به گزارش خبرنگار مهر، نمایش «بی چیز» که پیش از این در جشنوارههای همدان، فرانکفورت، شیراز، برلین، اصفهان، لودویکس هافن و مشهد اجرا شده است، روایتگر سرنوشت نوجوان تنپروری است که برای رهایی شخصیتِ مجازیِ بازیِ محبوبش، وادار میشود تا خودش را هم ببیند و به حرکت درآورد.
مهدی فرشیدیسپهر که در این نمایش کارگردانی، نویسندگی و بازیگری را برعهده دارد، سابقه روی صحنه بردن نمایشهایی همچون «پدران»، «نادیدنیها» و «عقل صورتی» را در کارنامهاش دارد.
وقتی نمایش شروع میشود با توجه به تک بازیگر بودن آن انتظار میرود که نمایش به شکل مونولوگ اجرا شود، ولی فرشیدی سپهر با خلق دو شخصیت که فضای زندگی آنها با نورهای آبی و قرمز مشخص میشود و استفاده از صدای ضبط شده برای شخصیتهایی که نقش زیادی در قصه این نمایش ندارند به فضای «بیچیز»، حال و هوای دیگری بخشیده و آن را از حالت تکگویی خارج کرده است.
وی درباره چگونگی شکلگیری ایده قصه و اجرای این نمایش گفت: ایده نمایش «بیچیز» براساس نیت همیشگی من در کار با بچهها یعنی فکرپروری و تقویت ادراک شکل گرفته است. سالهاست که در کارهایم با بچهها سعی میکنم روایتهایی روی صحنه بیاورم که به آنها کمک کند به لایههای بیشتر و عمیقتری از خودشان دست پیدا کنند.
موضوع «بیچیز» بازیهای رایانهای نیست، موضوع آن رو به رو شدن با خویشتن و انجام کاری برای خویشتن استفرشیدیسپهر ادامه داد: قصد من این نیست که فقط کودکان و نوجوانان را سرگرم کنم. در لایه بیرونی، موضوع نمایش شکل گرفت. موضوع «بیچیز» بازیهای رایانهای نیست، موضوع آن رو به رو شدن با خویشتن و انجام کاری برای خویشتن است. بازی رایانهای تنها بهانهایست برای اینکه این داستان روایت شود. با توجه به این موضوع تصمیم گرفتم آن را بدون هیچ دکور، وسیله یا حتی بازیگر دیگری اجرا کنم. چراکه یک انسان بدون کمک دیگران باید بتواند مسیرش را طی کند. شروع اولیه، توانایی است. اگر دیگران در این بین اضافه شدند که بسیار عالی است.
بازی رایانهای که در این نمایش فرشیدیسپهر نقش شخصیت اول آن را بازی میکند، نشانی از شرق آسیا دارد. شوانگ نام این شخصیت است که آرزو میکند به آزادی برسد. فرشیدیسپهر درباره این بازی توضیح داد: این بازی کاملا تخیلی است و در واقعیت وجود ندارد. بیشتر میخواستم این بازی نماد همه چیزهایی باشد که در ابتدا فکر میکنیم واقعی هستند ولی بعد متوجه میشویم که اینطور نیست. همانطور که مخاطب هم در ۱۰ دقیقه اول نمایش فکر میکند زندگی شوانگ واقعی است اما بعد متوجه میشود که او تنها یک شخصیت بازی رایانهای است و هیچچیز زندگیاش واقعی نیست.
البته در این نمایش خبری از پیام ضد بازیهای رایانهای نیست، حتی قهرمان قصه با دیدن شوآنگ ترغیب میشود تا این بازی را به مرحله آخر برساند. فرشیدی سپهر هم تاکید دارد همین نیت را داشته است. وی اظهار کرد: این قصه به شما میگوید باید از فناوری عبور کنید. به شما نمیگوید دیگر بازی نکنید. بلکه میگوید بازیتان را تمام کنید و بعد به سراغ زندگی واقعی بروید.
