اهداف سفر سرزده «پمپئو» به عراق/ فشارها بر بغداد تشدید می‌شود؟

خبرگزاری مهر، گروه بین‌الملل رامین حسین‌آبادیان: «مایک پمپئو» وزیر خارجه ایالات متحده آمریکا شب گذشته در سفری غیرمنتظره و از پیش اعلام نشده وارد بغداد، پایتخت عراق شد. سفر این مقام عالیرتبه ایالات متحده آمریکا به پایتخت عراق در حالی صورت پذیرفت که قرار بود وی به برلین، پایتخت آلمان سفر کرده و با مقامات این کشور دیدار کند.

وی پس از ورود به بغداد، پایتخت عراق با مقامات دولت عراق دیدار و گفتگو کرد. طبق اعلام رسانه‌های عربی، وزیر خارجه ایالات متحده آمریکا در جریان سفر سرزده و غیرمنتظره‌اش به بغداد با «عادل عبدالمهدی» نخست وزیر عراق دیدار و گفتگو کرد. این مقام آمریکایی همچنین با «برهم صالح» رئیس جمهوری عراق دیدار و گفتگو کرد.

وزیر خارجه ایالات متحده آمریکا در جریان این سفر به عراق سخنانی را مطرح کرد که برخی از آنها قابل تأمل به نظر می‌رسد. در همین ارتباط، وی درباره انگیزه‌های سفر از پیش اعلام نشده خود به بغداد به خبرنگاران گفت: «می‌خواهم با سران این کشور صحبت کنم تا به آنها اطمینان خاطر بدهم که عراق کشوری مستقل و با حاکمیت ملی باقی می‌ماند».

این اظهار نظر مقام سیاسی ایالات متحده آمریکا پس از انتشار گزارش‌های مختلف از سوی رسانه‌های عرب زبان مبنی بر نارضایتی عمیق ایالات متحده از روابط تهران و بغداد، مطرح می‌شود. وی از رهگذر این اظهارات تلاش کرد تا توهم را به افکار عمومی القا کند که برخی طرف‌ها و در رأس آنها ایران برای استقلال و حاکمیت ملی عراق خطرآفرین هستند!

از همین روی، این اظهار نظر مایک پمپئو می‌تواند مؤید گزارش‌های منتشر شده در خصوص نارضایتی ایالات متحده آمریکا از روابط ایران و عراق باشد. در همین راستا، پایگاه عرب زبان «العهد» اخیراً گزارشی را در خصوص خشم و عصبانیت مقامات ایالات متحده آمریکا از دولتمردان عراقی منتشر کرده بود. این پایگاه عرب زبان در مطلبی با عنوان «چرا آمریکا از دست عراق خشمگین است» تأکید کرده بود: «واقعیت آن است که رویکرد دولت بغداد در مسیر مخالف با تحریم‌های ضد ایرانیِ واشنگتن، خشم آمریکایی‌ها را به دنبال داشته است».

در همین حال، وزیر خارجه آمریکا سوالات خبرنگاران را درباره دلایل تغییر ناگهانی برنامه سفرش بی‌پاسخ گذاشت. وی مجدداً ادعاهای بی پایه و اساس خود درباره اینکه ایران قصد حمله به منافع آمریکا در عراق را دارد تکرار کرد و گفت که وقوع چنین اتفاقی بر عراق هم اثر خواهد گذاشت. پمپئو افزود: «مطمئناً اگر منافع آمریکا در عراق تهدید شود روی عراق هم اثر خواهد گذاشت».

این سخن وزیر خارجه آمریکا را به نوعی می‌توان تهدید تلویحی مقامات عراق به تداوم روابط گسترده با جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی از همسایگان اصلی بغداد، تلقی کرد. به نظر می‌رسد که کاسه صبر آمریکایی‌ها از روابط و مناسبات گسترده تهران و بغداد در زمینه‌های مختلف به ویژه در عرصه اقتصادی لبریز شده و آنها سیاست تهدید را البته به صورت غیرمستقیم در پیش گرفته‌اند.

البته پیشتر نیز مقامات آمریکایی به چنین سیاستی در قبال بغداد متوسل شده بودند؛ هرچند که تاکنون هیچ نتیجه‌ای از این تهدیدات نگرفته‌اند. خشم و نارضایتی مقامات آمریکایی از آن جهت است که همزمان با عدم تمدید معافیت تحریمیِ آمریکا علیه ایران، بغداد همچنان به روابط و مناسبات اقتصادی خود با تهران ادامه می‌دهد.

