به گزارش خبرنگار مهر، ۱۲ دی ماه سال جاری خبرگزاری مهر به بهانه محکومیت توتال در دادگاه فرانسه، طی گزارشی با عنوان «بازخوانی رشوه های توتال در صنعت نفت و گاز/چرا در ایران کسی محکوم نشد؟ » به بازخوانی ماجرای پرداخت رشوه توسط این شرکت فرانسوی در قراردادهای فاز دو و سه پارس جنوبی پرداخت و همانگونه که از عنوان گزارش پیداست، این پرسش را مطرح کرد که چرا علیرغم اثبات جرم توتال در پرداخت رشوه برای حضور در قرارداد فازهای دو و سه پارس جنوبی ایران توسط دادگاه کشورهای فرانسه و آمریکا، هنوز نهادهای نظارتی کشور خودمان به این موضوع ورود نکرده اند.
اخیرا دادگاهی در پاریس، شرکت نفت و گاز توتال را به‌دلیل پرداخت رشوه به مقامات دولتی در سال ۱۹۹۷ با هدف کسب قراردادهای نفت و گاز در ایران به پرداخت ۵۷۳ هزار دلار معادل ۵۰۰ هزار یورو جریمه محکوم کرده است. بر این اساس، توتال متهم شده ۳۰ میلیون دلار رشوه تحت پوشش قرارداد مشاوره پرداخت کرده تا قرارداد توسعه میدان گازی پارس جنوبی در ایران را بدست آورد.
پس از انتشار خبر محکومیت توتال در دادگاه فرانسه و پیگیری رسانه های داخلی، نمایندگان مجلس، طرح سوال از وزیر نفت درباره فساد در قراردادهای نفتی در مجلس را کلید زدند و این طرح اعلام وصول شد؛ غلامحسین محسنی اژه ای، سخنگوی دستگاه قضا نیز سه روز قبل در نشست هفتگی خود با رسانه ها در پاسخ به سوال خبرنگار مهر اعلام کرد که نهادهای نظارتی ذی ربط به این حوزه ورود خواهند کرد.
با این وجود و در کمال تعجب، وزارت نفت که باید بیش از هر دستگاه دیگری و پیش از هر نهاد نظارتی پیگیر این مساله می شد و در مورد شرکت پرداخت کننده رشوه(توتال) و فرد رشوه گیرنده، مدعی می‌گردید، با ارسال جوابیه ای فرافکنانه به خبرگزاری مهر، این خبرگزاری را متهم به سیاسی کاری کرده است.
متن کامل جوابیه وزارت نفت ، و در ادامه آن، پاسخ خبرگزاری مهر به آن را در ادامه می خوانید:
پاسخ وزارت نفت
در پی درج گزارشی با عنوان «بازخوانی رشوه های توتال در صنعت نفت و گاز/ چرا در ایران کسی محکوم نشد؟»
توضیحات زیر به آگاهی می رسد:
۱- سوال مطرح شده در تیتر این گزارش مبنی بر اینکه چرا در ایران کسی محکوم نشد؟ در وهله نخست این تصور را به وجود می آورد که مخاطب این گزارش، نهاد قضایی کشور است و طبیعتاً در گروه حقوقی و قضایی آن خبرگزاری باید منتشر می شد اما مطالعه متنی که پاسخی به سوال مطرح شده در تیتر نداده است و نیز انتشار آن در گروه انرژی خبرگزاری مهر این احتمال را به ذهن متبادر می کند که رسانه محترم بنابر شیوه مالوف، درصدد تشویش اذهان عمومی نسبت به عملکرد وزارت نفت بوده است.
۲- بحث و اظهارنظر درباره عملکرد شرکت های داخلی و بین المللی که توسعه میادین نفت و گاز ایران را بر عهده داشته اند موضوعی فنی و تخصصی است و با اظهارنظرهای ژورنالیستی و جملات و گزاره های عام و فاقد صراحت (که در این گزارش هم مکررا دیده می شود) همچون «حاشیه دار بودن» یا «عدم اجرای تعهدات» نمی توان عملکرد فنی شرکتی را در یک میدان یا پروژه نفتی و گازی قضاوت کرد و پیرامون کارآمدی یا ناکارآمدی آن قضاوت نمود، تصریح می کنیم که درباره روند توسعه میادین نفت و الگوهای توسعه این بخش از کشور چنانچه افرادی صاحب صلاحیت علمی و فنی، اظهار نظر نمایند، وزارت نفت از چنین مباحثاتی استقبال می کند.
