نتایج چهاردهمین دوره جایزه جهانی کتاب سال اعلام شد

به گزارش خبرگزاری مهر، جایزه جهانی کتاب سال جمهوری اسلامی ایران با هدف شناسائی، گزینش و معرفی آثار برگزیده جهانی و بزرگداشت پدیدآورندگان آنها، در جهت ارتقای سطح دانش و اعتلای فرهنگ مکتوب، از سوی شورای فرهنگ عمومی تاسیس شده و هرسال کتاب هایی که "مطالعات اسلامی" و "مطالعات ایرانی" به زبان های مختلف منتشر شده اند، بررسی می شوند و مؤلفین آثار برگزیده، از ریاست جمهوری اسلامی ایران لوح تقدیر دریافت خواهند کرد .

هر یک از دو موضوع اصلی راجع به اسلام و ایران شامل چند شاخه فرعی است : الف  مطالعات اسلامی : کلیّات ، معارف اسلامی ( تاریخ اسلام، رجال، اخلاق، علوم قرآنی، حدیث، فقه، کلام و فِرَق) ، فلسفه و عرفان ، فرهنگ و تمدن اسلامی ، مطالعات اسلام معاصر، و در حوره مطالعات ایرانی : کلیّات ( زبان، هنر، مردم شناسی، تاریخ علم در ایران، ...) ، ادبیات فارسی ، تاریخ ایران ، هنرهای ایرانی . اسامی برگزیدگان این دوره به شرح زیر است :

حوزه مطالعات اسلامی

کتاب " خاستگاه و توسعه حقوق در اسلام " ، این اثر با گزارشی کوتاه از جهان اسلام در سده سوم هجری - نهم میلادی - و  یک دیباچه آغاز و معتقد است ژوزف شاخت و داتن نتوانسته اند به درستی از اصول واقعی و تحول در حقوق اسلام سخن گویند، لذا پدیدآورنده خود تلاش می کند از دوران شکل گیری حقوق اسلام و نیز سه سده نخست هجری به صورتی جامع در  فصل نخست سخن گوید.

" شیدایی جان، شهود جذبه معنوی در تنویرات ابن عربی " ، نویسنده در این اثر قلب اندیشه ورز انسانی را کاویده و به تشریح درک معنوی و عرفانی و مراحل سیر و سلوک می پردازد. او پای نهادن در مسیر هجرت و سفر، به شرح این واژگان در قرآن کریم پرداخته و سرگشتگی و شیدایی را شرط نخست در این سیر الی الله می داند.

" پیشینه هنر اسلامی" ، این اثر تاریخ هنر اسلامی را در چهار مقطع بررسی و فصول آن گردآوری تازه ای از هشتاد و سه جستار علمی است. تحلیل دوران شکل گیری و آغازین هنر اسلامی، برپایه دوره ها و حوزه ها ی جغرافیایی جهان اسلام ، محور مجموعه مباحث این دفتر علمی است. محورهای هنری مورد بحث در این کتاب دربرگیرنده مطالبی در زمینه معماری، نقاشی،‌ اشیا هنری، شمایل، تذهیب و فرضیه های موجود در عرصه هنر است و تأثیر این هنرها را در تاریخ و فرهنگ اسلام و نیز تأثیر آن در جهانی شدن این تمدن را مورد ارزیابی قرار دهد. پرفسور اولگ گرابار، مورخ صاحب نام تاریخ هنر اسلامی و استاد دانشگاههای Yale و هاروارد  است و بیش از سی عنوان کتاب درباره هنر اسلامی و صدها مقاله در این عرصه نگاشته و تاکنون از او چندین عنوان کتاب به زبان فارسی برگردانده شده است.

