خبرگزاری مهر – گروه استان ها: حدود ۶ ماه از وقوع سیل در برخی مناطق کشور در ابتدای امسال می گذرد؛ سیلی که به واسطه آن خسارت های بسیاری برجای ماند و حتی در برخی استان های کشور خانواده های بسیاری داغدار از دست دادن عزیزانشان شدند.
وقتی به موضوع وقوع سیل و سیلاب و آبگرفتگی معابر آن هم به واسطه بارش باران و نه شکسته شدن سد و مواردی از این قبیل نگاه می کنیم آنچه بیشتر ذهن را به خود معطوف می کند اینکه چرا در زمان های دور حتی اگر چندین برابر آن میزان بارشی که در فرودین ماه امسال رخ داد اتفاق می افتاد باز هم شاهد وقوع سیل نبودیم اما در سال های اخیر با ریزش مقدار نه چندان زیاد باران به یکباره با آب گرفتگی وسیع معابر و خیابان ها و در پی آن سیل و سیلاب روبرو می شویم.
نگاه به تاریخ سکونت‌گاه‌های بشری بیانگر آن است که در مراحل اولیه شهرنشینی، تعادل بین انسان و محیط طبیعی با حاکمیت طبیعت برقرار بوده اما رفته رفته شهرها برای بهره‌برداری از آب در کنار رودخانه‌ها شکل گرفته اند و همین امر موجب بر هم خوردن این تعادل شده است.
در همین خصوص کارشناس برنامه ریزی شهری در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه بی‌توجهی به حریم رودخانه‌ها و نادیده گرفتن مسائل فنی ساختار حوضه آبی در ویرانگری سیلاب موثر است، گفت: سیل یک پدیده طبیعی است و حتی خرابی های ناشی از آن هم تا حدی طبیعی است اما عواملی باعث می شود که ویرانی های ناشی از سیل‌ها گسترده تر شود.
راه برای به وجود آمدن سیل و سیلاب و آبگرفتگی هموار شده است
امیر حسینی با بیان اینکه در همدان از سال‌های پیش از انقلاب با سرپوشیده کردن برخی رودخانه‌های جاری در شهر راه برای به وجود آمدن سیل و سیلاب و آبگرفتگی هموار شده است، گفت: یکی از رودخانه‌های پوشیده‌شده همدان «آلوسجرد» منشعب از دره مرادبیک همدان است که در مسیر میدان بعثت، میدان جهاد و در امتداد بین‌النهرین حرکت کرده و بعد به کولانج می‌رسد که روی این رودخانه پوشیده شده است.
وی با بیان اینکه بسته شدن مسیر آبهای جاری باعث بروز مشکلات در زمان بارش می شود، گفت: یکی از دلایل مهم در آبگرفتگی، از بین بردن سطح جاذب آب در ساختار نوین شهری است و بر همین اساس باید در استفاده از مصالح شهرسازی تجدید نظر صورت گیرد.
مدیر اداره مدیریت بحران شهرداری همدان نیز در حاشیه جلسه کمیسیون فنی و عمرانی شورای شهر همدان در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه ۶۳ کیلومتر رودخانه در همدان وجود دارد، گفت: از این میزان ۴۰ کیلومتر سرپوشیده است.
بیتا روحی با بیان اینکه در سیلاب فروردین ماه برای مدیریت رودخانه هایی که گذردهی سیلاب نداشتند اقداماتی صورت گرفت، گفت: در این اقدامات آب رودخانه ها منحرف می شد تا وارد رودخانه نشوند.
اگر رودخانه ها از فاضلاب آزادسازی شوند ظرفیت آن را خواهند داشت که سیلاب را مدیریت کنند وی با بیان اینکه اگر آب وارد رودخانه ها می شد به دلیل آنکه رودخانه ها ظرفیت گذردهی سیلاب را نداشتند و از طرفی فاضلاب منازل برخی شهروندان نیز به رودخانه ها وصل شده شاهد بالازدن آب از داخل لوله های فاضلاب بوده و منازل دچار آبگرفتگی می شدند، گفت: یکی از دلایلی که رودخانه ها ظرفیت گذردهی سیلاب را ندارند آن است که فاضلاب وارد رودخانه ها می شود و اگر رودخانه ها از فاضلاب آزادسازی شوند ظرفیت آن را خواهند داشت که سیلاب را مدیریت کنند.
