعظ آشتیانی ، خزانه دار شورای شهر تهران ادعا کرده در نوسان است نیز از ابهاماتی است که این طرح عمرانی را جنجالی کرده است.
اجرا شدن طرح در فصل سرما را هرچند بسیاری از مسئولان شهرداری به دلیل نظام دیوان سالاری پیچیده شهرداری و طولانی بودن روند مناقصه و تعیین پیمانکاران عنوان کرده اند ولی مطمئنا این مشکلات ، تازه و امروزی نیست که مسئولان شهرداری با آن نا آشنا باشند و نمی توان حتی تصور کرد که شهردار تهران و معاونان و مشاوران ایشان از این روند بی اطلاع بوده اند و حساب و کتاب از دستشان خارج شده است.
بر همین اساس است که گمان ها در اصرار بر اجرای این طرح در فصل بارندگی و با سرعت بالا و به صورت ضربتی - هرچند گویی طرح های ضربتی در شهرداری این روزها بر طرح های کارشناسی شده و با برنامه ارجحیت دارد - به سمت و سوی انتخابات و تاثیر گذاری بر نتیجه آن می رود با این حال ملاصالحی در گفتگو با مهر معتقد است که هیچ شائبه انتخاباتی در اجرای این طرح وجود ندارد و در حالی که شهرداری توانایی اتمام این پروژه را پیش از انتخابات داشت ، به لحاظ همین گمانه زنی ها افتتاح آن را به بعد از انتخابات موکول کرد.
در این میان اما مشکلات ساکنان در این خیابان و فروشگاه هایی که در کنار این پیاده رو مشغول به کارند نیز مورد بی توجهی قرار گرفت چنانچه برخی فروشگاه ها که بعضا باید تا 8 میلیون تومان اجاره ماهانه پرداخت کنند ، از کاهش شدید درآمدهای خود به دلیل کنده کاری مقابل فروشگاه خبر دادند و مدت 4 تا 5 ماه عملیات عمرانی در مقابل فروشگاه را باعث خسارات مالی فراوانی به خود دانستند.
هرچند ملاصالحی مدت اجرای این طرح را طولانی ندانست و با تاکید بر اینکه بر اساس برآوردهای کارشناسان شهرداری تا متری 2 میلیون تومان بر سرقفلی این فروشگاه ها افزوده شده است از طرح سازمان خود دفاع کرد ولی واقعیت این است که این طرح می توانست بر اساس نظر کارشناسان شهرسازی به صورت فاز به فاز و با سرعت بالا در هر فاز اجرا شود تا مشکلات اینچنینی به بار نیاورد.
شهرداری ، اجرای این طرح را به لحاظ حجم عظیم طرح از افتخارات خود می داند و این پیاده رو را الگوی برای تمام پیاده روهای تهران معرفی می کند ولی کارشناسان شهرسازی به این از این زاویه نگاه نمی کنند و با انتقاد از اینکه چرا برای الگو سازی و ارائه یک طرح موفق سراغ بزرگترین خیابان خاورمیانه آمده شده تا به صورت ضربتی الگوی برای تهران ایجاد شود در حالیکه می شد با انتخاب خیابان های کوتاه تر و در عین حال با بار ترافیک کمتر نسبت به خیابان ولیعصر الگو های متفاوت تری را به اجرا گذاشت.
تهران ؛ بناها ، خیابان ها و میادینی دارد که نام های بسیاری را در تاریخ این شهر به واسطه تاثیرگذاری در ساخت آنها در بین مردم تهران زنده نگاه داشته است ولی گاه مدیریت درست و تصمیم های به هنگام تاثیر گذاری بیشتری در یاد و حافظه تاریخی این مردم دارد و تنها بناها و یادمان ها نیستند که نام ها را زنده نگاه می دارند.
ویژگی ایرانیان که به سراغ کارهایی می روند که در دید است و اصرار آنها بر ثبت یادگاری - که حتی تخته سنگ های تخت جمشید هم از این عادت بی نصیب نمانده اند - ناخودآگاه آدمی را به یاد داستان مردان قدرتمندی می اندازد که هزار یادگاری بر صفحه تاریخ نوشتند ولی امروز یادی از آنان بر زبان ها نیست.
هرچند این پروژه با همه ایراداتی که بر آن وارد است و با همه جفایی که به لحاظ تقابل های سیاسی بر آن شد در حال اجراست ولی باید پذیرفت که تهران نیازمند فضاهایی است که به شهر ، اعتبار و غنای فرهنگی و هنری ببخشد و تهران را از یک شهر بی قواره که هیچ نگاهی را به خود جلب نمی کند به شهری در حد و اندازه پایتخت کهن سال ترین کشور جهان تبدیل کند که پروژه هایی از این دست می توانند این مهم را انجام دهند.
شاید بتوان اشکالات اجرایی این پروژه را که در مدت زمان اجرا مشکلات فراوانی برای ساکنان و گذرندگان از آن ایجاد کرد به لحاظ تجربه اول شهرداری و اصرار بر پایان آن به صورت ضربتی نادیده گرفت ، ولی بی شک اجرای این طرح توقعات بسیاری در شهرنشینان تهرانی ایجاد کرده که در تجربه های بعدی قابل چشم پوشی نیست.
پیرمرد خسته به آسمان نگاه کرد و دستهایش را به درخت کهنسال کنار نهر گرفت تا از پل لغزان روی آن بگذرد ، این روزها خیابان امن تر از پیاده رو است.
نظر شما