به گزارش خبرنگار مهر، حسینعلی رمضانی مدرس دانشگاه و محقق در علوم انسانی اسلامی به مناسبت میلاد امام رضا (ع) در یادداشتی با عنوان «امام رضا (ع) جان» به
پرداخته است:
گذر زمان و حرکت در ابعاد مکان جغرافیایی، قادر به تغییر اسلام و گزاره‌های دینی نیستند. دین اسلام در گذر زمان و اوقات هیچ‌گاه در معرض گردی از قدمت و باستانی شدن قرار نمی‌گیرد. گزاره‌های دین اسلام همچون آب "جَعَلْنَا مِنَ الْمَاءِ کلَّ شَیءٍ حَیّ" در اکوسیستم معرفتی انسانی است که گاه به آسمان صعود کرده و گاه بر اساس نظام معرفتی انسان‌ها بر عقول و قلوب مستعد نزول می‌کند. زمین‌های تشنه معرفت در اثر بارش باران حقیقت از آسمان سیراب می‌شوند.
در اثر بارش باران حقیقت، زمین‌های متخلخل عقول بشر، آب را در خود فرو برده و در قلب مستعد جای می‌دهد و چشمه جوشان حکمت آرام آرام از قلب به سوی زبان و جوارح جاری و ساری می‌شود. وحی مانند باران بر قلب مستعد حضرت رسول (ص) باریدن گرفت؛ آن زمان که إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ صورت پذیرفته و کسی از حقیقت آن انزال، غیر از خدا و ائمه معصومین (ع) درک جامع و کاملی ندارند و نخواهند داشت وَ ما أَدْراکَ ما لَیْلَةُ الْقَدْرِ. نکته‌ای لطیف در این باب نهفته و آن هم این است که آبِ حقیقت بر تمام جان‌ها باریدن می‌گیرد، لیکن سنت الهی بر آن است که زمین‌های تشنه و نفوذپذیر قابل و لایق فرو بردن حقیقت در درون خود هستند، بدین‌معنا که زمین‌های سخت، متعصّب و نفوذناپذیر را از آب حقیقت، بهره‌ای جز ظاهر نخواهد بود. انسان‌های مریض در وادی تیه سرگردان و در شکّ و ریب به سر می‌برند و از آب حقیقت جز سراب چیزی را درک نمی‌کنند، لیک انسان‌های مهذّب با قلوب سلیم در وادی حق الیقین و وادی السلام به سر برده و خود از سرچشمه حقیقت سیراب شده و بر دیگران می‌نوشانند.
گزاره‌های دین اسلام که در لایه مبنایی ثابت و در سطوح بیرونی بر اساس اقتضائات زمانی و مکانی متغیر و متنوع هستند؛ بر ثابتات برهانی بنا شده‌اند. أَلَم تَرَ کَیفَ ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا کَلِمَةً طَیِّبَةً کَشَجَرَةٍ طَیِّبَةٍ أَصلُها ثابِتٌ وَ فَرعُها فِی السَّماءِ (ابراهیم: ۲۴). دین اسلام تمام ساحات فکری معرفتی، هستی و انسانی را در بر می‌گیرد. در این راستا، حامل و مبلّغ وحی و مفسران واقعی آیات نیز از این قاعده فرازمان و فرامکان بودن مستثنا نخواهند بود؛ بنابراین در سعه وجودی و تکوین عالم هستی، ائمه معصومین (ع) که حاملان و مفسران وحی و آب حقیقت هستند، نه زمان بردار بوده و نه مکان‌پذیر!
زمان و مکان در نظام تشریعی – معرفتی اسلام، مبنای شکل‌گیری قواعدی در نظام تکوین بوده که با قواعد مرسوم فیزیکال قابل محک و انطباق نیست. تولد یک انسان کامل در زمان و مکان خاص طبق قرار گرفتن مکان زمینی در یک حالت خاص در بین اجرام و کواکب سماوی و در "وقت" مشخص، نمی‌تواند مبنایی برای تاریخی شدن یک حقیقت باشد. منزِل و محمِل حقیقت وحی توسط انسانی از جنس انسان‌های دیگر صورت می‌گیرد قُلْ إِنَّما أَنَا بَشَر مِثْلُکُمْ یوحی إلَی أَنَّما إلهُکُمْ إِله واحِد فَمَن کانَ یرْجُوا لِقاءَ رَبِّهِ فَلْیعْمَلْ عَمَلاًصالِحاً وَ لایشْرِکْ بِعِبادةِ رَبِّهِ أَحَدا (کهف: ۱۱۰)، اما او حجّت خدا در بین مردم بوده و واسط بین آسمان با زمین و خدا و خلق است؛ که لَولا الحُجَّه لَسَاحَتِ الارضُ بِأهلِهَا. سنخیت حقیقت را با منزِل و محمِل آن و انطباق عالم تشریع با حاملان تکوینی آن، باید امری منطقی و مستدلّ دانست و اگر گزاره‌های اسلام دوام و بقای ابدی دارند حیات تکوینی حاملان آن نیز که ختم بر شهادت شده‌اند نیز، ابدی خواهد بود.
