تشویق بهتر از حذف جواب می‌دهد

مصطفی جمشیدی، مسئول دفتر اقتباس ادبی در خصوص معرفی نشدن کاندیدایی در رشته بهترین فیلمنامه اقتباسی در جشنواره 25 فیلم فجر به خبرنگار مهر گفت:" دبیر محترم جشنواره فیلم فجر یکی از حامیان جریان اقتباس ادبی در سینمای ایران هستند و بخشی از فعالیت های بنیاد سینمائی فارابی هم با این مقوله گره خورده است. طبعاً موضعگیری من در مقام مسئول این دفتر هم نمی تواند متفاوت از موضع دبیر جشنواره باشد. به همین دلیل که ایشان اشاره کردند عدم اعلام کاندیدا در این رشته نشان دهنده سلامت نظر داوران و عدم اعمال نظر فارابی در مورد داوری ها است. در غیر این صورت باید هیأت داوران کاندیدای سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه اقتباسی را معرفی می کردند."

اما جمشیدی از حیث نظری حرف هائی درباره این شیوه داوری دارد:" برای محک زدن فعالیت 80-70 ساله ادبیات و سینمای کشورمان و تقابل آنها در این مقطع باید عنوان کرد هیأت داوران دیدگاه های آرمانگرایانه ای را لحاظ کرده اند. به نظر می آید فرصت کوتاه جشنواره موقعیت مناسبی برای بررسی شایستگی ادبیات کشور برای تبدیل شدن به یک فیلم سینمائی نیست."

مسئول دفتر اقتباس ادبی در خصوص آنچه هیأت داوران با معرفی نکردن کاندیداهای برخی بخشها می خواستند هشدار دهند، اضافه کرد:" به عنوان یک رمان نویس می دانم جشنواره فیلم فجر ظرفیت بررسی و محک زدن تقابل میان ادبیات و سینما را ندارد. اما به لحاظ محتوائی می توان این ایراد را به هیأت داوران مطرح کرد که با توجه به جریان سازی دفتر اقتباس ادبی در طول فعالیت خود می توانستند نگاه حمایت کننده ای داشته باشند. معتقدم همیشه تشویق بهتر از حذف جواب می دهد."

جمشیدی در مورد بازتاب عملکرد یک سال دفتر اقتباس ادبی فارابی، عنوان کرد:" تشکیل این دفتر به انگیزه ایجاد تعامل میان ادبیات و سینما بود اما ظاهراً این تعامل با دشواری شروع شده است. دو سال است که اعلام می کنیم سیمرغ بلورین برای بهترین فیلمنامه اقتباسی خواهیم داشت ولی در واقع به فیلمی تعلق نمی گیرد. اگر سال گذشته یک رمان نویس در میان هیأت داوران بود امسال همان یک نفر هم در میان داوران حضور نداشت. به نظر می رسد اگر این تعامل اینگونه پیش برود، هر سال باید منتظر باشیم که قهر سینما و ادبیات پررنگ تر شود."

مصطفی جمشیدی در حالیکه به عنوان مسئول این دفتر گله ای از هیأت داوران ندارد، گفت:" اما شاید امکان داشت آشتی میان ادبیات و سینما با راهکاری زودتر اتفاق بیافتد. چون هیأت داوران مجموعاً از سینماگران توانای کشورمان بودند و طبعاً به مصالح سینما می اندیشند، البته با توجه به سلایق شخصی خود. ولی به نظر می آید این تعامل زمان طولانی تری می برد. این مبحث هم از مواردی است که نه تنها در محدوده زمانی جشنواره بلکه باید در طول سال هم به آن پرداخته شود تا طی یک فرآیند معقول با انتخاب هائی مواجه شویم که بضاعت ادبیات و سینمای ما شایسته آن است."

مسئول دفتر اقتباس ادبی مشکلات حوزه ادبیات را این گونه برشمرد:" امسال پس از گذشت چند سال از برگزاری جشن کتاب سال، کتابی شایسته دریافت جایزه کتاب سال داشتیم. همین نکته نشان می دهد وزارت ارشاد و وزیر محترم در پی تشویق رمان نویسی در کشور هستند و اگر قرار باشد تعاملی بین ادبیات و سینما شکل بگیرد، طبیعتاً باید رمان هائی برگزیده شوند تا بعدها بتوانیم شاهد اقتباس آنها در حیطه سینما باشیم."

جمشیدی در حالیکه با نگاهی معقولانه، انتقاد را متوجه یک جشنواره نمی داند بلکه آن را به گونه ای گسترده تر متوجه حیطه ادبیات و آثار نگارش شده هم می داند، ادامه داد:" من در دفتر اقتباس ادبی فقط یک نظر و فکر دارم ولی مجموعه رمان نویسان و سینماگران کشور می توانند نظرات متنوع تری را ارائه دهند. به لحاظ گستره بحث که دشوار و بزرگ است، نظرات مختلفی وجود دارد ولی من معتقدم در عین دشواری، انتظارات از ما به عنوان متولیان این امر بیشتر است و باید تلاش بیشتری در سال های آتی داشته باشیم تا آثار ادبی بیشتری به فیلم تبدیل شوند و از مجموعه آنها بتوان استنتاج درستی کرد." 

مصطفی جمشیدی در انتها نظر شخصی خود را در مورد فیلم های اقتباسی جشنواره 25 فیلم فجر این گونه اعلام کرد:" فیلم "اتوبوس شب" کیومرث پوراحمد می توانست بین فیلم های برتر نامزد مناسبی باشد و نگاه منعطف تری را از داوران ارائه دهد و ما هم دلگرم تر شویم. ولی متأسفانه این اتفاق نیافتاد شاید اگر در هیأت داوران یک رمان نویس هم حضور داشت این مشکلات کمتر می شد." 

مسئول دفتر اقتباس ادبی در حالیکه تعامل میان ادبیات و سینما را مهمترین بحث می داند، عنوان کرد:" نگاه آشتی جویانه به این تعامل متأسفانه دیده نشد و اگر بحث سلیقه ای بودن را ضمیمه آن کنیم، این مشکل به جشنواره امسال و سال گذشته هم برنمی گردد و باید بیشتر به آن پرداخته شود. شاید هم این آشتی هیچوقت صورت نگیرد چون نمی توانیم افراد را به استخدام تفکرات خود در بیاوریم. اهمیت موضوع باید در یک تعامل فطری و طبیعی جواب بگیرد که امیدواریم اینطور بشود."