خبرگزاری مهر، سرویس بین الملل- حلیمە ملایی: با گسترش ویروس همە گیر کرونا، اقتصاد جهان متحمل زیان‌های هنگفتی شدە است. متعاقب شیوه ویروس کرونا و کاهش شدید قیمت نفت و همچنین توقف تجارت و تولیدات داخلی کشورها سبب بروز بحران اقتصادی بە ویژە برای مناطقی شدە است کە وابستگی کامل بە درآمدهای نفتی دارند.
این کاهش درآمدها و بە تبع آن گسترش بیکاری و تعطیلی بنگاه‌های تولیدی و ورشکستگی‌های سنگین صنایع در آیندە نزدیک چشم انداز خوبی را برای اقتصاد جهانی متصور نیست.
در این میان اقتصادهای نوپای مناطق نیمە مستقل و وابستە بە نفت همچون اقلیم کردستان عراق دچار زیان‌های جبران ناپذیر و فلج کنندە ای شدە است. برای اطلاع بیشتر از وضعیت اقتصادی اقلیم کردستان عراق بعد از گسترش کرونا و کاهش درآمدهای نفتی خبرنگار مهر، با «کاروان گزنەایی» نمایندە و عضو کمیسیون منابع طبیعی پارلمان اقلیم کردستان عراق گفتگویی انجام دادە کە در ذیل مشروح آن می‌آید؛
*گسترش ویروس کرونا در اقلیم کردستان عراق تا چە اندازە بر اقتصاد نوپای این منطقە تأثیر گذاشتە است؟
اقلیم کردستان نیز مانند همە مناطق جهان کە مورد گزند این ویروس قرار گرفتند، از قاعدە زیان سخت اقتصادی مستثنا نبودە است. اقلیم کردستان برای جلوگیری از گسترش این ویروس و بحرانی‌تر نشدن اوضاع اقدامات پیشگیرانە از جملە قرنطینە عمومی، مسدود کردنی مرزها و بازارچەهای مرزی، بستن مراکز آموزش، تجاری، تولیدی و صنعتی و همچنین محدودیت شدید تردد داخل شهری و بین استانی را اجرا کرد و همین مسئلە سبب کاهش شدید درآمدهای داخلی و توقف کسب و کار و ضربە شدید بە اقتصاد این منطقە شد. توقف تجارت‌های مرزی و کاهش درآمد نفت هم از سوی دیگر تأثیرات مستقیمی بر اقتصاد اقلیم کردستان داشتە است.
*زیان‌های واردە بە بخش صادرات و واردات کالا برای اقلیم کردستان در این روزهای گسترش کرونا را چگونە ارزیابی می‌کنید؟
بدون شک برای منطقەای مانند اقلیم کردستان کە حجم زیادی از مایحتاج روزانە خود را از طریق واردات تأمین می‌کند و بخش زیادی از درآمد ما از طریق مبادلات مرزی و صادرات نفت است، توقف این فعالیت‌ها و مسدود و محدود بودن فعالیت‌های صادرات و واردات ضربە سنگینی خواهد بود. اما بعد از کنترل کرونا و بازگشت بە جریان عادی زندگی، حکومت اقلیم کردستان و دولت مرکزی عراق و شاید همە جهان هم، باید خود را برای یک بحران سخت روانی و اقتصادی آمادە کنند، چون در حال حاضر همە مبادلات تجاری متوقف یا محدود شدە اند و حتی می‌توان گفت کە در ایستگاه سقوط ایستادە اند.
*بە گفتە کارشناسان اقتصادی بعد از عبور از مرحلە کرونا و کنترل این ویروس، علاوە بر آسیب‌های دیگر، موج وسیعی از بیکاری و فقر بیشتر نقاط جهان را فراخواهد گرفت، پیش بینی شما در مورد وضعیت اقلیم کردستان عراق بعد از عبور از مرحلە کرونا چیست؟
بیکاری از فلج شدن اقتصاد نشأت می‌گیرد. اقتصادی کە بە علت کرونا با خطر جدی مواجە است در آیندە نه چندان دور شمار زیادی بیکار خواهد داشت. بدون شک اگر نتوانیم هرچە سریع‌تر از وخامت بیشتر اوضاع اقتصادی اقلیم کردستان جلوگیری کنیم. شمار بیشتری بیکار بر جامعە بیکاران اقلیم اضافە می‌شود و این وضع برای همە عراق فاجعەبار خواهد بود.
*بعد از اپک پلاس مقرر گردید اقلیم کردستان ۲۳ درصد از مقدار تولیدات نفتی خود یعنی ۱۰۳ هزار بشکە نفت روزانە را کاهش دهد. این کاهش تولیدات نفت چە مقدار بر درآمد اقلیم کردستان تأثیرگذار است؟
در روزهای گذشتە اقلیم کردستان و دولت مرکزی عراق بر سر این کاهش تولیدات توافق کردەاند. اقتصاد اقلیم کردستان وابستە بە نفت است و این کاهش تولیدات و بە تبع آن کاهش درآمدهای نفتی، بروز مشکلات جدیدی برای اقلیم رقم خواهد زد. اما راه حل منطقی و مؤثر در این شرایط سخت اقتصادی این است کە اقلیم کردستان با دولت بغداد بە توافق برسد کە این ۱۰۳ هزار بشکە نفت در روز از سهم ۲۵۰ هزار بشکە نفتی کم شود کە سهم دولت مرکزی از نفت اقلیم است نە از سهم اقلیم.
اگرچە در نهایت هر کاهش درآمد بر همە عراق و بر اقلیم هم تأثیر منفی دارد. اما راه حل مؤثر در این وضعیت نشستن بر سر میز مذاکرە و رسیدن بە توافقی منطقی است.
*کارشناسان مسائل اقتصادی و سیاسی عراق بر این باورند کە آسیب‌های کرونا و کاهش شدید قیمت نفت می‌تواند با ضربەهای سنگین، اقتصاد اقلیم کردستان عراق را پیش از همە اقتصادهای منطقە در هم بکوبد، ارزیابی شما بە عنوان یک کارشناس اقتصادی از این موضوع چیست؟
تأثیرات اقتصادی این دو مقولە ای کە بیان شد سخت خواهند بود و ترکش‌های آن همە خاورمیانە و بیشتر کشورهای جهان را خواهد گرفت، شکی نیست کە اقلیم کردستان هم متأثر می‌شود.
اما در مورد سقوط و در هم کوبیدە شدن اقتصادی نظر متفاوتی دارم. بە اعتقاد من تأثیرات و زیان‌ها نسبی خواهد بود. هیچ سیستم اقتصادی در جهان از کرونا و کاهش قیمت نفت حتی منفی هم، سقوط نخواهد کرد.
اما روزهای سخت و بە پرتگاه ورشکستی و سقوط نزدیک شدن برای بعضی کشورها و مناطق دور از انتظار نیست. اقلیم کردستان هم بخشی از این بحران‌های سخت و جانکاه خواهد بود. اما سقوط نمی‌کند. باید حکومت اقلیم کردستان عراق از این بحران‌ها درس بگیرد و در نحوە ادارە اقلیم شیوە جدیدی را دنبال کند.
نظر شما