معیارهای رتبه بندی دانشگاههای علوم پزشکی باید بین المللی باشند نه ملی / برخی نظامهای طبقه بندی دانشگاهها متعلق به دهه‌های دور است

به گزارش خبرنگار اعزامی مهر، دکتر حسین ملک افضلی معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت روز گذشته در نشست بررسی راهکار رتبه بندی دانشگاه های پزشکی کشورهای اسلامی که با حضور نمایندگان دانشگاههای 22 کشور اسلامی در جزیره کیش برگزار شد، با اشاره به ضرورت رتبه بندی دانشکده های پزشکی خاطرنشان کرد: هدف اصلی دانشکده های پزشکی تربیت نیروی پزشکی است که در وهله اول باید علم پزشکی را به خوبی فراگیرد و در بهداشت جامعه آن را بکار گیرد و در این میان برای تعریف معیارها باید به وظیفه دانشگاهها نیز توجه نشان داد.

وی ارزیابی و حرکت بر اساس یک معیار مشخص را یکی از پیشنهادات موثر در نظام رتبه بندی توصیف کرد و گفت: این موضوع می تواند به عنوان یکی از سرفصل ها در نظام رتبه بندی در نظر گرفته شود.

ملک افضلی تأکید کرد: رتبه بندی به طور حتم باید بر اساس استاندارد انجام گیرد و انجام رتبه بندی خودبه خود موجب می شود دانشگاهها برای ارائه اطلاعات خود ترغیب شوند و این اطلاعات وارد یک سیستم نظام مند شوند.

وی یاد آور شد: اطمینان داشتن از کیفیت یک پروسه آموزشی نتایجی را به همراه دارد و می تواند رهنمودهایی را برای دانشگاهها به همراه داشته باشد.

دکتر آیین محمدی از دانشگاه علوم پزشکی تهران در خصوص ضرورت این رتبه بندی اظهار داشت: هر رتبه بندی مجموعه ای از اهداف را بررسی می کند و باید به گونه ای انجام گیرد که انجام دهنده را به هدف خود برساند.

وی افزود: جمع آوری اطلاعات و انتشار آن باید به گونه ای صورت گیرد که شاخص های مورد نظر را پاسخ دهد. معیارهایی که در ارتباط مستقیم با دانشکده ها هستند و در همان حیطه باید مورد بررسی قرار گیرد. همجنین جمع آوری اطلاعات باید به درستی و قابل دسترس انجام شود.

محمدی خاطر نشان کرد: سازمان کنفرانس اسلامی اقداماتی را برای رتبه بندی دانشگاههای جهان اسلام انجام داده است که رتبه بندی اختصاصی پزشکی نیز در همین راستا قرار می گیرد.

وی با اشاره به تفاوت رتبه بندی که از سوی سازمان کنفرانس اسلامی انجام می گیرد با رتبه بندی که در دانشگاه علوم پزشکی تهران به روسای دانشکده های پزشکی جهان اسلام پیشنهاد شده است، گفت: رتبه بندی کنفرانس اسلامی رتبه بندی موسساتی است در حالیکه رتبه بندی دانشکده های پزشکی بر طبق بندی برنامه پزشکی عمومی استوار شده است.

محمدی تأکید کرد: اگر رتبه بندی با روش صحیح و به صورت استاندارد انجام شود می توان به پیشرفت آن امیدوار بود. خوشبختانه در ایران طی چند سال اخیر رتبه بندی دانشکده های پزشکی صورت گرفته است که می توان از آن به عنوان یک نمونه نام برد.

دکتر حائری از دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی نیز با اشاره به ضرورت رتبه بندی گفت: مسئله رتبه بندی از اهمیت زیادی برخوردار است. هم اکنون در ایران نظام رتبه بندی اجرا می شود و بهتر است برای رسیدن به یک نظام مشخص در ابتدا نمایندگان دانشگاههای کشورهای اسلامی باید به یک اجماع دست پیدا کنند.

وی برخی نظام های طبقه بندی برخی دانشگاهها را متعلق به دهه های دور دانست و گفت: رتبه بندی به تنهایی کافی نیست بلکه باید دوره ها را نیز مورد بررسی قرار داد. در حقیقت افراد متخصص باید در به روز کردن آموزش پزشکی بکار گرفته شوند زیرا نظام بین المللی نیز علم به روز را قبول دارد.

نماینده کشور سودان در اجلاس روسای دانشکده های پزشکی جهان اسلام نیز با مقایسه وضعیت کشورهای اسلامی با وضعیت دانشگاه های پزشکی دیگر نقاط جهان گفت: هر دانشگاهی به تنهایی می داند چه وضعیتی دارد اما نکته اینجا است که اطلاعات همه دانشکده ها باید به طور کامل جمع آوری شود و سپس برای آنالیز آن اقدام کرد.

