به گزارش خبرگزاری مهر، دپارتمان زبان فارسی دانشگاه دهلی‌نو با همکاری رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در هند، سمینار «تاریخنگاری دوره فارسی در زمان مغولان» را روز ۲۸ بهمن ۱۳۹۸ برگزار کرد.
مراسم افتتاحیه این سمینار دو روزه با حضور محمدعلی ربانی، رایزن فرهنگی ایران در دهلی‌نو، عزیزالدین حسین و سید علی کریم، رئیس دانشکده هنر، شریف حسین قاسمی، از اساتید برجسته زبان فارسی در هند، راجندرکومار، رئیس دپارتمان زبان فارسی این دانشگاه و جمعی از اساتید و دانشجویان این دانشگاه برگزار شد.
عزیزالدین کریم در سخنرانی خود، برپایی این سمینار را واکاوی بخشی از تاریخ مشترک ایران و هند و فرصتی برای آشنایی دانشجویان و محققان با تاریخ دوره اسلامی هند خواند.
شریف حسین قاسمی نیز در این مراسم به اهمیت تاریخ نگاری اسلامی اشاره کرد و گفت: شروع تاریخ نگاری در هند مربوط به دوره اسلامی است و ایرانیان در انتقال تجربه تاریخ نگاری به مردم هند سهم اساسی بر عهده داشتند.
وی افزود: علیرغم اینکه هندی‌ها تاریخ نگاری را از ایرانیان آموختند ولی در حجم منابع تاریخ نگاری فارسی و ابداع برخی شیوه‌های تاریخ نگاری پیش قدم شدند و منابع ارزشمندی را در تاریخ نگاری فارسی ارائه دادند.
ربانی دیگر سخنران مراسم افتتاحیه این سمینار بود که در خصوص نسبت تاریخ نگاری فارسی با روابط فرهنگی ایران هند مطالبی را ارائه داد. وی گفت: سلاطین مغول هند، ایرانیان مهاجر و تاریخ نگاران محلی هند، سه جریان تاریخ نگاری دوره اسلامی هند بشمار می‌روند که هر سه جریان متأثر و یا ادامه تاریخ نگاری ایرانی بشمار می‌آیند.
ربانی اضافه کرد: سلاطین مغول هند از آنجا که شعبه‌ای از مغولان و تیموریان هند بشمار می‌آمدند و تحت تأثیر فرهنگ وتمدن ایرانی بودند از جهت نگرش‌های تاریخی، شیوه و سبک تاریخ نگاری همانند سلاطین و حاکمان ایرانی عمل می‌کردند و علاوه بر بهره‌گیری از زبان فارسی و تأسیس منصب مورخ، عمدتاً با تاریخ نگاری‌های دودمانی و با رویکرد مشروعیت بخشی به خود و ثبت وقایع و تحولات سیاسی اجتماعی دوره خود، منابعی را همانند با برنامه، اکبرنامه، همایون نامه و … ارائه دادند.
وی مورخان مهاجر ایرانی در دوره مغولان را دیگر جریان عمده تاریخ نگاری دوره اسلامی هند خواند و به سهم عمده تاریخ نگاران ایرانی در سنت تاریخ نگاری در هند اشاره کرد: مورخان ایرانی در تنوع بخشی به تاریخ نویسی و بهره‌گیری از بینش اسلامی در تدوین، تحلیل و تأویل پدیده‌های تاریخی و همچنین ارائه دو اثر طبقات ناصری اثر جوزجانی و تاج المآثر اثر نیشابوری، منشأ تحول در سنت تاریخ نگاری دوره اسلامی هند شدند.
وی افزود: هرچند تاریخ نگاران هندی همانند امیرخسرو دهلوی و ضیا الدین برنی را به دلیل اصالت ایرانی و یا تأثیرپذیری از سنت تاریخ نگاری ایرانی، قرابت‌ها و شباهت‌های بسیاری با منابع تاریخ نگاری دو گروه اول دارد ولی این گروه به دلیل توجه به توده‌های مردم بجای حاکمیت‌ها نوعی تغییر نگرش و رویکرد در تاریخ نگاری فارسی را ارائه دادند که بر اساس آن تاریخ را نوعی نظم اجتماعی و مبتنی بر مشاهده، تجربه تأویل و تفسیر می‌کردند نه کتاب و سنت.
رایزن فرهنگی ایران در هند در ادامه وجه مشترک هر سه گروه را بهره‌گیری از زبان فارسی، تأثیرپذیری و پیروی از سنت تاریخ نویسی در ایران به ویژه دوره صفویه خواند و ابراز امیدواری کرد این منابع تاریخی که بخشی از منابع مربوط به تاریخ روابط فرهنگی ایران و هند بشمار می‌رود بتواند به عنوان سرمایه مشترکی در مسیر توسعه ارتباطات فرهنگی دو ملت ایران و هند مورد استفاده بهینه قرار گیرد.
نظر شما