۳- اما درباره بخش عمده این گزارش که وجود فساد در قراردادی نفتی را القاء می کند، عجیب است که با وجود معین بودن وظایف دستگاه های حاکمیتی کشور چگونه نویسنده این گزارش از حدود وظایف و اختیارات قوای مجریه و قضائیه بی اطلاع است. در همین زمینه به اطلاع شما می رسانیم کشف فساد، رسیدگی به تخلفات و دادرسی نسبت به آنها از وظایف انحصاری دستگاه قضایی است، درباره تصورات نسبت به قرارداد توسعه فاز ۲ و ۳ میدان گازی پارس جنوبی و این که به زعم نویسنده و کارشناس مورد استناد در گزارش رشا و ارتشایی رخ داده است، این دستگاه قضایی کشور است که هم مرجع رسیدگی است و هم مرجع اظهار نظر درباره آن.
۴- آن همه روایت های پرهیجان پلیسی که کارشناس محترم مورد استناد خبرگزاری مهر در این گزارش آنها را شرح داده است و از نظر ادبی همه ارکان و لوازم یک رمان پرهیجان و پرطرفدار همچون هجوم پلیس به دفتر متهم و کشف اسناد جدید، مرگ در سانحه هوایی، ناپدید شدن و قتل مرموز را هم داراست در کدام مرجع صالحه قضایی ایران تأیید شده است که کارشناس حقوق نفت در خبرگزاری مهر اینگونه با جدیت داستان سرایی می کند؟
۵- در بخشی از این گزارش نوشته اید توتال با چنین پیشینه قابل تأملی همچنان مورد علاقه وزارت نفت است، اول اینکه درباره کدام پیشینه حرف می زنید؟ همین پیشینه پرهیجان و پلیسی که کارشناس شما از آن سخن گفته است؟ آیا وزارت نفت ایران باید مبنای همکاری های بین المللی خود را نوشته های شرلوک هلمز گونه ژورنال های پاریس درباره رشوه توتال و مرگ مشکوک دومارژری قرار دهد؟
۶- درباره ادعای گزارش مبنی بر علاقه وزارت نفت به توتال؛ باید تأکید کنیم که ما نه به توتال، بلکه به تداوم همکاری با اکثر شرکت های معتبر بین المللی علاقه داریم، اتفاقا به دلیل اینکه یک جریان ضد ایرانی در آمریکا و رژیم صهیونیستی، برنامه ای مفصل برای انزوای صنعت نفت ایران دارد و در این مسیر از هیچ کوششی هم فروگذار نمی کند ما علاوه بر علاقه، اصرار هم بر همکاری با بزرگان نفت و گاز جهان داریم. باعث تأسف است که در کنار لابی پرقدرت صهیونیستی در آمریکا وزارت نفت بعضا از سوی برخی در داخل ایران هم برای قطع همکاری های بین المللی تحت فشار قرار می گیرد! نمی دانیم این اصرار داخلی بر انزوای نفت ایران و قطع همکاری با جهان به بهانه های خیالی را باید به پای همصدایی با دشمنان ایران بنویسیم یا به حساب نارسایی های ادراکی طراحان آن.
۷- آنچه که مسلم است یک جریان به شدت مشکوک داخلی این روزها در صدد است با طرح بهانه های واهی، رویکرد تعامل دولت با جهان به ویژه در توسعه صنعت نفت را فاقد کارآمدی شان داده و در نهایت با فشار رسانه ای، کشور را به سوی نوعی انزوای خودخواسته پیش ببرد، آیا این اقدام تکمیل پازل آقای ترامپ و یارانش در منزوی کردن ایران نیست؟
۸- نوشته اید بعد از برجام فرش قرمزی برای توتال گستردیم، باید گفت نه برای توتال که به همه شرکت های بزرگ و دارای فناوری جهانی برای حضور و مشارکت در صنعت نفت ایران خیر مقدم گفته و می گوییم. ما عزت ایران را در تعامل با جهانیان، همکاری حداکثری و گره خوردن اقتصاد ملی ایران با توسعه جهانی می دانیم، شأن ملت ایران این نیست که برای توسعه میادین نفت و گازش با انبوه مشکلات مالی- فنی مواجه باشد، چرا فکر می کنید که ایران قطعه ای نادر از جهان است که نباید با سایر جهانیان همکاری کند؟ در این سالها کدام شرکت بزرگ بین المللی بوده است که همکاری اش در توسعه صنعت نفت ایران را با جریانی از تشویش مواجه نکرده باشند؟ شرکت توتال بعد از آغاز تحریم های ایران از مشارکت در توسعه فاز ۱۱ خارج شد، و البته اینکه شما با تعجب نوشته اید که این شرکت چرا منافعش را به خطر نینداخته و در ایران نمانده است نشان دهنده میزان آشنایی شما با مفاهیم اقتصادی حاکم بر جهان است. آیا گمان می کنید که توتال باید برای ما ایثار به خرج می داد؟ آیا شرکای خارجی دیگری که شاید بیشتر مورد پسند جریان فکری حاکم بر خبرگزاری مهر هستند هم چنین رسالت و ایثاری در قبال ما احساس می کنند؟ عجیب است رسانه بزرگ وابسته به یک مجموعه فرهنگی کشور، به جای اینکه رویکرد ضد ایرانی آمریکا را آماج انتقادهایش قرار دهد از اینکه یک شرکت بین المللی منافعش ا در ایران به خطر نینداخته، و ایثار به خرج نداده است، انتقاد می کند!