در ورودی سالن بوستان مرکز تولید تئاتر و تئاتر عروسکی کانون، جایی که نمایش «بیچیز» روی صحنه میرود نوشته شده است که از پذیرفتن کودکان زیر شش سال معذور هستیم. البته در بروشور و پوستر به شکل دیگری به این موضوع اشاره شده است، نمایشی برای همه انسانهایی که توان خواندن و نوشتن دارند. فرشیدی سپهر درباره اینکه چرا چنین تصمیمی گرفته است، توضیح داد: بچههای زیر شش سال در حین نمایش سوال میپرسند و چون نمایش «بیچیز» پر از حرف است، اگر کسی در حین اجرا سوال بپرسد، صدا یعنی محتویات را از دست میدهد، ترجیح دادیم در این نمایش از بچههای کوچکتر دعوت نکنیم. حتی گاهی والدین درباره آوردن بچههای شش سالهشان از من سوال میپرسند. من به آنها میگویم اگر بچه شما اهل دقت و پرسش است، او را به تماشای این نمایش بیاورید. ولی اگر تفریحجوست و فقط میخواهد خوش بگذراند، او را نیاورید.
اجرای این روزهای نمایش با جشنواره بینالمللی تئاتر همدان همزمان شده است، با توجه به کارگاههای آموزشی تخصصی تئاتر که کانون برای کارگردانانی که کارشان در این جشنواره پذیرفته شده برگزار میکند، بسیاری از آنان از این فرصت استفاده کرده و مهمان این نمایش شدهاند. حتی سورن والنته اوسن کارگردان و نویسنده دانمارکی هم که کارگاه آموزشی دارد به تماشای این نمایش آمده است. وی که زبان فارسی بلد نیست بعد از تمام شدن اجرا با کارگردان درباره قصه صحبت میکند.
یکی از کارگردانان تئاتر که از شهر بابل به تهران آمده است با فرشیدیسپهر درباره اجرای این نمایش در شهر خودشان صحبت میکند. کارگردان «بیچیز» هم از این درخواست استقبال میکند و به آنها میگوید که حتما متن و ویدیوی کار را در اختیارشان میگذارد.
به نظر میرسد یکی از تماشاگران از مخاطبان قدیمی کارهای فرشیدیسپهر است، چون در پایان درباره نمایشی قدیمی صحبت میکند که در آن فرشیدیسپهر نقش یک آدم آهنی را بازی کرده است.
استفاده از نور قرمز باعث شده والدین یکی از کودکان، احساس کنند فضای نمایش برای کودکشان ترسناک است اما بعد از نمایش وقتی از کودک سوال میشود، او میگوید که نترسیده است. اجرای نمایش «بیچیز» با عکس یادگاری عوامل نمایش در کنار تماشاگران به پایان میرسد.
مهران گلمحمدی، آنالی شکوری و رعنا قادری به عنوان صدا پیشه با او همکاری میکنند.
موسیقی و ترکیب صدای نمایش «بیچیز» برعهده مانی مُزَکی و آواز آن از گروه بمرانی است.
همچنین در این نمایش حمیدرضا مرادی به عنوان مشاور هنری کارگردان، حمیدرضا گودرزی دستیار کارگردان و برنامهریز، حمید مرادی اجرای نور و بردیا علمی طراح پوستر همراهی میکنند.
پشتیبانی فنی و هنری نمایش «بیچیز» را میلاد محمدی، پویا طهماسبی، الاهه نوری، هانا صراف، مبینا احرار انجام میدهند و کار دوخت لباس را نیز زهرا بهرامی عهدهدار است.
گروه تبلیغات و روابط عمومی این نمایش غنچه وزیری و مریم منصوری هستند و اعلانها را امیر عسگری انجام میدهد.
نمایش که از هشتم مهر آغاز شد تا روز ۲۴ آبان ۱۳۹۸ صبحها ویژهی مدارس با هماهنگی قبلی و عصرها ساعت ۱۸ برای عموم در سالن بوستان مرکز تئاتر کانون واقع در خیابان حجاب، داخل پارک لاله تهران به روی صحنه میرود.
علاقهمندان به تماشای این نمایش میتوانند برای ذخیره بلیت و هماهنگی با شماره ۰۹۰۲۷۸۰۶۰۷۳ تماس بگیرند یا بلیت نمایش را با مراجعه به سایت تیوال تهیه کنند.
عکس از هلیا سعیدی است.
نظر شما