به گزارش بازرگانی خبرگزاری مهر، ششمین همایش ملی پیشرفت و توسعه علمی کشور با موضوع رسالت انجمن‌های علمی در تبیین مسائل راهبردی کشور، با حضور جهانگیری معاون اول رئیس جمهور و دکتر غلامی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در تاریخ ۳۰ بهمن‌ماه ۱۳۹۷ و در محل دانشگاه خاتم برگزار شد.
طبق اعلام بانک‌پاسارگاد، در این همایش در خصوص رسالت انجمن‌های علمی در تدوین راهبردهای کشور و موضوعات علمی مرتبط با فعالیت انجمن‌های مختلف بحث و گفتگو شد. همچنین ضمن قرائت تفاهم‌نامه فی‌مابین شورای انجمن‌های علمی ایران و کمیسیون انجمن‌های علمی، از انجمن‌های علمی برتر تقدیر بعمل آمد.
جهانگیری: مهم‌ترین وجه توسعه ملی، توسعه علمی است
اسحاق جهانگیری در اختتامیه ششمین همایش ملی پیشرفت و توسعه علمی کشور ضمن بیان این مطلب که ارتقای سطح استقلال و اقتدار ملی کشور در مواجهه با مسائل جهانی و منطقه‌ای یکی از مسائل اصلی کشور است گفت: اجلاس ورشو در حالی برگزار می‌شود که عده‌ای با کمک اسراییل، آمریکا و سعودی می‌خواهند دیگران را از ایران بترسانند، دوره‌ای این کار را کردند شکست خوردند و این بار هم به فضل الهی مفتضح شدند. اما ما باید بدانیم که چگونه با این مسائل مقابله مقتدارانه داشته‌باشیم.
وی با اشاره به وقوع برخی جنگ‌ها در منطقه مانند عراق و افغانستان توسط امریکا و به دنبال آن ایجاد گروه‌های تروریستی ادامه داد: در نتیجه همه اتفاقات، برگ برنده با ایران بود. آمریکا به بهانه القاعده و طالبان به افغانستان حمله کرد، ولی در آخر دوستداران انقلاب‌اسلامی در صحنه ماندند و در سوریه هم چنین شد.
معاون اول رئیس جمهور در ادامه خاطرنشان کرد: این موقعیت ایران حسادت مجموعه‌ای را برانگیخته که می‌خواهند اقتدار منطقه‌ای ایران را از بین ببرند. جریانی راه افتاده که می‌خواهد اقتدار ایران را در منطقه به چالش بکشاند.
وی ادامه داد: همزمانی این نشست با آغاز پنجمین دهه عمر انقلاب‌اسلامی و گام دوم اعلام‌شده از سوی رهبر انقلاب برای اینکه در دهه جدید چه مسائل راهبردی باید در دستور کار باشد، را به فال نیک می‌گیریم. وی بار اصلی این کار را بر دوش مراکز علمی کشور دانست و ادامه داد: این مراکز علمی نقش مهمی دارند و امیدوارم به نحو مطلوبی کمک کنند تا در دهه پیش رو وضعیت بهتری داشته‌باشیم.
جهانگیری در ادامه تصریح کرد: قاعدتا در هر کشوری و به‌طور مشخص در کشور ما وقتی به درک مشترکی از مسائل بنیادین در سطوح تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی و به راهکار مشترک و به اجماع دست‌یابیم، قدرت حل و به نتیجه رساندن آن بیشتر می‌شود تا اینکه هم در مساله و هم در راهکارها اختلاف‌نظر وجود داشته‌باشد.