" اندیشه های سیاسی آیت ا... مرتضی مطهری " ، این کتاب دارای یک درآمد از رشد جریان اسلام گرایی در جهان، و یک نتیجه گیری توصیفی از نقش های مطهری در جریان انقلاب اسلامی و نیز در اندیشه اسلامی معاصر است. فصل اول، عوامل تأثیرگذار در شخصیت اجتماعی مطهری از قبیل خانواده، حوزه های علمیه، معلمان، رویدادهای سیاسی شرح شده است. فصل دوم به آثار علمی پا به پای فعالیتهای سیاسی مطهری پرداخته و رابطه فکر و عمل او را در تعامل مستمر با شرایط فرهنگی و سیاسی دوره اش، بازگو می کند. فصل سوم به دیدگاه های اقتصادی مطهری و او از اقتصاد اسلامی در مقایسه با دو مکتب اقتصادی رقیب هم عصرش یعنی کاپیتالیسم و سوسیالیسم می پردازد.

پژوهشگر برتر

" پروفسور حامد الگار " ، حامد الگار متولد سال 1940 میلادی می باشد. بعد از اخذ درجه لیسانس در سال 1961 میلادی جهت تکمیل آموزش زبان فارسی که پیش تر با آن در دانشگاه کمبریج آشنا شده بود، به دانشگاه تهران آمد و به مدت یک سال به تحصیل زبان فارسی پرداخت. سپس به دانشگاه کمبریج بازگشت و دکترای خود را از همان دانشگاه  در سال 1965 دریافت نمود. او از همان سال به عنوان استاد در دپارتمان مطالعات خاورمیانه در دانشگاه برکلی کالیفرنیا استخدام شد و هم اکنون در آن جا به تدریس زبان فارسی، تاریخ و فلسفه اسلامی مشغول است.

حوزه سیره نبوی

" سیّد المرسلین " ، کتاب دارای شصت و پنج فصل است که محتوای هر یک با عنوانی کوتاه و مناسب در آغاز بیان و خلاصه گردیده است. به مناسبت های گوناگون و بحکم ضرورت، مانند دین رسول اکرم قبل از اسلام، خاتمیت، نبوت، معراج و ... بحثهای علمی و کلامی در حد نیاز آمده و به صرف بیان حوادث تاریخی اکتفا نشده است.

" سیر تطور کتابهای سیره نبوی " ، این اثر به بررسی منابع سیره نبوی از صدر اسلام تا دوره عباسی و نقد آن می پردازد. نویسنده در این کاوش ویژگی هر یک از منابع، شرح حال نویسندگان و رویکردهایی که در نگاه به سیره، مد نظر داشته اند را بررسی کرده است . به دیگر سخن این اثر دانشنامه ای است مختصر از هر آنچه در خصوص پیامبر اعظم از آغار نگارش سیره تا دوره عباسی فراهم آمده است .

" مختصر الجامع فی السیره النبویه " ، کتاب حاوی مقدمه ای بلند در سه بخش است. بخش نخست  در باب اهمیت سیره نویسی به منظور شهادت به رسالت نبی اسلام و از بین بردن شبهات دشمنان اسلام و تحکیم عشق به پیامبر در قلوب مسلمین و آگاهی از سیرِ حرکتِ اسلام است.  بخش دوم به تاریخ سیره نویسی می پردازد . بخش سوم بررسی وضعیت شبه جزیره عربستان  قبل از ظهور اسلام از قبیل  جغرافیایی و طبیعی، ترکیب جمعیتی و قومیتی و وضعیت اقتصاد، اجتماع، حکومت و سیاست را بررسی می کند.

" معراج نامه شاهرخی  " ، معراج نبی اکرم (ص) در سنت اسلامی علاوه بر باور ایمانی،  منبع الهام در هنر و عرفان است. کتاب معراج نامه شاهرخی نسخه ای است از هنر کهن ایرانی و اسلامی متعلق به قرن هشتم هجری به جای مانده از سبک و دوره تیموری که به دلایلی ناگفته در تاریخ، به سرزمین دولت عثمانی وقت، انتقال و از آن جا به کتابخانه ملی پاریس منتقل گشت. در نسخه اصلی  اثر  به  پسر شاهرخ امیر دوم تیموری، بایسنقر میرزا اختصاص داشته  و حاوی  پنجاه و هشت تصویر رنگی در سبک و تذهیب آن دوره است.سال 1883 پاوت دی کورتیل کتاب را که دارای خط ترکی ایگوری است به زبان فرانسه ترجمه، سپس ریچارد پویر آن را از زبان فرانسه به انگلیسی برگردان نمود. در سال 1977 زنده یاد خانم ماری رزسگای که در کتابخانه ملی پاریس اشتغال به کار داشت  ترجمه انگلیسی آن را با شرحی از تصاویر هنری و مقدمه ای گویا به چاپ رساند.

