به گزارش خبرنگار مهر، انجمن فرهنگی ناشران کتاب علوم پزشکی _ دانشگاهی به‌تازگی و در آستانه برگزاری سی و دومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، بیانیه‌ای درباره مشکلات و دشواری‌های سر راه عرضه و انتشار کتاب‌های خارجی و ترجمه آن‌ها، به‌ویژه آثار مربوط به حوزه علوم پزشکی و دانشگاهی وجود دارد، صادر کرده که برای انتشار در اختیار خبرگزاری مهر قرار گرفته است.
این بیانیه پس از اعتراض مدیر انجمن مذکور به نمایشگاه کتاب تهران بابت عدم واگذاری بخش کتاب‌های پزشکی نمایشگاه کتاب تهران به انجمن فرهنگی ناشران کتاب علوم پزشکی دانشگاهی، صادر شده و دومین خبری است که طی روزهای گذشته با محوریت این انجمن فرهنگی منتشر می‌شود.
در این بیانیه، مطالبی درباره ممنوعیت استفاده از یارانه برای کتاب‌های خارجی نسخه اصلی، ضرورت نیازسنجی کتاب‌های مورد نیاز برای کتابخانه‌های دانشگاه‌ها، بیمارستان‌ها و مراکز پژوهشی، معنا و مفهوم صحیح حمایت از ناشر داخلی، نظارت وزارت ارشاد یا بهداشت بر ارائه کتاب‌های لاتین اورجینال، سالم‌سازی و پالودن نمایشگاه کتاب تهران از رفتارهای نادرست و … مطرح شده است.
مشروح متن این بیانیه در ادامه می‌آید:
به نام او که اول است پیش از هرچیز، بی‌هیچ آغازی
اعتقاد داریم برخورد با پدیده‌های اجتماعی به‌صورت صفر و صدی همواره اثرات منفی درپی خواهد داشت. از این رو ممنوعیت استفاده از یارانه برای کتاب‌های خارجی اصلی، ولو به نام حمایت از ناشران داخلی یا در پوشش فریبنده ایجاد رونق تولید، اثراتی منفی خواهد داشت که به اختصار به بعضی از نمونه‌های آن اشاره می‌شود:
در شرایطی که دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور و بیمارستان‌های وابسته به آن‌ها مشکلات بسیار بزرگی حتی در تأمین تجهیزات پزشکی برای حفظ سلامت مردم و نیز ارائه خدمات درمانی به آنان در شرایط فعلی دارند؛ همه ما وظیفه و مسئولیت داریم از بودجه‌ای که برای خرید کتاب تخصیص داده می‌شود مراقبت و محافظت کنیم تا صرف کتاب‌هایی که مورد نیاز آن بیمارستان یا دانشگاه نیست، نشود.
از این رو ضرورت نیازسنجی کتاب‌های مورد نیاز کتابخانه‌های دانشگاه‌ها و بیمارستان‌ها و مراکز پژوهشی_تحقیقاتی باتوجه به فعالیت‌های ذاتی آنان برای هر عقل سلیمی آشکار و مبرهن است. به‌عنوان مثال، کتاب‌های فوق‌تخصصی، بیشتر مورد نیاز دانشگاه‌های مادر و مجتمع‌های بیمارستانی و کتاب‌های عمومی‌تر رشته‌های پزشکی، بیشتر مورد نیاز دانشگاه‌ها و بیمارستان‌های متوسط و کوچک است.
ما حمایت از ناشر داخلی را به معنای اجبار مصرف‌کننده داخلی به تهیه کتابی با کیفیت پایین‌تر اما قیمت بالاتر تعریف نمی‌کنیم، چراکه اکثر کتاب‌های تولید شده به زبان انگلیسی و به‌ویژه موارد فوق‌تخصصی هم‌اکنون به روش کپی دیجیتالی و در مواردی به‌وسیله کپی آنالوگ تهیه می‌شوند. یعنی دانشگاه‌ها و مراکز درمانی در موارد بسیاری کتاب‌های مورد نیاز را با بهایی برابر یا حتی بالاتر از بهای کتاب اصلی خریداری خواهند کرد، درحالی‌که کیفیت آن‌ها هم پایین‌تر است!
