وقتی تکنولوژی انسان را مسموم می کند!

به گزارش خبرنگار مهر ، هفته اول اسفند به عنوان هفته پیشگیری از مسمومیت ها و یا هفته اطلاع رسانی پیشگیری از مسمومیتها نامگذاری شود و در این هفته راه های پیشگیری از بروز انواع مسمومیت ها و چگونگی کنترل آن و نحوه انجام اقدامات اولیه در برخورد با فرد مسموم، نسبت به اطلاع رسانی و آموزش عمومی به صورت وسیع و گسترده اقدامات لازم ارائه می شود.

وقوع مسمومیت های حرفه ای حاد و مزمن در کارگران شاغل در کارخانجات صنایع شیمیایی ، نظامی و از سوی دیگر استفاده از وسایل گاز سوز و مواد شیمیایی و شوینده در منازل و عدم آگاهی های کافی در اغلب خانواده ها، خطرات جدی را متوجه آنان به ویژه کودکان می کند.

همچنین جوان بودن جمعیت کشور و سایر مسائل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مربوط به آن و شیوع سوء مصرف مواد مخدر، تعداد مسمومیت های عمدی از جمله خودکشی را نیز افزایش داده است، به طوری که بسیاری از افراد بدون توجه به باورهای مذهبی و سایر عواقب اجتماعی و خانوادگی اقدام به خودکشی می کنند.

با وجود اینکه بسیاری از این مسمومیت ها توسط کادر پزشکی- درمانی کنترل شده و به مرگ منتهی نمی شود اما خسارتهای جبران ناپذیری را به اقتصاد، سلامت و بهداشت جسمی و روانی جامعه و خانواده ها وارد خواهد کرد.

مرگ و میر 907 نفر به علت مسمومیت در سال گذشته

آمار مرگ و میر ناشی از مسمومیت با منوکسید کربن در سال گذشته حدود 907 نفر بوده به گونه ای که در استان تهران حدود 289 نفر و آذربایجان شرقی حدود 99 نفر ، اصفهان 68 و خراسان رضوی 65 نفر بوده است.

بر اساس گزارش های سازمان پزشکی قانونی کشور ، آمار مرگ و میر ناشی از اعتیاد در سال گذشته حدود 4 هزار و 740 نفر بوده و تعداد مکالمات تلفنی دریافت شده در رابطه با مسمومیت ها توسط ستاد مرکزی اطلاع رسانی داروها و سموم وزارت بهداشت نیز در این سال حدود 1000 تماس تلفنی بوده است.

تعداد افراد بزرگسال دچار مسمومیت مراجعه کننده به بیمارستان لقمان حکیم تهران به عنوان بیمارستان مرکزی مسمومیت ها حدود 30 هزار مورد در سال است که از این تعداد حدود 12 هزار نفر بستری می شوند که از این تعداد بستری به طور متوسط 500 نفر از آنان در بخش مراقبت های ویژه بستری می شوند و متأسفانه 120 مورد یعنی حدود یک درصد از این افراد جان خود را از دست می دهند.

فوت 40 کودک دچار مسمومیت

در سال گذشته حدود 3 هزار و 650 نفر کودک به علت مسمومیت در بیمارستان لقمان حکیم تهران بستری شدند و متاسفانه 40 تن از این کودکان جان خود را بر اثر این مسمومیت ها از دست دادند.

میزان مسمومیت در کشورهای مختلف ، متفاوت است به گونه ای که در سال 2000 در کشورآمریکا حدود 2 میلیون و 200 هزار مورد مسمومیت به مراکز کنترل مسمومیت این کشور گزارش شد که بیش از 52 درصد از این افراد، کودکان زیر 6 سال بودند. همچنین آمار مرگ و میز ناشی از مسمومیت ها در 8 ایالت امریکا در سال 2000 حدود 10هزار و 556 نفر بوده که بیش از 90درصد موارد مسمومیت در منزل اتفاق افتاده است.

مصرف خودسرانه داروها بیشترین علت مسمومیت

عمده ترین موارد مسمومیت در بزرگسالان ناشی از داروهای مسکن ، آرامبخش ، ضد افسردگی و نیز محصولات پاک کننده و گزش یا نیش بوده و در کودکان مسمومیتها در اثر خوردن مواد شیمیایی و بهداشتی، مواد شوینده، اجسام قابل بلع مثل باطری، داروها و گیاهان آپارتمانی سمی بوده است.

از بین داروها ، بیشترین موارد مسمومیت ناشی از داروهای مسکن و خواب آور، ترکیبات مخدر مثل هروئین، کوکائین، متادون و از میان غیر داروها بیشترین مسمومیت ناشی از الکل بوده است.

داروها، گاز منوکسید کربن و دیگر گازهای سمی، سموم دفع آفات، محصولات بهداشتی، شوینده و آرایشی موجود در منازل،  گیاهان سمی، فلزات سنگین، گزیدگی ها، غذای آلوده به سموم ، مواد شیمیایی از عمده ترین عوامل مسمومیت زا محسوب می شوند. 

وضعیت و آمارهای موجود در مورد مسمویت ها نشان می دهد که انجام فعالیت های فرهنگی، اجتماعی و آموزشی برای افزایش دانش عمومی می تواند علاوه بر کاهش مسمومیت ها و تبعات آن در جامعه و خانواده ها، کمک شایانی به کاهش هزینه های بهداشتی و درمانی کشور کند.

اهمیت پیشگیری از این حوادث ناشی از مسمومیت ها تا حدی است که در بسیاری از کشورها هفته ای را به مناسبت پیشگیری از مسمومیت ها در نظر گرفته اند که در این هفته دولت با همکاری بسیاری از مراکز و مؤسسات خصوصی، اقدام به تهیه و توزیع بروشورهای آموزشی و طراحی بیلبوردهای تبلیغاتی می کند.

ارتقاء فرهنگ و دانش عمومی جامعه در مورد پیشگیری از مسمومیت ها، آموزش عمومی برای پیشگیری از بروز مسمومیت و در صورت بروز، انجام اقدامات اولیه و ضروری درمانی در اقشار مختلف جامعه، ارتقاء سطح سلامت و بهداشت عمومی جامعه، کاهش مرگ و میر ناشی از مسمومیت ها از جمله اهداف کلی پیشگیری از مسمومیت ها است.

امید است که برنامه های در نظر گرفته شده در این هفته منجر به کاهش مراجعه به اورژانس ها، ارتقای دانش جامعه در مورد داروها، مواد شمیایی و سموم ، آموزش برای پیشگیری از مسمومیت های اتفاقی و شغلی، کاهش هزینه های مربوط به درمان مسمومیت های دارویی و شیمیایی در جامعه ، آموزش نحوه برخورد با موارد مسمومیت در منزل و آموزش عمومی نحوه برخورد با حوادث شیمیایی شود.