۹- اما درباره اظهارات نماینده محترم ایذه و باغملک در مجلس شورای اسلامی بهتر است خیلی وقت مخاطبان آن رسانه را نگیریم. ایشان سال هاست بنا به دلایل شخصی یک حرف را تکرارمی کنند و به وقت خود پاسخ هم گرفته اند. شاید بهتر باشد خبرنگار آن خبرگزاری و سفارش دهندگان سوژه های تخریبی علیه وزارت نفت در پی یافتن منابع جدید یا شاید هم ناشناخته تری برای جور کردن جنسشان در این قبیل گزارش ها باشند.
پاسخ خبرگزاری مهر
۱- در مورد بند یک جوابیه: اینکه وزارت نفت دغدغه داشته این گزارش باید در کدام زیرسرویس خبرگزاری منتشر می شد، بیانگر تداوم غفلت درباره تخلف صورت گرفته است. منشا بروز این فساد و محل وقوع این تخلف، قراردادهای فاز دو و سه پارس جنوبی است و اگر وزارت نفت خود را برای پیگیری این فساد مسئول نمی داند و مدعی متخلفان نمی شود، معنایش این نیست که رسانه ها نیز مکلف هستند به شیوه و سیاق وزارت نفت، چشم بر موضوع بسته و پیگیری آن را صرفا به دستگاه قضا حواله دهند.
قطعا گروه اقتصادی و زیربخش انرژی در کنار زیربخش قضایی این خبرگزاری تا تشکیل پرونده در مراجع قضایی و شناسایی و معرفی رشوه گیرندگان از توتال پیگیر این موضوع خواهد بود.
یک شرکت بزرگ بین المللی برای برنده شدن در مناقصه دو قرارداد بزرگ گازی ایران که وزارت نفت برگزار کننده آنها بوده، به برخی افراد رشوه پرداخت می کند و موفق به گرفتن این دو قرارداد می شود. پس از چند سال، دادگاهی در فرانسه (اخیرا) شرکت توتال را به اتهام پرداخت رشوه در دو قرارداد مذکور به پرداخت ۵۰۰ هزار یورو جریمه، محکوم می کند.
فارغ از وظایف دستگاه قضایی کشور، آیا برای وزارت نفت این سوال نباید مطرح شود که رشوه گیرندگان از توتال چه کسانی بودند و چگونه و با سوءاستفاده از چه سازوکاری در این وزارتخانه و شرکت های زیرمجموعه، توانستند نام توتال را به عنوان برنده از پاکات مناقصه خارج کنند؟
آیا شناسایی افراد دخیل در این ماجرا و شناسایی همکاران آنها نباید دغدغه وزارت نفت باشد؟ وزارتخانه ای که هر سال مناقصه های متعدد با ارقام نجومی برگزار می کند و طبیعتا باید نسبت به سلامت برگزاری این مناقصه‌ها اطمینان داشته باشد، چگونه می تواند نسبت به چنین تخلفی بی تفاوت باشد و رسانه هایی که از سر دغدغه به مساله پرداخته‌اند را متهم به تشویش اذهان عمومی کند؟
شاید وزارت نفت درباره رشوه مذکور و افراد دخیل در آن، اطلاعاتی در اختیار دارد که منجر به سکوت مدیران این وزارتخانه شده است. اگر چنین است، انتظار داریم به جای تلاش برای بستن دهان منتقدان، با انتشار این اطلاعات، رسانه ها را نیز به آرامش برساند و دغدغه فعالان رسانه ای را برطرف کند.
