آب به مثابه امر اجتماعی در نظر گرفته شود

به گزارش خبرگزاری مهر، تهرانگردی مردادماه از خانه مستوفی الممالک که متعلق به وزارت ارتباطات است، آغاز شد و احمد مسجدجامعی با بیان اینکه این ملک در گذشته حیاط بزرگتری داشت اما در طول زمان این حیاط کوچکتر شده است گفت: در حال حاضر تنها ۱۶۰۰ متر از این بنا باقی مانده است در حالی که بر اساس گفته‌های برخی تهران شناسان این خانه دست کم ۵۰۰۰ متر مربع بود.

در نزدیکی این خانه مسجد کوچک مستوفی قرار دارد و اهالی می گویند این مسجد پیشترها نمازخانه این خانه بوده است. به این ترتیب می توان حدود آن را بهتر شناخت. وی با بیان انیکه خاندان مستوفی به نوعی شبیه تکنوکرات های امروزی محسوب می شدند از این رو توانستند در نظام‌های سیاسی مختلف اعم از زندیه، قاجاریه، پهلوی حضور داشته باشند و از آنجا که  خوشنام بودندخاطرات و نام های زیادی از آنها در بین مردم باقی مانده است. به گونه ای که گفته می شود میدان حسن آباد و محله یوسف آباد به نام اجداد آنها است. مهمترین شخصیت فرهنگی این خاندان عبداله مستوفی نویسنده کتاب ارزشمند شرح زندگانی من است که اثری ماندگار به ویژه در شناخت تاریخ تهران و ریشه یابی ضرب المثل های رایج فارسی است.

مسجدجامعی با بیان اینکه خاندان مستوفی در کارهای مالی و حوزه دخل و خرج دولت‌ها فعالیت می‌کردند، گفت: اما در عین حال علاقمند به هنر بودند مثلا صاحب این خانه کلکسیون پروانه داشته است و سقف یکی از تالارهای خانه‌اش را مزین به نقش انواع و اقسام پروانه‌ها کرده است اما متاسفانه به علت بارش باران این سقف نم برداشته و لازم است طرح مرمت و احیای آن زودتر آغاز شود.

به گفته  هادیان مدیرکل روابط عمومی وزارت ارتباطات، قرار است این خانه پس از مرمت محل هم اندیشی و ایده پردازی استارت آپ‌های اینترنتی شود.

ضعف سازمان محیط زیست و میراث فرهنگی در احیاء قنات‌ها

در ادامه تهران گردان به پارک شهر رفته و از قنات سنگلج که روزگاری تامین کننده آب مورد نیاز مردم محله بود بازدید کردند. مسجد جامعی با بیان اینکه این قنات تا چندی پیش نه تنها پارک شهر که کم و بیش محله سنگلج را سیراب می‌کرد، گفت: اما حالا مثل بسیاری از قنات های تهران برهوت شده است.

وی گفت مادر چاه قنات سنگلج در حوالی هتل لاله فعلی است و محل آفتابی شدن آب در خیابان سرهنگ سخایی است که پس از عبور از آن به پارک شهر و محله سنگلج می‌رسید.

این عضو شورای شهر تهران با بیان اینکه سال‌هاست که برای لایروبی و احیای قنات‌ها بودجه‌هایی در نظر می‌گیرند، گفت: بودجه احیاء قنات‌ها، منطقه‌ای در نظر گرفته می‌شود اما قنات یک پدیده فرامنطقه‌ای است. مثلا قنات سنگلج مادرچاهش در منطقه شش است و پس پیمودن خیابان های مختلف از منطقه یازده می گذرد و بالاخر به اینجا منطقه دوازده می رسد.  حالا برای احیاء این قنات کدام مناطق باید اعتبار بگذارند؟

به گفته‌ مسئولان منطقه ۱۲ از ۱۵ قناتی که در این منطقه وجود داشته است حدود ۱۰ قنات خشک شده‌اند و قنات‌های باقیمانده نیز در حد کمی آب دارند و متأسفانه فاضلاب های خانگی به آنها وارد می شوند.

وی با بیان اینکه احیاء قنات‌های تهران پروژه بزرگی است، خاطرنشان کرد: از اندک شمار کارشناسان، معمار احمدی از بازماندگان نسل احیاء قنات‌های تهران مانده است. که برای احیاء قنات ها لازم است نظرات این قبیل استادها را جویا شویم.

