درک نظریه فلسفی اسلامی منوط به طرح پرسش جدی است

دکتر غلامحسین ابراهیمی دینانی، استاد فلسفه اسلامی دانشگاه تهران، در گفتگو با خبرنگار مهر در پاسخ به این پرسش که آیا فلسفه صدرایی که امروزه یکی از مهمترین جریانهای فلسفه اسلامی در کشورماست قابلیت عرضه به فضای فکری جامعه ما را دارد گفت : کار فلسفه طرح پرسش است. امثال ملاصدرا، ابن سینا، خواجه نصیر و غیره از مفاخر فلسفی در کشور ما هستند. اما اینکه آثار آنان را بخوانیم و بتوانیم از طریق این آثار طرح مسئله کنیم مهم است.

وی افزود: خواندن و شرح اسفار به تنهایی کفایت نمی کند بلکه باید گره ای از مشکلات بگشاید. کار فلسفه مفهوم پردازی نیست. شناسایی و طرح مسئله اگر نباشد فلسفه چیزی جز تقلید نخواهد بود.

دکتر دینانی تصریح کرد: بنابراین می بایست مسئله را بخوبی شناخت سپس بجد راه حلی فکر کرد. من مطمئنم بسیاری از معضلات و دغددغه های ملاصدرا از مشکلات امروز ماست. نمونه آن را می‌توانید در حرکت جوهری ملاصدرا بخوبی دریابید.

وی اظهار داشت: بسیاری از آقایان فلسفه نمی‌گویند الفاظ می گویند. ملاصدرا بسیار از ابن‌رشد جدیدتر و قابل توجه‌تر است اما ما چقدر از آرای ملاصدرا را طرح کردیم. ما مسائل را جدی نمی گیریم. می بایست معرفت را با فکر القاء کرد و به فهم دقیق از ملاصدرا دست یافت.

وی در ادامه افزود: آیا تا کنون گفته ایم که چرا ملاصدرا حرکت جوهری را طرح کرده است. و او چه مشکل و معضلی داشته که به چنین مسئله ای رسیده؟ من معتقدم که رساله "سه اصل" آخوند را یکبار دیگر باید خواند و از آن طرح مسئله کرد.

دکتر دینانی در خصوص فلسفه در سرزمین ایران گفت : توجه به فلسفه درسرزمین ما درسالهای اخیر سیرصعودی داشته است و کار به جایی رسیده که برخی اهالی فلسفه ازاین توجه بسیارناامید شده ونامش را"تورم فلسفی" نهاده اند ؛ اماهنوزهم تا تبدیل شدن فلسفه به پدیده ای امروزین و قرار گرفتن میزان اهمیت وجایگاهش درکنارعلم، تکنیک، اقتصاد و تجارت فاصله بسیارزیاد است.

وی افزود: با این حال می توان انتظار داشت که دلمشغولان فلسفه ازهمان امکاناتی برخوردار باشند که دست اندرکاران باقی معارف و حرف.

دکتر دینانی در ادامه به مسئله شناخت در فلسفه اسلامی و مکتب ملاصدرا اشاره کرد و گفت : مسئله علم و شناخت جای مهمی را در فلسفه ملاصدرا اشغال کرده و از اینرو فلسفه و متافیزیک در این مکتب پایگاه استواری دارد.

وی افزود: مشکل اصلی مسئله شناخت در فلسفه جدید غرب در نوعی تشتت آراء و سرگردانی است که ناشی از بی اطلاعی از یک یا چند عنصر اصلی شناخت است کسانی که تجربه گرا (امیپریست) هستند به ادراک حسی فقط از دریچه اعتبار و حقیقت داشتن حواس خمسه می‌نگرند و تقریباً حواس باطنی انسان را, که علم روانشناسی آنرا تأیید می‌کند انکار دارند.

دکتر دینانی معتقد است که برای درک نظریه فلسفی اسلامی و بویژه مکتب ملاصدرا آشنایی با طرح مسئله جدی است.