وی افزود: بصورت طبیعی در شرایطی که محدودیت‌ها زیاد و موانع جدی‌تر می‌شود، سردرگمی و یأس هم بیشتر می‌شود، در چنین شرایطی اگر جامعه به درجه‌ای از عقلانیت رسیده و به سمت حل مساله رود، خیلی بهتر می‌تواند آن را حل کند. وی با اشاره به تهدید تحریم امریکا علیه پاکستان در دوره ترامپ افزود: با وجود همه اختلاف‌نظرها در پاکستان، اندیشمندان و صاحبنظران این کشور از هر عقیده و دسته‌ای تصمیم گرفتند یک دست شوند تا از تحریم امریکا دور بمانند.
معاون اول رئیس جمهور خاطرنشان کرد: در زمان حاضر افزایش ظرفیت ملی کشور برای توسعه لازم است. ظرفیت ملی باید به کار گرفته شود تا نیازهای اصلی و ضروری جامعه رصد شود چون در مقطعی هستیم که اندیشمندان، صاحبنظران و گروه‌های مرجع باید بر نیازهای اصلی کشور تمرکز داشته باشند. وی اعتماد همگانی، امید به آینده و سرمایه اجتماعی را از نیازهای جامعه برشمرد و تصریح کرد: در مقطع فعلی مهم‌ترین راهکار برای برون‌رفت از مشکلات فعلی جامعه سرمایه اجتماعی است و تقریبا نقطه کانونی آن همین محافل علمی است. نخبگان کشور می‌توانند نقش اصلی در ترمیم سرمایه‌های اجتماعی ایفا کنند.
وی، ارتقای سطح تفاهم و گفت وگوی سیاسی ملی را دومین نیاز کشورعنوان و تصریح کرد: جامعه‌ای که از بیرون مورد دشمنی قرار می‌گیرد، مسائل داخلی را عمده نمی‌بیند و به دنبال راهکارها برای رفع اختلافات با گفت وگو است و نمی‌گذارد اختلافات قدیمی ادامه یابد، تا جامعه به سمت وحدت برود.
جهانگیری آخرین مسئله و چالش‌های جدی را مسائل اقتصادی دانست و تأکید کرد: باید بر این مسئله غلبه کنیم. بخشی از این چالش‌ها در گام دوم رهبر انقلاب آمده‌است.
وی با اشاره به خصوصی‌سازی در کشور ادامه داد: اگر خصوصی‌سازی انجام می‌شود، می‌گویند فساد شده و اگر انجام نشود می‌گویند دولت همه امور را در دست گرفته‌است. این ساختار دولتی باید کوچک شود یا اتکاء به نفت، یکی از ساختارهای اصلی مشکل‌زا باید از بین برود. چون امروز امریکایی‌ها می‌خواهند از طریق همین مسئله‌ی نفت فشار سختی بر ما وارد کنند و می‌دانند اقتصاد ما متکی به نفت است.
معاون اول رئیس جمهور همچنین خاطرنشان کرد: بخش خصوصی ما آنقدر توانمند نیست که بار اصلی اقتصاد را بر دوش بکشد این بخش باید توانمند سازی شود و بودجه دولت هم نامتوازن است به‌طوری که هزینه‌های آن بسیار زیاد و درآمدهایش محدود است. به گفته وی، نظام بانکی، صندوق های بازنشستگی، محیط زیست، بحث آب که امروز به مسئله جدی کشور تبدیل شده از دیگر چالش‌ها و مسائل جامعه است.
وی با بیان اینکه مهم‌ترین وجه توسعه ملی، توسعه علمی است، گفت: توسعه علمی درحقیقت پیش نیاز توسعه ملی است. بار اصلی توسعه علمی کشور بر دوش مراکز علمی است؛ اما نهادهای واسطی مانند انجمن‌های علمی هم هستند که می‌توانند بار عمده‌ای از توسعه علم و فناوری کشور را به دوش بگیرد. مهم این است که همه بپذیریم اینها ظرفیت‌های کشور هستند و ظرفیت فقط نفت و گاز، منابع طبیعی نیست. معاون اول رییس جمهوری ادامه داد: ظرفیتی که تعیین‌کننده است، نیروی انسانی است که امروز در مراکز علمی تحقیقاتی فعالیت می کنند.