مکان و مضجع شریف ائمه اطهار (ع) در نظام تکوین در سیر زمان همیشه شریف و مقدّس بوده و هستند و رجوع فیزیکی و سفر جغرافیایی زائرین برای درک مکانی قبور امام معصوم (ع) که حاضر و ناظر بر زوّار خویش هستند بر اساس مقدماتی که بیان داشتیم امری برهانی است. سفر دل نیز که در اثر شرایط زائر را بر حضر وا می‌دارد، با زیارتنامه‌ها در اثر بعد مسیر و مکان از لسان و قلوب مشتاقین جاری می‌شود نیز، جدای از این قاعده نیست. زمان ولادت حاملان و مفسران حقیقت وحی، زمانی جاری از زمان تا ابد بوده و به نظر تمام کائنات و وضعیت قرار گرفتن زمین در نسبت با اجرام دیگر در همان حال و در همان وضع بوده و چه بسا یک بار دیگر مکان و زمان ولادت و شهادت معصوم (ع) دوباره در نظام هستی تکرار و در نظام معرفتی انسان‌ها تداعی می‌شود. این شدن‌ها طبق سنت الهی دائمی است … وَذَکِّرْهُمْ بِأَیَّامِ اللَّهِ إِنَّ فِی ذَلِکَ لَآیَاتٍ لِکُلِّ صَبَّارٍ شَکُورٍ (ابراهیم: ۵).
حال در نظام تکوین و در سیر تدبیر و حکمت بالغه حضرت حق تعالی، امام رضا (ع) جان که نوری از انوار واحد معصومین (ع) بوده و هست، بر سرزمین پارسیان اجلال نزول کرده و در مکانی به نام طوس به شهادت رسیده‌اند، خود نشان از آن دارد که رجوع فیزیکی و سفر و زیارت آن حجّت "عَلَی مَنْ فَوْقَ الْأَرْضِ وَ مَنْ تَحْتَ الثَّرَی" کائنات بر روح و روان زائر اثر مستقیم دارد. امام رضا (ع) جان بر امور شیعیان خود ناظر بوده و باذن الله به عنوان واسط بین خلق و خالق، رافع مهمّات و مجیب دعوات محتاجان است. امام رئوف (ع) ما، امام خوبی‌ها و نزدیک‌ترین به غریب‌ترین‌هاست.
زمان ولادت این معصوم (ع) نیز در سعه زمانی عالم هستی در روز خاص قرار گرفته و این روز خود حامل رازها و اسرار مگوی تکوینی و تشریعی است که قابل حقیقت و راهی طریقت بر اساس وسع و ظرفیت به بخشی از آن در تراتب تشکیکی معرفت نایل می‌شود. روز ولادت معصوم (ع) روز شادی و ابتهاج کائنات است و در اوقات بسط و ابتهاج باید منتظر دادن‌ها و گرفتن‌ها بود. خواستنی که از سرادقات دل باشد، حتماً با اجابتی چه در حال و چه در آینده همراه خواهد بود.
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی عَلِیِّ بْنِ مُوسَی الرِّضَا الْمُرْتَضَی الْإِمَامِ التَّقِیِّ النَّقِیِ وَ حُجَّتِکَ عَلَی مَنْ فَوْقَ الْأَرْضِ وَ مَنْ تَحْتَ الثَّرَی الصِّدِّیقِ الشَّهِیدِ صَلاَةً کَثِیرَةً تَامَّةً زَاکِیَةً مُتَوَاصِلَةً مُتَوَاتِرَةً مُتَرَادِفَةً کَأَفْضَلِ مَا صَلَّیْتَ عَلَی أَحَدٍ مِنْ أَوْلِیَائِکَ .
نظر شما