وی با بیان اینکه شبکه جمع آوری فاضلاب شهر همدان اجرایی نشده و ما مجبوریم برای جلوگیری از وقوع سیلاب اقداماتی انجام دهیم، گفت: رودخانه ها باید از فاضلاب شهری جدا شده و کلکتورهای فاضلاب اجرایی شود.
مدیر اداره مدیریت بحران شهرداری همدان با بیان اینکه رودخانه های همدان فصلی است، گفت: رودخانه های همدان بر اساس ابعاد داده شده از سوی شرکت آب منطقه ای همدان پوشش داده می شود و برای هر متر پوشش و دیوارکشی رودخانه ها ۱۰۰ میلیون ریال هزینه می شود.
رودخانه هایی که گذردهی سیلاب ندارد مربوط به ۳۰ تا ۴۰ سال قبل هستند
وی با بیان اینکه رودخانه هایی که گذردهی سیلاب ندارد مربوط به ۳۰ تا ۴۰ سال قبل هستند، گفت: مسیر آب را در مواقع وقوع سیلاب منحرف می کنیم به طوری که رودخانه سرپوشیده می شود و سیلاب را به واسطه سیل برگردان های شرقی و غربی همدان مدیریت می کنیم به طوری که مازاد آب سیلاب را به رودخانه هایی که گنجایش دارند وصل می کنیم.
وی همچنین با بیان اینکه برای به روز رسانی قنوات مشاور بکار گرفته خواهد شد، گفت: این امر پس از مصوب شدن بودجه انجام خواهد شد.
به روز رسانی قنوات همدان با استفاده از ربات قنات نورد
مدیر اداره مدیریت بحران شهرداری همدان با بیان اینکه به روز رسانی قنوات همدان با استفاده از ربات قنات نورد انجام خواهد شد، گفت: برای طراحی این ربات حدود ۲ میلیاردریال پیش بینی اعتبار شده و با همکاری مرکز پژوهش های شورای شهر همدان، دانشگاه صنعتی همدان و شرکت های دانش بنیان اجرایی خواهد شد.
رئیس مرکز مطالعات شورای شهر همدان نیز در همین خصوص در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه در زمینه پوشش رودخانه های سطح شهر همدان چند بحث مطرح است، اظهار داشت: بیشتر رودخانه‌های همدان از مناطق ۳ و ۴ شهر همدان عبور می کند که آسیب ها و خطرات جدی به همراه دارد.
جواد گیاه شناس با بیان اینکه اگر پوشش رودخانه‌ها صورت نگیرد ممکن است خسارات دیگری به بار آورد، گفت: در مرکز مطالعات شورای شهر همدان تاکید شده بخش هایی از پوشش رودخانه ها به خصوص در مناطق مرکزی شهر و رودخانه هایی که می توانند جنبه گردشگری ایجاد کنند باز شود.
متاسفانه بخشی از این پوششها شرایطی ایجاد کرده که نتوانیم وضعیت سیلاب را تعقیب کنیم وی با بیان اینکه متاسفانه بخشی از این پوششها شرایطی ایجاد کرده که نتوانیم وضعیت سیلاب را تعقیب کنیم، تاکید کرد: بخشی از مسیر این رودخانه ها بازگشایی خواهد شد.
گیاه شناس با بیان اینکه البته در برخی مناطق ۳ و ۴ شهرداری همدان نیزپوشش کامل رودخانه ها صورت نگرفته و بخش‌هایی از رودخانه ها را پوشانده ایم که به عنوان نمونه می‌توان به رودخانه شهرک فرهنگیان که بخشی از آن به علت ایجاد میدان گاهی پوشیده شده است اشاره کرد، گفت: با این وجود توصیه شده با نگاه به مدیریت بحران و کارشناسی به موضوع پوشش رودخانه ها بپردازیم کما اینکه ایمن‌سازی نیز لحاظ شود.
وی با بیان اینکه باز بودن رودخانه در مجاورت منطقه مسکونی خطرآفرین است، اظهار داشت: شاید بحران سیل و سیلاب یک یا دو هفته طول بکشد اما افرادی که در نزدیکی رودخانه سکونت در تمام ایام سال با خطرات ناشی از باز بودن روی رودخانه ها روبرو هستند.
گیاه شناس با بیان اینکه باید زمینه‌های ایجاد شود که گذردهی سیلاب صورت گیرد به اجرای طرح جمع آوری آب های سطحی در بلوار شهید مطهری از محدوده پل رسالت تا باغ بهشت همدان اشاره کرد و گفت: این پروژه می‌تواند بخش زیادی از آب های سطحی را جمع کند.
