زندگی و آثار " لیلی گلستان " رونمایی شد

به گزارش خبرنگار مهر، در ابتدای این مراسم اسماعیل جنتی - شاعر - گفت: سلسله نشست هایی که پیرامون رونمایی های کتاب نویسندگان یا چهره های شاخص در این محل برگزار می شود یک هدف عمده و مهم دارد و آن آشنا کردن نوجوانان و جوانان با نویسندگان و مترجمان است. همچنین افرادی که درباره ابعاد شخصیتی این طیف به سخنرانی می پردازند می توانند به شناخت بیشتر جوانان در این وادی کمک کنند.

وی با اشاره به سابقه طولانی لیلی گلستان در زمینه ادبیات و ترجمه افزود: لیلی گلستان تا امروز توانسته سی اثر را ترجمه کند و هفتاد مقاله در زمینه های مختلف هنری و ادبی به نگارش در آورد که با مطالعه این کتابها می توان به زوایای  پنهان و پیدای زندگی حرفه ای و کاری او پی برد.

محمد هاشم اکبریانی - دبیر مجموعه کتاب های تاریخ شفاهی ادبیات معاصر - نیز در این مراسم تصریح کرد: درباره ادبیات شفاهی که چند جلد آن تاکنون منتشر شده حرف بسیار است. ما قصد داشتیم در درجه نخست تعریف جامعی از تاریخ ادبیات شفاهی ایران ارائه دهیم و به دنبال آن زندگی و شخصیت افراد بزرگ را از دوران کودکی تا امروز به رشته تحریر در آوریم . حتی به سراغ اطرافیان آنهایی که فوت کرده بودند رفتیم و از آنها پیرامون زندگی این بزرگان سوالاتی کردیم.

وی افزود: بنابراین 250 سوال طرح شد که در جریان گفتگو با نویسندگان، مترجمان، شاعران و... به کار گرفته شود. در این بین ممکن است این پرسش در ذهن ایجاد شود که تالیف این کتب چه فایده ای خواهد داشت؟ در پاسخ می گویم که تحلیل جامعه شناسی یک اثر از راه ادبیات مسلما نیازمند گزارش جامعی درباره خالق آن اثر است.

دبیر مجموعه تاریخ شفاهی ادبیات معاصر ایران در ادامه خاطرنشان کرد: دو نکته در کتاب لیلی گلستان مستتر و قابل احترام است. نخست جسارتی که وی در بیان زندگی خصوصی خود نشان داد؛ آن هم در فضای ادبی - اجتماعی که هنرمندان و شخصیت ها از بیان زندگی خود معذورند و به خود سانسوری دست می زنند. دیگر اینکه حساسیت گلستان در ویرایش و تکمیل این کتاب بسیار جالب توجه قرار بود. وسواسی که او در جریان آماده سازی کتاب و غنای متن داشت باعث شد این کتاب امروز مورد توجه واقع شود.

شیرین بزرگمهر نیز با قرائت مقدمه کتاب برای حضار گفت: لیلی گلستان فردی است که با نوعی فروتنی درباره فعالیت های فرهنگی خود در این کتاب به ارائه توضیح پرداخته و به قول" جولیا کریستوا " متفکر عصر حاضر که همواره به خصوصیت سازش ناپذیری در شخصیت هایی چون "هگل" اشاره می کرد، می توانیم از لیلی گلستان نیز به عنوان یک زن سازش ناپذیر و پرتلاش برای راه یافتن به مقاصد نهایی نام ببریم. "کریستوا" نیز در لابلای آثارش درباره نقش زنان به مخاطب هشدار می دهد.

بزرگمهر افزود: آنجا که لیلی می گوید با سانسور کنار نمی آیم و آن قدر تحمل می کنم تا کتاب موفق به دریافت مجوز انتشار شود یا وقتی در جایی به او برای مجوز گالری می گویند برو مردت را بفرست و او محکم و استوار ایستادگی می کند، همه و همه نشان از روحیه پرتلاش و سازش ناپذیر او در برابر بحران های اجتماعی دارد. او در گالری گلستان دست به ابداع جالبی زد و آن نصب کردن 25 قاب خالی از پرستو فروهر بر دیوارها بود. کاری که با دیدن آن همگان به تعجب نشستند. در این کتاب علاوه بر جنبه های کاری این مترجم ، سیر زندگی او با فرزندانش را مشاهده می کنیم. فرزندانی که تا امروز عملکردهای موفقیت آمیزی داشته اند. لیلی گلستان همواره از رمانتیک سازی خود به عنوان یک زن اجتناب کرده است. او خود را به رخ نمی کشد و صریح سخن می گوید و اگر هم در مواقعی سخن نگفته حتما نخواسته است.

