به گزارش خبرنگار مهر، صنایع کوچک در حال حاضر در کشور پراکنده و فاقد انسجام هستند، به همین دلیل در دهه های اخیر هر روز شاهد تعطیلی بسیاری از صنایع کوچک هستیم . دولت به عنوان یکی از رقبای اصلی صنایع کوچک در حال فعالیت است و با بهره گیری از امکانات خود مانع رشد صنایع کوچک می شود.
در بسیاری از کشورهای جهان همه روشهای تولیدات صنعتی متکی بر تحقیقات و بررسی های علمی است، لذا فرآیند تولید در حال انتقال به روشهای دانش محور است بر همین اساس ساختار جدید تولید به طور عمده در صنایع کوچک تبلور یافته است به همین دلیل در کشورهای صنعتی روز به روز بر اهمیت این صنایع افزوده می شود.
صنایع کوچک در ایران به رغم آن که بیش از 98 درصد از واحدهای صنعتی و بیش از 500 درصد کارکنان شاغل در بخش صنعت را در خود جای داده است در ساختار اقتصادی کشور از جایگاه مطلوبی برخوردار نیست و این نه به دلیل کوچکی اندازه آن، بلکه به دلیل عدم برخورداری این صنایع از انواع حمایتهای مالی، فنی و مشورتی از سوی مسئولان ذیربط است.
تحقیقات نشان می دهد صنایع کوچک در ایران در بسیاری از شاخصهای مورد مطالعه فاقد مزیت نسبی نسبت به صنایع بزرگ هستند که این ناشی از معضلات ساختاری صنعت در اقتصاد ایران است، به نحوی که صنایع بزرگ از حمایتهای مالی، فنی و قانونی دولت برخوردارند در حالی که صنایع کوچک از بیشتر این حمایتها محروم اند. به همین دلیل برای رفع موانع و مشکلات رشد و گسترش صنایع کوچک ، ضرورت اصطلاحات ساختاری در بخش صنعت و اقتصاد ایران به شدت احساس می شود.
حسن هامان مشاور صنعتی موسسه سازمان اقتصادی آستان قدس رضوی در خصوص ارائه تعریفی از صنایع گفت : تا کنون تعریف خاص علمی و کلاسیک از صنایع در سطح کشور نشده است اما می توان صنایع کوچک را با تولید اندک تعریف کرد، یعنی صنایع کوچک را صنایعی تعریف کنیم که تولید در آن اندک است و باید این نکته را نیز یادآور شد که همواره این شیوه تولید کنندگان است که تولید اندک را از رقابت خارج می کند با وجود آنکه در طراحی، ظرفیت واحدهای تولیدی بسیار مهم است.
مهدی صحرائیان، اقتصاددان و رئیس انجمن تولیدگرایان ایران یکی از مشکلات صنایع کوچک در ایران را تعاریف مختلف از آن عنوان کرد و افزود : بررسی ها نشان می دهد در ایران بیش از 50 تعریف از صنایع کوچک در سازمانها و نهادهای مختلف دولتی شده است که همگی بر اساس خصوصیات کمی تعریف شده اند. به عنوان مثال ، در یکی از متداول ترین تعاریف صنایع کوچک به صنایعی اطلاق شده است که سرمایه آن کمتر از 50 میلیون تومان باشد.
شرکا، رئیس خانه صنعت و معدن خراسان رضوی نیز در این خصوص گفت : تعریف صنایع کوچک در ایران مغایر با تعاریف جهانی است زیرا در ایران به طور معمول صنایع زیر 50 نفر را صنایع کوچک تلقی می کنند که با تعاریف کشورهای صنعتی در تعارض است اما به نظر می رسد تعریف بر اساس فناوری واحد بهترین نوع تشریح صنایع کوچک است.
وی افزود : صنایع کوچک تکمیل کننده صنایع بزرگ هستند . به عنوان مثال ، در کنار صنعت فولاد، صدها صنعت کوچک شکل می گیرد که مواد اولیه آن فولاد است و اگر این ماده نباشد، صنایع کوچک نیز شکل نمی گیرند.
علاوه بر عدم تعریف درست از صنایع کوچک مسائلی در این صنعت مطرح است که به مشکلات عدیده ای بر سر راه پیشرفت آن تبدیل شده است.
مدیرعامل شهرکهای صنعتی خراسان رضوی در این خصوص به خبرنگار مهر گفت : ناپایداری مشاغل ایجاد شده در صنایع یکی از بزرگترین مشکلات این صنعت است اما بهره گیری از صنایع کوچک در راستای تقویت صنایع کمک بزرگی به توسعه و پایداری آن می کند.
علی سلیمانی افزود : بهترین راه حل توسعه و پایداری صنایع، ایجاد صنایع بزرگ در فرم کوچک است تا به صورت زنجیروار مکمل هم باشند و در مجموع یک صنعت بزرگ را شکل دهند . به عنوان مثال، در کشور چین یک خط تولید گسترده از عروسک ایجاد شده که هر بخش فقط یک کار تخصصی انجام می دهد به طوری که در پایان زنجیره تولید با ساخت انبوه عروسک روبرو خواهیم شد.
وی در مجموع عدم انسجام و پراکندگی صنایع کوچک را بزرگترین مشکل این بخش معرفی کرد و اظهار داشت : اتصال صنایع کوچک به یکدیگر و قرار گرفتن آنها در یک زنجیره می تواند بسیاری از مشکلات ناشی از کمبود سرمایه ، ناپایداری و عدم امنیت شغلی افراد مشغول به کار را برطرف کند.
وی گرانی تسهیلات و افزایش نرخ پول در کشور و هزینه های تولید و فشارهای سازمان تامین اجتماعی مبنی بر افزایش تعرفه ها را از دیگر مشکلات صنایع کوچک در کشور عنوان کرد و یادآور شد : در حال حاضر صنایع کوچک ما به دلیل دست و پنجه نرم کردن با مشکلات متعدد این چنینی با 30 تا 40 درصد ظرفیت خود مشغول فعالیت هستند که این امر سبب شده توان رقابت از تولیدات داخلی گرفته شود.
این مسئول یادآور شد : در این شرایط دولت باید به عنوان بهترین حامی صنایع کوچک وارد عمل شود و از ورود کالاهای انبوه و ارزان قیمت خارجی با جدیت جلوگیری کند همچنین در شرایط کنونی دولت باید از تصدی گری کناره گیری کند و بیشتر به حمایت از صنایع کوچک بپردازد.
به هر روی به نظر می رسد دولت در حال حاضر نباید به عنوان رقیب صنایع کوچک در بازار فعالیت کند بلکه باید با بهره گیری از امکانات خود موانع موجود بر سر راه صنایع کوچک را برطرف کند تا این بخش بتواند با استقلال کامل به کار خود ادامه دهد در غیر این صورت نمی توان زیاد به آینده صنایع و بنگاههای اقتصادی کوچک زودبازده خوش بین بود.
نظر شما