" محمّد (ص) در اروپا " ، یازده فصل این اثر تلاش می کند به محورهای سوء فهم غربیان پاسخهای  تحلیلی و منقح ارائه و ضرورت نوعی نگاه دقیق و متفاوت را در قرن بیستم به غرب گوشزد نماید تا از این رهگذر غرب از اسلام برای نخستین بار درکی صحیح یابد و چهره واقعی نبی گرامی اسلام از ورای ابرهای کژ فهمی  بیشتر نمایان گردد.

پژوهشگر برتردر این حوزه 

" علامه سید جعفر مرتضی العاملی " ، علامه سید جعفر مرتضی عاملی در سال 1364 هجریِ قمری در جبل عامل واقع در جنوب لبنان دیده به جهان گشود. تحصیل علوم دینی خود را بسیار زودهنگام آغاز و در سال 1382 هجری قمری جهت ادامه تحصیل دینی به نجف اشرف رفت. مقدمات و بخش زیادی از دروس سطح را در آنجا گذراند و در سال 1388 هجری قمری به حوزه علمیه قم نقل مکان و سپس در سال 1413 هجری قمری به جبل عامل بازگشت. تألیفات وی عبارتند از: الصّحیح من سیرة النبّی الأعظم / تفسیر سورة الماعون / الغدیر و المعارضون

" سیرة سیّد الانبیاء و المرسلین محمّد(ص) " ، کتاب  برگردانی از کتاب " سیره رسول خدا(ص)" نگاشته رسول جعفریان توسط آقای علی هاشم الاسدی است . مترجم بر این اعتقاد است که سخن گفتن پیرامون سیره نبوی درحقیقت نوعی بزرگداشت از شعائر خداوند متعال است و متاسفانه  بسیاری از مسلمانان از آن غافل مانده اند. از ویژگی های مهم کتاب و ترجمه آن معرفی حدود سی و پنج تن از مورخان و سیره نویسان برجسته تاریخ اسلام و استفاده از منابع بسیار و آسان بودن سبک نگارش آن است.

" زندگی نامه حضرت محمّد(ص)؛ منابع و مؤاخذ " ، هارالد موتسکی متولد سال 1947 استاد مطالعات اسلامی است. وی پرکارترین اسلام شناس غربی در زمینه سیره  و حدیث نبوی به شمار می آید . بیشترین شهرت و تخصص موتسکی در مطالعات حدیثی و سیره نبوی است  .از وی کتاب ها و مقالاتی درزمینه تاریخ قرآن و تاریخ فقه به سه زبان انگلیسی ،آلمانی و هلندی انتشار یافته است .

حوزه مطالعات ایرانی

" فهرست نسخ خطی فارسی کتابخانه دانشگاه قازان " ، این فهرست سیصد و هشتاد و نه نسخه را براساس موضوع و محتوا در سی و شش رشته همچون طب، نجوم، صرف و نحو، شعر، موسیقی، فقه کاویده و با دقت لازم تاریخ کتابت، نام کتابت، عنوان نسخه، تعداد سطور، نوع خط و کاغذ، حجم و تعداد و رنگ صفحات را بیان و بخشهایی از هر اثر را مستند کرده است.

" موسیقی ایران؛ پرسش از سّنت " ، در این اثر سنّتِ  موسیقی ایرانی از دوران ایران باستان، ایران اسلامی تا دوره معاصر بررسی و زیبایی شناختی در سازهای قدیم و امروزی، سازهای سنتی و بومی، فرم در موسیقی ایرانی، موسیقی عامیانه و محلی، هنر اجرا شامل؛ نوازندگی، خوانندگی شعر کلاسیک و بداهه نوازی و بداهه خوانی کاویده شده است.نویسنده معتقد است موسیقی ایرانی ژرفایی از ذوق، شوق و عشق است و باید از زوایای گوناگون هم چون، موسیقی شناختی و تاریخ آن، سازشناسی، شعر و شاعری و در نهایت جایگاه هنر و زیبایی به نقد و بررسی مجدد نشست.