از سویی می‌دانیم که تولیدکنندگان داخلی در حوزه کتاب پزشکی (ناشران پزشکی) خود کاشف علم و تولیدکننده محتوا نیستند. اصولاً تمام یافته‌های علمی در چارچوب مرزهای یک کشور، حتی کشورهای پیشرفته و در ذهن دانشمندان و پژوهشگران آنان قرار ندارد که بتوان ادعای تولید داخلی را در ایران مطرح کرد. یا پشت شعار رونق تولید برای انتفاع بیشتر سنگر گرفت. چگونه می‌توان با زینک و مرکب و ماشین چاپ آلمانی یا دستگاه‌های پرینت دیجیتال هلندی و ژاپنی عیناً محتوای آمریکایی را بر روی کاغذ اندونزی یا چینی انتقال داد و شعار تولید داخلی داد؟ این به نوعی فریب افکار عمومی محسوب می‌شود که از کاسب‌مسلکان این حوزه بیش از این نیز انتظار نمی‌رود!
ما حمایت از ناشر داخلی را به معنای ایجاد بستری برابر و بدون روابط «پنهان» بین ناشران و واردکنندگان با مأموران خرید تعریف می‌کنیم؛ تا اعضای هر ۲گروه در فضایی سالم، کتاب‌های خود را عرضه نمایند و دانشگاه‌ها و کتابخانه‌های بیمارستان‌ها براساس نیازهای واقعی آن دانشگاه و سپس کیفیت کتاب‌های ارائه شده، اقدام به انتخاب و تهیه آن‌ها نمایند نه بر مبنای منافع شخصی خود و روابط مالی زیرمیزی.
۳ سال پیش و پس از مخالفت گسترده با تخصیص یارانه خرید برای فقط کتاب خارجی، گمان می‌شد که این یارانه به‌سوی کتاب‌های تألیفی و ترجمه‌ای وزین فارسی سوق داده خواهد شد اما سوگمندانه مشاهده کردیم که آنچه رخ داد نه تنها به صلاح بلکه حتی درشأن جامعه پزشکی کشور نبود. خیل عظیمی از کتاب‌های بی‌کیفیت کپی حتی به نام اصل و گاهی با بهای تقریباً همسان یا بالاتر روانه کتابخانه‌های کشور شد!
ضمن تأکید بر نیازسنجی تخصصی آگاهانه ابتدایی، بر حذف امضای طلایی مأموران خرید کتابخانه‌ای و عدم واریز اعتبار خرید به کارتهای شخصی کارپردازان به جای کارتهای مخصوص پوزهای نمایشگاه کتاب نیز تأکید ویژه داریم.
برای سالم‌سازی و پالودن نمایشگاه کتاب تهران از رفتارهای نادرست و خلاف شرع و غیر اخلاقی_مالی نیز امیدواریم از سوی وزارت بهداشت به واحدهای تابعه تکلیف قانونی شود که:
اولاً کتاب هر ناشر فقط و فقط از خود وی و در فاکتور رسمی مهردار او تهیه شود. و در غیر این صورت فاکتورها و اسناد مالی کارپردازان پذیرفته نشود.
دوماً کتاب‌های لاتین به‌ویژه موارد تخصصی و فوق‌تخصصی فقط به‌صورت اُریجینال (Original) تهیه شوند. البته نظارت بر ارائه این کتاب‌ها با بهای منطقه‌ای نیز از سوی وزارت ارشاد یا بهداشت صورت بگیرد تا واردکنندگان نیز نتوانند با شعار فریبنده ۲۵٪ تخفیف، بهای مورد علاقه خود را برای کتاب‌ها ثبت کنند. می‌دانیم که با توجه به نحوه قیمت‌گذاری کتاب در آمریکا و کشورهای اروپایی، ناشران خارجی برای فروش کتاب‌هایشان تخفیف‌های بالا گاهی تا ۶۰ یا حتی ۷۰٪ نیز قائل می‌شوند.
در انتها لازم می‌دانیم یادآوری کنیم که تلاش ما در انجمن ناشران علوم پزشکی دانشگاهی در جهت ایجاد بستری سالم برای تولید کتاب‌های ارزشمند و تأثیرگذار پزشکی و تشویق اساتید و صاحب‌نظران این حوزه به تألیف آثار درخور و شایسته و ارتقا کیفیت آثار ترجمه‌ای و همین‌طور ایجاد فرصت‌هایی برابر برای ناشران دلسوز این حوزه است.
درعین حال نمی‌توانیم مجدداً مراتب تأسف خود از عدم اضافه کردن بخش کتاب پزشکی دانشگاهی به نمایشگاه امسال و واگذاری اجرای مطلوب آن به این انجمن به نمایندگی از پیشکسوتان و دلسوزان این حوزه، ابراز نکنیم.
به یاد او که آخر است پس از هر چیز، بی‌هیچ پایانی
هیئت مدیره انجمن فرهنگی ناشران کتاب علوم پزشکی_دانشگاهی
نظر شما