نماینده دانشگاه علوم پزشکی مشهد با اشاره به تفاوت نظام رتبه بندی ملی با رتبه بندی بین المللی گفت: در رتبه بندی برخی کشورها، معیارهایی از اهمیت بیشتری برخوردارند. به طور نمونه در برخی رتبه بندی ها معیار تحقیقات و در برخی دیگر آموزش از اهمیت بیشتری برخوردار است . در واقع سیستم باید به گونه ای باشد که وضعیت جامعه همان دانشگاه را به صورت بازخورد ارائه دهد.

سمیر بکار نماینده دبیرکل سازمان کنفرانس اسلامی نیز در این نشست با اشاره به برنامه های اجلاس روسای دانشکده های پزشکی جهان اسلام گفت: برنامه های این نشست و دیگر نشست ها باید با دبیرخانه سازمان کنفرانس اسلامی هماهنگی های لازم را داشته باشد تا بتوان با دانشکده های پزشکی به صورت اختصاصی همکاری کرد.

حافظ نماینده پاکستان بر اطمینان داشتن از پروسه آموزش تأکید کرد و گفت: استانداردهای آموزشی باید به نوعی کیفیت را تضمین کند و در واقع دانشگاه باید سیستمی داشته باشد که به طور نهادینه نظام رتبه بندی را اجرا کند.

وی افزود: اطمینان از کیفیت در بسیاری از کشورهای توسعه یافته وجود ندارد . در کشورهای در حال توسعه نیز کشورهای اسلامی پایش های اولیه مستمر ندارند. زمانی که رتبه بندی دانشگاههای جهان اسلام از سوی سازمان کنفرانس اسلامی و آیسسکو مطرح شد این مسئله نیز عنوان می شود که باید برای رتبه بندی به کشورها کمک کرد و در عین دانشگاهها سیاست خود را پیگیری کنند.

نماینده پاکستان افزود: زمانی که سازمان کنفرانس اسلامی اعلام کرد که رتبه بندی را انجام می دهد بسیاری از دانشگاهها ابراز خرسندی کردند که حداقل متوجه وضعیت کنونی خود خواهند شد. اما باید توجه داشت که این کار در کوتاه مدت صورت نمی گیرد اما تأثیرات زیادی را نیز در آموزش دارد.

نماینده بنگلادش نیز با اشاره به نظام رتبه بندی ملی این کشور در زمینه دانشکده های پزشکی گفت: در نظام رتبه بندی دانشکده های پزشکی در بنگلادش تأکید بر روی برنامه های درسی و خروجی دانشگاهها است.

نماینده تونس هم به تجربه این کشور در زمینه رتبه بندی دانشگاهی اشاره کرد و گفت: رتبه بندی باید با نیازهای مشخص آن کشور هماهنگی داشته باشد. در واقع در یک دانشکده پزشکی هدف اصلی تربیت یک پزشک خوب است و تربیت این نیروها باید به گونه ای در رتبه بندی تأثیر داشته باشد .

وی افزود: در همکاری های بین المللی باید نشانه های کلیدی را در نظر گرفت و نباید به دنبال هزینه های آن بود. رتبه بندی باید چند منظوره باشد زیرا اولویت ها و اهداف  دانشگاهها با یکدیگر یکسان نیست. در واقع اعتبار دادن به یک دانشگاه در اثر این ارزشیابی نشان می دهد که هدفی را دنبال می کرده است .

نماینده کویت سخنرانی ها را برای تعریف معیارها کافی نداست و گفت: تنها به حرف نباید اکتفا کرد بلکه برای شروع کار به یک روش علمی احتیاج داریم که بتواند با ایجاد کمیته ها تعاریف را پایش کند . از سوی دیگر این پروسه رتبه بندی نیازمند بودجه فراوان و ایجاد زیرساخت های فنی است.

وی یادآور شد: این موضوع که رتبه بندی از سوی چه ارگانی، چه کشوری و چگونه انجام می گیرد از اهمیت بسزایی برخوردار است.

نماینده مالزی با اشاره به مشکلاتی که بر سر راه رتبه بندی وجود دارد، گفت: رتبه بندی در بیشتر مواقع تاکنون نتوانسته به طور دقیق به ارزیابی دانشگاهها بپردازد. در واقع آنچه بیش از رتبه بندی برای دانشکده های پزشکی اهمیت دارد روش های جدید و بکارگیری نظام مند رتبه بندی است.

دکتر باقر لاریجانی از دانشگاه علوم پزشکی تهران نیز در جمع بندی بحث رتبه بندی دانشکده های پزشکی کشورهای اسلامی گفت: معیارهای رتبه بندی باید به طور دقیق تعریف شود . در حال حاضر بیشتر کشورها دارای نظام رتبه بندی ملی هستند اما رتبه بندی بین المللی می تواند ضمن ارتقاء دانشکده ها امکاناتی را برای همه کشورها تعریف کند.

وی افزود: معیارها باید برای همه دانشکده ها ارسال شود و پس از آنالیز آن می توان بازخورد آن را از دانشکده ها دریافت کرد.