در همین زمینه به اطلاع شما می رسانیم طبق قانون اساسی، رسانه ها رکن چهارم دموکراسی هستند. و بر همین اساس، از ارکان اصلی مبارزه با تخلف و فساد شناخته می شوند و به نمایندگی از مردم، منافع آنها را پیگیری می کنند تا خدای ناکرده، منابع ملی درسایه بی‌تعهدی، عافیت‌طلبی وخیانت احتمالی دست اندرکاران، پایمال نشود.
۲- در مورد بند دو جوابیه : موضوع گزارش خبرگزاری، صلاحیت فنی و تخصصی شرکت توتال نبود. موضوع گزارش، همانگونه که از تیتر آن پیداست، پرداخت رشوه توسط این شرکت جهت برنده شدن در مناقصه فازهای دو و سه پارس جنوبی و لزوم پیگیری و شناسایی رشوه گیرندگان در داخل ایران بود.
البته وزارت محترم نفت (و شرکت های زیرمجموعه) بنا بر شیوه مالوف، اصولا حتی در مباحث فنی و تخصصی نیز به انتقادات روی خوش نشان نمی‌دهد، نقد و نظر کارشناسی را برنمی‌تابد وحتی اظهارات مستند مدیران خود را تکذیب می‌کند.
۳- مخاطب گزارش مهر، دستگاه قضایی کشور بود. البته همانگونه که در بند یک اشاره شد و در گزارش مهر نیز آقای خادمی به خبرنگار مهر گفته بود، سکوت وزارت نفت در برابر این موضوع، مایه تعجب است.
۴- روایت خبرگزاری مهر مستند به مطالب منتشر شده در رسانه های رسمی خارجی به نقل از دادگاه هایی است که در آمریکا و فرانسه درباره این موضوع برگزار شده است.
۵- ما از پیشینه پر فساد توتال سخن گفته بودیم. از پرداخت رشوه برای حضور در قراردادهای مهم صنعت نفت و گاز و خلف وعده ها و کارشکنی های این شرکت فرانسوی درایران.
۶- همصدایی با دشمنان ایران را باید در مدیرانی سراغ گرفت که با عملکردشان موجب شده اند صنعت ۱۰۰ ساله نفت ایران با گذشت چهار دهه از انقلاب اسلامی همچنان وابسته به توان شرکت های خارجی باشد و نتواند همگام و همپای صنایع نوین و استراتژیکی همچون صنعت هسته ای و موشکی، به خودکفایی برسد. مدیرانی که هنوز نگاه شان به دست شرکت های خارجی است و با نادیده گرفتن توان متخصصان و شرکت های توانمند داخلی، تلاش دارند این صنعت را همچنان وابسته به خارجی نگه دارند.
۷- اتفاقا یکی از نگرانی های بزرگ رسانه های دغدغه مند، «شیوه تعامل» با جهان بویژه در توسعه صنعت نفت است. تعاملی که تا امروز نتوانسته وابستگی صنعت نفت ایران به شرکت های خارجی را از بین ببرد؛ شرکت هایی که به دفعات برایشان فرش قرمز پهن شد و با شنیدن زمزمه های تحریم، به کشورمان پشت و بدون هیچ هزینه ای ایران را ترک کردند، ماحصل همین تعاملات بین المللی بوده و این مایه نگرانی است.
۸- اینک خروج توتال از فاز ۱۱ پارس جنوبی را امری بدیهی معرفی می کنید؟ بسیاری از کارشناسان دلسوز و رسانه های دغدغه مند پیش از امضای این قرارداد گفته بودند توتال با زمزمه تحریم از ایران خواهد رفت و این، مقامات وزارت نفت بودند که می گفتند در مفاد محرمانه قرارداد، دست و پای توتال را بسته اند.
ما همان روزها گفتیم به جای پهن کردن فرش قرمز برای خارجی ها، به توان داخلی تکیه کنید و اجازه دهید متخصصان توانمند داخلی همانگونه که صنایع های‌تک کشور را به حد اعلای رشد رسانده اند، وابستگی صنعت نفت به خارجی ها را به پایان برسانند. اما شما گفتید این بار، مثل قبل نیست.
خروج توتال از ایران ما را متعجب نکرد. شما را هم متعجب نکرد. اما برخلاف وعده‌ها و ادعاهای شما بود.
۹- شاید بهتر باشد وزارت نفت به جای سرگرم کردن خود با توهم توطئه و متهم کردن منتقدان، وجهه همت‌اش را معطوف مدیریت بازار نفت کند.
بدیهی است سوژه اصلی رسانه ها را مدیرانی می سازند که با بی‌تعهدی، قصور و سیاسی‌کاری، صنایع استراتژیک و مادر کشور را وابسته به خارجی نگاه داشته اند.
نظر شما