نقشه جامع سیلاب در همدان توسط مشاور بازبینی شده و شهرداری باید منطبق با آنچه مشاور گفته پیش برود وی با بیان اینکه نقشه جامع سیلاب در همدان توسط مشاور بازبینی شده و شهرداری باید منطبق با آنچه مشاور گفته پیش برود، گفت: شرکت آب و فاضلاب ادعا کرده که فاضلاب را از رودخانه آلوسجرد همدان جدا کرده و بر همین اساس توصیه شده بخش‌هایی از رودخانه آلوسجرد برای هدایت آبهای سطحی و مدیریت سیلاب بازگشایی شود.
گیاه شناس در توضیح پروژه جمع آوری آبهای سطحی در مسیر میدان رسالت تا باغ بهشت همدان نیز با بیان اینکه برای اینکه اجرای این پروژه معضلی برای ترافیک ایجاد نکند به صورت قطعه قطعه اجرا شد و در حال حاضر نیز مقنی در حال انجام کارها است اما به سنگ برخورد کرده است، گفت: در محدوده پل رسالت به علت آنکه نمی‌توان ترافیک را به صورت کامل مدیریت کرد کار کمی کند پیش می‌رود.
وی با بیان اینکه امیدوار بودیم این پروژه برای تابستان امسال به بهره‌برداری برسد اما این خواسته محقق نشد، گفت: شهرداری و شرکت آب و فاضلاب باید در این زمینه همکاری کنند.
وی با یادآوری اینکه در مرکز مطالعات شورای شهر همدان موضوع به روز رسانی قنوات مورد بررسی قرار گرفت، گفت: مدیریت بحران شهرداری همدان ملزم به بروزرسانی و احیای قنات های ممکن است.
شناسایی نقاط ضعف مراکز جمعیتی همدان
مدیرکل مدیریت بحران استانداری همدان نیز در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه وقتی رودخانه از حریم و بستر طغیان کرده و وارد تاسیسات جمعیتی شود سیل رخ داده است، گفت: بعد از سیل فروردین ماه یکسری نقاط ضعف شهرستان ها و مراکز جمعیتی استان همدان مشخص و شناسایی شد.
علیمردان طالبی با بیان اینکه همدان در سامانه بارشی فرودین ماه دومین استان پر بارش بود اما خسارت ها به نسبت کمتر رخ داد، گفت: براساس شناسایی نقاط ضعف مکاتبات با شهرداری ها آب منطقه ای و دستگاه های متولی صورت گرفت تا در راستای رفع نقاط ضعف اقدام شود.
وی با بیان اینکه در همدان در راستای هدایت و جمع آوری آب های سطحی پروژه هایی در دست اجرا است، گفت: تعریض جوی ها و کانال ها و تعویض جدول ها در برخی مناطق انجام شده است.
طالبی با بیان اینکه در زمینه هشدار ها نیز پس از دریافت آنها موارد اعلام می شود، گفت: ۳ روز قبل از وقوع سامانه هشدارها داده می شود.
هیچ کجای دنیا نباید رودخانه را پوشش داد
وی با بیان اینکه در بارندگی های اخیر مشکلاتی وجود نداشت، گفت: بیشترین مشکل در آبگرفتگی معابر ناشی از انسداد کانال ها جوی ها و مسیل ها است به طوری که مردم در برخی موارد به اشتباه با اقداماتی از جمله ایجاد پل مسیرها را مسدود و محدود می کنند.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری همدان با بیان اینکه مردم بدون هماهنگی با شهرداری بر روی جدول پل ایجاد نکنند، گفت: پوشش رودخانه ها در سیلاب فروردین ماه مشکل ساز نبود و پوشش ها مانعی برای دبی عبوری از رودخانه ها نبود اما اگر سیلاب ها شدید باشد این مساله مشکل ایجاد می کند چراکه در هیچ کجای دنیا نباید رودخانه را پوشش داد اما در همدان به دلیل نقاط زیست محیطی و بهداشتی برخی مناطق پوشانده شده است.
با این تفاسیر آنچه مسلم است اینکه نباید با دخل و تصرف بیش از حد در محیط طبیعی راه عبور رودخانه ها را بست چراکه به هر حال آب راه خود را پیدا می کند اما در این مسیر ممکن است صدمات و خسارت هایی برجای بگذارد که تا مدت ها امکان جبران آن نباشد.
نظر شما