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری: نظرخواهی از انجمن‌های علمی از برنامه‌های اصلی وزارت علوم است
در این همایش وزیر علوم، تحقیقات و فناوری گفت: مجموعه‌های علمی از افتخارات آموزش عالی کشور هستند و استادان با وقتی که در انجمن‌های علمی صرف می‌کنند، ذخایر و گنجینه‌هایی هستند که هدایت نسل جوان را بر عهده دارد. وی با بیان اینکه رئیس جمهوری و همه اعضای هیأت‌دولت همیشه مشوق استفاده از نظرات و توانایی‌های اساتید دانشگاهی به ویژه اعضای انجمن‌های علمی بوده‌اند، ادامه داد: این رویکرد مثبت استفاده از توان دانشگاهیان در گذشته نیز مدنظر بوده، ولی در چند سال اخیر توسعه بیشتری یافته است.
وی همچنین با تأکید بر ارتباط مستمر وزارت علوم با انجمن‌های علمی گفت: این ارتباط از قبل هم وجود داشته ولی در سال گذشته گسترش بیشتری یافته و در این راستا بیش از ۷۰ کارگروه تخصصی برنامه‌ریزی شده تا بتوانیم از توان این انجمن‌ها در ارزیابی و برنامه‌ریزی‌های آموزش عالی کشور استفاده کنیم. وی با اشاره به فرمایش مقام معظم رهبری در خصوص اجرای الگوی نظام اسلامی پیشرفت افزود: اجرای این الگو بدون توجه به بخش علمی و نگاه کارشناسانه به این بخش و استفاده از توانایی‌های اساتید دانشگاهی و انجمن‌های علمی میسر نمی‌شود.
وزیر علوم با اشاره به چهل سالگی انقلاب‌اسلامی و توصیه‌های مکرر مقام معظم رهبری در خصوص توجه بیشتر به مقوله علم و فناوری و توسعه علمی تصریح کرد: تقاضای ما این است که انجمن‌های علمی با نگاهی آینده‌نگر در جهت توسعه علمی کشور به کمک وزارت علوم بیایند و در این راستا ما هم انشالله بتوانیم خدمات لازم را در جهت بهره‌گیری بیشتر از توان انجمن‌های علمی و رفع کاستی‌های آنها انجام دهیم.
غلامی با بیان اینکه برنامه‌هایی برای استفاده از نظرات و ظرفیت‌های انجمن‌های علمی تدوین شده‌است تصریح کرد: وزارت علوم یکی از موضوعات اصلی فعالیت‌هایش را به موضوع نظرخواهی از دانشگاهیان و انجمن‌های علمی معطوف کرده‌است.
رئیس شورای انجمن‌های علمی: انجمن‌های علمی می‌توانند در اتخاذ تصمیمات کلان، نقش اساسی ایفا کنند
مجید قاسمی رئیس شورای انجمن‌های علمی با اشاره به هدف برگزاری همایش پیشرفت و توسعه علمی کشور گفت: در این همایش به رسالت انجمن‌های علمی در تدوین راهبردهای کشور پرداخته شد و بحث اصلی آن بود که ذخیره مهم و گرانبهایی که حاصل زحمات چندین ساله علما و دانشمندان و اندیشمندان رشته‌های مختلف کشور است، چگونه می‌تواند در سیاست‌گذاری‌ها مؤثر باشد و خواسته‌های مردم را به‌صورت علمی و عملی به گوش بزرگان سیاست‌گذار در سطح دولت و حاکمیت برساند.