بزرگمهر در ادامه گفت: عده ای می پرسند چرا او در این کتاب به همه چیز نپرداخته است. در جواب باید گفت چطور می توان تمام فعالیت های این پنجاه سال را در قالب یک کتاب به معرض تماشای مخاطب گذاشت و اصلا مگر می شود به راحتی درباره ابراهیم یا فخری گلستان نوشت! گرچه در این کتاب شاهد انتقادات ظریف لیلی نسبت به آنها نیز هستیم. در هرحال تصور می کنم کتاب لیلی گلستان به مثابه یک کتاب شناسی می تواند مرجع مطلوبی برای مطالعه آیندگان به شمار رود.

سپس مهدی سحابی پشت تریبون قرار گرفت و گفت: این کتاب دارای مفاهیم جالبی است . زیرا لیلی گلستان در آن به ذکر نام های مهمی اشاره کرده است؛ نام هایی چون جلال آل احمد، سیمین دانشور، سهراب و غیره که امروز برای ما اسطوره شده اند. اما لیلی گلستان بیشتر در نظر من از آن جهت قابل احترام است که همواره به عنوان زنی کوشا و کارگر فعالیت داشته است. تصور می کنم با مطالعه این کتاب وارد دنیای جدیدی می شویم که به واسطه فاش نمایی برخی ناگفته ها درباره زندگی کاری و حرفه ای و خصوصی لیلی گلستان به تدریج برایمان قابل لمس می شود. با این حال اعتقاد دارم لازم است که تمام نویسندگان و شاعران و مترجمان در آثاری از این دست به ذکر جنبه های خصوصی زندگی شان بپردازند تا مخاطب از این طریق بتواند باب آشنایی بیشتری با آنها باز کند.

محمد علی سپانلو دیگر سخنران مراسم تصریح کرد: لیلی گلستان بعد از پیروزی انقلاب اسلامی موفق به تاسیس یک کتابفروشی شد. مکانی که پاتوق بسیاری از نویسندگان و فعالان ادبی قرار شد. او انسانی است که واقعا شجاعانه زندگی کرده است و اگر هم فروتن بوده حتما فروتنی اش از ناحیه قدرت بوده است.

کیوان سپهر هم با اشاره به اینکه نام این مراسم رونمایی کتاب نیست و رونمایی حضور یک نویسنده است گفت: او برخلاف فرزندانی که در خانواده های فرهنگی زندگی می کنند و مثل معماری که زمین خوب را حرام می کند، توانست کانون زندگی خصوصی و مرکز فرهنگی خود را به خوبی مورد استفاده قرار دهد و جزء نادرترین و خلف ترین فرزندان از خانواده های فرهنگی باشد که حضور و فعالیتش حرمتی مضاعف به این خانواده بخشیده است.

وی افزود: با وجود اینکه هرگز سنخیت فکری با ابراهیم گلستان نداشته ام اما برای او احترام بسیاری قائلم . زیرا ابراهیم گلستان در برهه ای از زمان موفق به ایجاد موج در نثر شد. درواقع او زمینه های هنری بسیاری را برای ایجاد تفکر درست فراهم کرد.

محمود دولت آبادی نیز گفت: صحبت های کوتاه من علیرغم این که قصد نداشتم در این مراسم سخن گویم تنها ادای احترامی به خانواده گلستان است. آنچه در این کتاب برای من جالب بود صداقت گفتاری لیلی گلستان در بیان زندگی کاری و خصوصی اش بود.

وی با اشاره به شخصیت ابراهیم گلستان افزود: وی انسان قابل احترامی است که توانست روی نثر فارسی تاثیرات فراوانی بگذارد و درست در زمانی که نثر به حالت مضمحلی افتاده بود، زبان کوچه را نجات دهد. ابراهیم گلستان پیامی در نوشته هایش داشت که من آن را متوجه شدم. حضور فخری گلستان همسر وی نیز برای من در طول دورانی که با آنها آشنایی داشتم بسیار جالب و مورد توجه بود. درواقع شخصیت هایی چون فخری و لیلی به تدریج نوعی نزدیکی با شخصیت های زن در آثار من یافتند. بنابراین من نیز مانند مهدی سحابی معتقدم لیلی گلستان با وجود فراز و فرودهای بسیار در اعصار کاری اش به مثابه یک کارگر شریف و مغرور عملکردهای موفقی داشت.

لیلی گلستان هم در پایان مراسم ضمن سپاسگزاری از حضور مدعوین یاد آورشد: من همان قدر که برای نوشتن این کتاب دستخوش تردید بودم درباره برگزاری مراسم امروز نیز مردد بودم. اما حالا که این حضور گرم و منسجم را مشاهده می کنم خوشحالم . من هم به تبع گفتار دوستانی که درباره من صحبت کرده اند باید بگویم من تمام عمر مانند یک عمله کار کرده ام  و تمام عمر به خود گفتم که یک عمله در عرصه فرهنگ و ادب هستم.