مسجدجامعی با بیان اینکه در حوالی موزه ملی در خیابان سی تیر دالان همین قنات طاق ضربی و آجری خشتی دارد، گفت: این بخش از قنات ظرفیت این را دارد که در کنار موزه های فعلی خیابان سی تیر به بخشی از موزه آب تبدیل شود. و شیوه نوین موزه زیرزمینی نیز خواهد بود.

 آغاز مرمت «خانه ظهیرالاسلام»

در ادامه تهران گردان به خانه ای منسوب به "ظهیرالاسلام" رفته و از بخش های گوناگون که در دست خاکبرداری و آماده سازی برای مرمت است دیدن کردند. این بنا در اختیار یک سازمان دولتی است. و مرمت آن می تواند برای حفظ هویت معماری تهران اهمیت داشته باشد.

در ادامه یکی از مهندسان این خانه با نشان دادن دو عدد قبر گفت که استخوان‌های گوسفند، مرغ و سر مار در این قبرها پیدا شده و احتمال دارد که نوعی باور خرافی ریشه دفن این چیزها بوده باشد. یکی از مردم محله می گفت که در دهه پنجاه در اینجا آیین سوگواری برای سیدالشهداء برپا می شد.

در ادامه تهران گردان به محل گروه زیست آنلاین رفته و از قسمت‌های مختلف این گروه خبری بازدید کردند. احمد مسجدجامعی نیز با گفتن تبریک روز خبرنگار با بیان اینکه یکی از دلایلی که این سایت را برای بازدید انتخاب کردیم، نزدیکی به روز خبرنگار است ما در حوزه‌های تخصصی توفیق زیادی به دست نیاورده ایم و کار شما برای پرداختن به موضوعات تخصصی محیط زیست و آب و هوا جای سپاسگزاری فراوان دارد.

وی افزود: قرار بود در این تهرانگردی از مقبره شهدای مشروطه هم دیدن کنیم اما چون از سال گذشته به این سو هیچ کاری در این مکان انجام نشده، ترجیح دادیم این موضوع را از برنامه بازدید حذف کنیم.

آب به مثابه امر اجتماعی

عضو شورای اسلامی شهر تهران با بیان اینکه درباره آب سخن بسیار می توان گفت ادامه داد که: آب باید به مثابه یک امر اجتماعی مطرح کرد و هدف تهران گردان توجه بیشتر مسئولان و عموم شهروندان به آب است.  

وی افزود: تمدن ایران از اندک تمدنهایی است که در کنار کویر هم سربرآورده. پیشینیان ما در فلات نیمه خشک ایران تمدنی تشنه پایه گذاری کردند. به همین دلیل آب نزد ما از دیرباز قداست داشته و بر پاک نگه داشتن آن تأکید شده است. در شهرهایی همچون یزد که بین دو کویر ساخته شده این مسأله در معماری و شهرسازی نموده پیدا کرده است.

 مسجدجامعی با بیان اینکه این روزها اقتصاد آب به ویژه در حوزه‌های هزینه تمام شده، ارزش آب و توانایی پرداخت مردم به مسئله اصلی بدل شده گفت: آب می‌تواند به یک امر اجتماعی تبدیل شود و به ما کمک کند که بتوانیم وضعیت بهتری در مورد آب داشته باشیم. چرا که تهران در حال بلعیدن آب اینسوی و آنسوی کوه‌های البرز است و از سدهای مختلف طالقان، کرج، لار و ... آب می‌گیرد. باز هم تشنه است و این عطش را باید مدیریت کرد.

عضو شورای اسلامی شهر تهران، با بیان اینکه در توافق اولیه میان شهرداری و آبفا مشخص شده که در افق ۱۴۱۰ میزان مصرف آب غیر شرب برای فضای سبز از ۱۳۵ میلیون متر مکعب باید به ۶۵ میلیون متر مربع مکعب کاهش یابدکه این مهم با بازچرخانی آب حاصل می‌شود.