وی افزود: بحث این است که آیا آنچه در سطح اجرایی عمل می‌شود، منطبق با علم هست یا خیر و اگر بخواهیم این موضوع را محک بزنیم، چه کسانی بهتر از اعضای فرهیخته انجمن‌های علمی هستند که بتوانند خطرات و انحرافات مسیر را به مسئولین کشور انتقال دهند؟ رئیس شورای انجمن‌های علمی تأکید کرد: پیام همایش این است که انجمن‌های علمی اعتقاد دارند و مدعی‌اند که می‌توانند به اصلاح فرآیندها، اجراییات و تصمیمات مهم در سطح سیاست‌های کلان و راهبردها کمک کرده و در این موارد نقش مؤثر خود را ایفا کنند.
رییس دانشگاه خاتم در ادامه افزود: بر این اساس هدف ما از برگزاری همایش فوق، باز کردن سرفصل‌ها و ارائه پیام محکمی به سیاست‌گذاران است، مبنی بر آن که علم ناب و خالص انجمن‌های علمی در به‌کارگیری در سیاست‌گذاری‌های کشور مغفول مانده و انجمن‌ها وظیفه خود می‌دانند علم خالص، ناب و اصیل خود را عرضه کنند. در حقیقت این همایش پیام دردمندانه عالمان، متفکران و اندیشمندان است که خود را موظف می‌دانند علم خالص و ناب خود را عرضه کنند.
وی ادامه داد: ۲۷۰ هزار نفر عضو انجمن‌های علمی هستند و چهار هزار نفر در رأس انجمن‌ها و هیأت‌مدیره آنها حضور دارند و همچنین ۳۷۴ انجمن علمی زیر نظر وزارت علوم، تحقیقات و فناوری فعالیت می‌کنند.
قاسمی با اشاره به اینکه کمیسیون انجمن‌های علمی مسئول ارتباط وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با انجمن‌های علمی است و زیر نظر معاونت پژوهشی وزارت علوم اداره می‌شود، یادآور شد: تاکنون بیش از ۷۷۰ همایش ملی از سوی این انجمن‌ها برگزار شده که جنبه علمی داشته‌است. این در حالی است که انجمن‌ها مجبور بودند بابت برگزاری این همایش‌ها مالیات بر ارزش افزوده پرداخت کنند در حالی که آموزش از مالیات معاف است و هیچ‌یک از اعضا بابت کاری که انجام دادند یک ریال هم دریافت نکرده بودند.
رئیس شورای انجمن‌های علمی و مدیرعامل بانک پاسارگاد همچنین از برگزاری ۲۵۰ همایش بین‌المللی از سوی انجمن‌های علمی خبر داد و افزود: این انجمن‌ها ۸۸ نشریه در سطح بین‌المللی و ۳۲۰ نشریه در سطح ملی منتشر کردند و ۱۵۰۰ کارگاه آموزشی نیز برگزار کردند.
گفتنی است در این همایش سخنرانی‌های کاربردی و ۵ نشست تخصصی در خصوص موضوعات مختلف سیاسی و حقوقی، فرهنگی و اجتماعی، مدیریتی، کشاورزی و محیط‌زیست و اقتصادی برگزار شد.
برخی از سرفصل‌های مطرح‌شده در این پنل‌ها عبارتند از: حکمرانی خوب، ثبات سیاسی و فقدان خشونت، حکمرانی خوب و کیفیت مقررات، وضعیت سرمایه اجتماعی در ایران، راهبردهایی برای کاهش نابرابری و مقابله با فرسایش سرمایه‌اجتماعی، نقش انجمن‌های علمی ایران در رفع چالش‌ها و مسائل مدیریت کشور، امنیت غذایی، کفایت، سلامتی و دسترسی، بحران آب و تغییر اقلیم، نقش انجمن‌های علمی در تبیین سیاست‌گذاری، اجرای سیاست‌ها و نظارت بر آن، برنامه پیشنهادی اصلاح نظام بانکی، آسیب‌شناسی بی‌ثباتی در اقتصاد که در نتیجه رکود تورمی مزمن پایدار ایجاد شده‌است و بررسی علل آن، و ....
نظر شما