در ارتباط با نارضایتی آمریکایی‌ها از عدم پایبندی بغداد به تحریم‌های ضد ایرانی، پایگاه لبنانی العهد پیشتر نوشته بود: «ایالات متحده آمریکا چندی پیش با کلام‌های پیامی خود به عادل عبدالمهدی نخست وزیر عراق نسبت به رویکرد وی ابراز نارضایتی و حتی ابراز خشم کرده است». این پایگاه در ادامه گزارش خود آورده بود: «بخش بزرگی از خشم آمریکا به علت روابط مثبت و رو به رشد بین بغداد و تهران و عدم تمایل دولت عراق برای پایبندی به تحریم‌های یک جانبه آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران باز می‌گردد».

از سوی دیگر، «مایک پمپئو» وزیر خارجه ایالات متحده آمریکا در توضیح بیشتر درباره ادعاهای مطرح‌شده در خصوص قصد ایران برای تهدید منافع آمریکا در عراق گفت: «تلاش‌هایی در جریان بودند تا نیروهای آمریکایی که مبارزه علیه داعش را ادامه می‌دهند از عراق بیرون رانده شوند. این برای دولت عراق اهمیت باورنکردنی دارد».

این اظهارات وزیر خارجه آمریکا را می‌توان به نوعی فرافکنی علیه جمهوری اسلامی ایران تلقی کرد؛ چراکه این مردم و احزاب و جریان‌های سیاسی عراقی هستند که در وهله اول خواستار خروج نیروهای آمریکایی از خاک کشور خود هستند. چندی پیش بود که ائتلاف‌های بزرگ پارلمانی در عراق از جمله ائتلاف‌های «اصلاح و سازندگی» و «البناء» در بیانیه‌هایی جداگانه خروج هرچه سریع‌تر آمریکایی‌ها از عراق را خواستار شدند.

از همین روی، پر واضح است که است که احزاب و جریان‌های سیاسی به ویژه ائتلاف‌های بزرگ پارلمانی عراق امروز خواستار خروج نیروهای آمریکایی هستند و پمپئو تلاش می‌کند از طریق فرافکنی بر این واقعیت آشکار سرپوش بگذارد. از سوی دیگر، تلاش وی برای القای مبارزه آمریکا با تکفیری‌ها در حالی است که وی خود به خوبی می‌داند مقامات عراقی همواره و در مناسبت‌های مختلف از جمهوری اسلامی ایران به عنوان کشوری که در خط مقدم مبارزه با داعش در عراق ایستاد، یاد کرده‌اند و نه از واشنگتن.

وزیر خارجه آمریکا اما در بخش دیگری از سخنان خود گفت که «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور آمریکا را از سفر خود مطلع کرده و ترامپ از او خواسته چندین پیام به مسئولان در عراق برساند. وی مدعی شد: «پیام اصلی این است: ما می‌خواهیم اطمینان حاصل کنیم عراق در وضعیتی است که رابطه‌ای که ما با آنها تشکیل داده‌ایم و رابطه‌ای که متحدان ما در منطقه با آنها تشکیل داده‌اند مستحکم باقی می‌ماند».

این اظهارنظر پمپئو به خوبی حاکی از آن است که وی روابط بغداد و واشنگتن را در خطر می‌بیند. این مسأله آنجا بیش از پیش آشکارتر می‌شود که «عادل عبدالمهدی» نخست وزیر عراق تاکنون از سفر به واشنگتن امتناع ورزیده است؛ این در حالی است که آمریکایی‌ها مدت‌ها پیش از وی به طور رسمی برای سفر به واشنگتن دعوت به عمل آورده‌اند.

در هر صورت، آنچه که از سفر سرزده و از پیش اعلام نشده پمپئو واضح به نظر می‌رسد این است که ایالات متحده آمریکا قصد دارد در شرایط اعمال تحریم‌های بیشتر علیه جمهوری اسلامی ایران، فشارهای خود بر بغداد به منظور فاصله گرفتن آن از تهران را تشدید کند؛ فشارهایی که البته به نظر نمی‌رسد در سایه روابط و مناسبات نزدیک دولت عراق با ایران و حمایت جریان‌های سیاسی عراقی از این مناسبات به نتیجه برسد.