بازدید از تصفیه خانه شهرک اکباتان

در ادامه تهران گردان به شهرک اکباتان که یکی از قدیمی‌ترین بازچرخانی آب را دارد رفتند. بازچرخانی آب این شهرک بخشی از فضای سبز منطقه را آبیاری می‌کند. در پی سالیان اخیر شهرک‌های زیادی ساخته شده است و اگر به جای هیجان، تدبیر و فکر به کار می بردیم می‌توانستیم در هر شهرکی بازچرخانی آب داشته باشیم.

وی با بیان اینکه شاید می توانیم راه حل‌های میان مدتی برای نجات آب پیدا کنیم، گفت: مثلا به تولید وسایلی که می‌تواند به کاهش مصرف آب می انجامد بیاندیشیم همچون شیرهای چشمی، شیر پدالی، سیستم استفاده از آب حمام و ظرفشویی برای سیفون استفاده کنیم.

عضو شورای اسلامی شهر تهران، با بیان اینکه نگاه‌مان بیشتر باید به سرمایه گذاری‌های کوچک باشد، تاکید کرد: مثلا در مجوزهای ساخت و ساز برای مصرف بهینه آب باید در مقررات ملی ساختمان کاری کرد.

مسجدجامعی با بیان اینکه منطقه ۲۲ نیز می‌توانست به عنوان یک منطقه نوساز و نوبنیاد سیستم بازچرخانی آب داشته باشد اظهار کرد: در دولت اصلاحات که خیلی هم قدیمی نیست ظرفیت منطقه 400 - 500 هزار نفر پیش بینی شده بود اما حالا ظرفیت پذیرش دو میلیون نفر را دارد. در حالیکه سیستم فاضلاب و بازچرخانی درستی هم ندارند.

وی با بیان اهمیت آب گفت: باید بر روی تصفیه خانه‌های منطقه‌ای نیز از سوی محیط زیست و وزارت بهداشت نظارت جدی شود. چرا که آب پس از بازچرخانی و تصفیه به شبکه باز می‌گردد و نباید به گونه‌ای باشد که این بازچرخانی درست انجام نشده باشد هر چند که گفته می‌شود چند کانون سکونتی نیز به دلیل دسترسی به آب چاه، از آب بازچرخانی شده خود استفاده نمی‌کنند که باید بر روی این مسائل نیز نظارت بیشتری صورت بگیرد.

بازدید از گنجینه ملی آب ایران و اراضی عباس آباد

در ادامه تهران گردان به گنجینه ملی آب ایران واقع در پارک پردیسان رفتند. احمد مسجدجامعی با بیان اینکه کار بسیار با ارزشی در مورد دستاوردهای تاریخی آب در این موزه انجام شده، گفت: در این جا مراحل مختلف تهیه و جریان آب از شکل تاریخی تا امروز یعنی از قنات‌ها و فضاهای زیرزمینی کنار قنات شروع و مراحل تولید و استفاده از یخ در زمان های گذشته و روش بهره برداری چندگانه از آب به نمایش گذاشته شده است. انواع و اقسام آب انبارها و یخچال‌های قدیمی، سنت‌های آب و ایجاد سدهای جدید و مراحل ساخت آن در معرض دید عموم قرار گرفته است.

 وی با بیان اینکه مسئولان موزه امیدوارند که در شش ماهه دوم سال فاز نخست این مجموعه به به بهره برداری برسد، گفت: البته لازم است مرکز اسناد آب و همچنین آرشیو موقوفه های آب که زیاد هم هست در این مرکز فعال شود و زمینه فعالیت خیرین حوزخ آب فراهم آید. به گفته مسجدجامعی جای آسیاب آبی شوشتر که ثبت جهانی شده در این موزه خالی است.

عضو شورای اسلامی شهر تهران در ادامه در بازدید از شیوه های آبیاری اراضی عباس آباد، با بیان اینکه قنات عباس آباد تاریخ کهنی دارد تصریح کرد: بر اساس برنامه ریزی فعلی تنها ۱۲ ساعت آب قنات در اختیار اراضی عباس آباد است که این مقدار آب با این حجم فضای سبز هم خوانی ندارد و لازم است شیوه‌های ایجاد تصفیه آب و بازچرخانی آن و استفاده از گونه های گیاهی سازگار با اقلیم تهران مورد توجه قرار گیرد. تا مشکل کمبود آب در این فضاها مرتفع شود.