" گفتمان میان فرهنگ ها : ایران و هند " ، این اثر شامل بیست و چهار جستار نظریه مدار در زمینه های مختلف فرهنگ ایران و هند است که حوزه های مطالعات تاریخی و ادبی ایران و هند را در قالب پژوهش های تطبیقی دربرمی گیرد.پدیدآورندگانِ اثر معتقدند با وجود مشترکات تاریخی و فرهنگی دو سرزمین ایران و هند، سابقه این فرهنگ مشترک در طول تاریخ به دست فراموشی سپرده شده و بازبینی و یادآوری آن بسیار ضروری است.

" خلیج فارس؛ اطلس نقشه های کهن و تاریخی" ، اطلس نقشه های قدیمی و تاریخی یعنی خلیج فارس مجموعه ای است سازمند با هفتصد و هشتاد و شش نقشه از دویست و هشتاد نقشه نگار در روند تکامل دانش کارتوگرافی و جغرافیا در طول پنج هزار سال. اطلس در چهار بخش منطبق با چهار چرخگاه بزرگ محتوایی تاریخ (دوران باستان، دوره اسلامی و قرون وسطی، دوره رنسانس و دوره مدرن) تدوین و تبویب شده است. نقشه های هر دوره که گویای ویژگی کارتوگرافی و جغرافیایی می باشد از اینرو اهمیت دارد که در سراسر آن نام خلیج فارس همواره بکار می رود. 

" ترجمه دیوان مثنوی معنوی به زبان ازبکی" ، شش دفتر مثنوی مولوی اهتمام و ترجمه ای است از جمال کمال عضو شورای نویسندگان و شاعران ملی ازبکستان. مترجم او با علاقه وافری که به ایران و فرهنگ  و زبان فارسی  دارد در ترجمه اثر  به نظم ازبکی  بیش از ده سال  تلاش  نموده  و توانسته است مجموعه دفاتر شعری مولانا را  موافق و مطابقت وزن و آهنگ برگردان نماید .

پژوهشگر برتر

" پروفسور اوا ام. یره میاش" ، خانم یره میاش در سال 1967 موفق به اخذ درجه کارشناسی از دانشگاه "اوتوش لوراند" مجارستان در مطالعات ایرانی و زبان و ادبیات لاتین شد. در سال 1973 با رساله ای تحت عنوان "نخستین گرامر زبان فارسی که در قرن هفدهم به لاتین در اروپا نگاشته شده است" موفق به اخذ درجه دکتری گردید و از سال 1981 تاکنون رئیس مرکز مطالعات ایرانی دانشگاه «اوتوش لوراند» در بوداپست و مدرس زبان و ادبیات فارسی در این دانشگاه  است .

اسامی برخی از موسساتی که دربرگزاری این جایزه همکاری کرده اند از این قرار است : بنیاد موقوفات دکتر افشار ، بنیاد ملاصدرا ، مؤسسه جغرافیایی وکارتوگرافی سحاب ، موسسه پژوهشی حکمت وفلسفه ایران   فرهنگستان زبان و ادب فارسی و فرهنگستان علوم .

به گزارش مهر، همچنین در خارج از ایران برخی موسسات با این جایزه همکاری کرده اند ، مانند : کالج اسلامی لندن ، انستیتوی علوم اسلامی آلمان ، مجمع بین المللی اتحادیه های نویسندگان روسیه ، انستیتوی خاورشناسی آکادمی علوم روسیه ، مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان ، مرکز زبان وادبیات فارسی در دانشگاه لبنان ،  موسسه تاریخ علوم عربی واسلامی دانشگاه فرانکفورت ، کتابخانه دانشگاه AUB بیروت ، فرهنگستان علوم جمهوری ازبکستان ، دانشگاه سن پترزبورگ.