به گزارش خبرنگار مهر، آیت‌الله اعرافی مدیر حوزه‌های علمیه، با اعضای پژوهشگاه شهید صدر دیدار و به تماشای بخش‌هایی از مستند «آغازگر یک پایان» نشست. مستند «آغازگر یک پایان» درباره ابعاد شخصیتی شهید صدر به‌همت اعضای پژوهشگاه شهید صدر و سازمان هنری رسانه‌ای اوج در حدود ۲۰۰ دقیقه و در چهار قسمت ۵۰ دقیقه‌ای در عراق و ایران تهیه و تولید شده است که به‌زودی از صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران نیز پخش خواهد شد.
آیت‌الله اعرافی با ابراز خرسندی و تشکر از فعالیت‌های پژوهشگاه شهید صدر به تبیین ابعاد شخصیتی شهید صدر و لزوم الگوسازی از آن عالم مجاهد برای حوزه و دانشگاه پرداخت.
آیت‌الله اعرافی در اکران اختصاصی از مستند تلویزیونی شهید صدر «آغازگر یک پایان» گفت: نسبت بنده و شهید صدر، نسبت عاشق و معشوق است؛ عشقی که از چهارده پانزده‌سالگی شروع شد. حدوداً از سال ١٣۵۵ که نوجوان بودم همراه با چند طلبۀ دیگر جلسۀ درسی را برگزار کردیم و در محضر آیت‌الله سید کاظم حائری (از شاگردان مبرز شهید صدر) درس فلسفتنا را خواندیم. در آن سال‌ها موج فلسفتنا و اقتصادنا در همۀ عالم اسلام و حوزه‌ها طنین‌افکن شد و طبعاً نسل جوانِ همراه و همدل با امام و انقلاب اسلامی به این نوع کارها و این نوع نگاه علاقه‌مند بودند. ما هم به‌عنوان نسل نوجوانِ تازه‌به‌حوزه‌آمده که شور انقلاب هم داشتیم و در کنار آن پیگیرِ مسائل و سؤال‌های نسل جوان و دانشگاه‌ها بودیم، این کلاس درس را به راه انداختیم. در میان متفکران آن زمان که هم قابل اعتماد باشد و هم آگاه به نیازهای زمان و هم با ادبیات روز آشنا باشد و بتواند در میان شبهات مطرح، سخن درخور توجهی داشته باشد، شهید صدر مثل خورشیدی می‌درخشید و محبوب دل‌ها و قلب‌ها بود.
مدیر حوزه علمیه با اشاره به اینکه درباره شهید صدر هم زیاد خوانده‌ام و هم به آرائش بسیار علاقه و توجه دارم بیان کرد: شهید صدر چند ویژگی دارد که هرکدام به‌تنهایی مهم هستند؛ ولی جمع این ویژگی‌ها چهرۀ ایشان را پرفروغ و نورانی کرده است. یکی از ویژگی ذاتی و استعداد خدادادی ایشان نبوغ است. ایشان بدون مبالغه و گزافه‌گویی نابغه بود. ویژگی دوم ریشه‌های عمیق خانوادگی است؛ یک درخت تنومند خانوادگی و ویژگی سوم اینکه این ویژگی ذاتی و ریشه‌های عمیق خانوادگی در ایشان به ظهور و بروز علمی در قله رسید. آن هم با آن سرعت. چهارمین ویژگی اینکه ایشان در همین قله هم از مرزهای متعارف حوزه عبور کردند، آن هم حوزه نجف در آن روزگار. اولاً قلمرو فقه و اصول را توسعه دادند و در آن نوآوری داشتند و ثانیاً از خود قلمرو فقه و اصول و معارف متعارف هم عبور کردند.
وی افزود: ایشان از مرز حاکم بر حوزه نجف در ارتباط با مسائل اجتماعی و سیاسی واقعاً عبور کرد و نوآوری بزرگی در این زمینه داشت. شهید صدر در نگاه سیاسی و نگاه بلند اجتماعی در حوزه نجف و به‌تبع در جاهای دیگر پیش‌آهنگ بود. و از همۀ اینها مهم‌تر اینکه ایشان یک مجاهد به‌تمام‌معناست و این واقعاً سخت است کسی که مشغول کارهای علمی و نوآوری‌هایی در این سطح است یک مجاهد هم باشد و دائم در صحنه باشد. ویژگی بارز دیگر شهید صدر این بود که ایشان زمان‌شناس و جهان‌شناس بودند؛ نه‌تنها همۀ تحولات سیاسی و اجتماعی را می‌شناختند که با تحولات فکری و معرفتی همۀ عالم آشنا بودند و یک‌تنه مقابل چندین موج بزرگ که منطقه و دنیای اسلام و همۀ جهان را فراگرفته بود عرض‌اندام کردند. در کنار همۀ این ویژگی‌ها، آن ویژگی شخصی است که زیست اصیل حوزوی است و در اوج خود در ایشان تجلی کرد. سنت‌هایی که تاروپود حوزه با آنها شکل‌گرفته مانند فداکاری، پاکی، اخلاص، زهد، قناعت، اینها همه یکجا در شخصیت فردی ایشان جلوه‌گر شده است.
مدیر حوزه‌های علمیه تصریح کرد: همۀ این ویژگی‌ها باعث شد ایشان در زمان خودش، علاوه‌بر مرجعیت مرسوم، مرجع معرفتی و فکری حوزه‌ها و جهان اسلام هم باشد؛ فراتر از مرجعیت به مفهوم مرسومش. ایشان در هر زمینه‌ای وارد می‌شد، حرف نو داشت. آن هم حرف نو نه به‌صورت خرده‌پژوهش، بلکه نوآوری در سطح استراتژیک و کلان. جمع شدن تمام این ویژگی‌ها در شهید صدر سبب شده که ما امروز هم مثل گذشته نیاز به امثال این الگوها داشته باشیم. البته هم در حوزه و هم در دانشگاه و به‌طور کلی در همه‌جا. جمع این ویژگی‌ها که برخی‌شان حالت متناقض هم داشتند، واقعاً کار دشواری است.
آیت‌الله اعرافی در دیدار اعضای پژوهشگاه تخصصی شهید صدر افزود: ما هنوز حق شهید صدر را ادا نکرده‌ایم و خیلی از محورهایی که ایشان برنامه‌ریزی کرده بودند هنوز شناخته نشده است. باید گفت که شخصیت ایشان در حوادث و وقایع پشت‌ابرها و غبارها رفت و از این عدم شناخت ایشان، حوزۀ ایران و عراق خسارت می‌بیند.
آیت‌الله اعرافی پس از اکران مستند شهید صدر «آغازگر یک پایان» به گفت‌وگو درباره کتاب «نا» پرداخت و بیان کرد: گویا اولین خوانندۀ کتاب نا هم من بوده‌ام. من کتاب «نا» را در همان روز که به‌دستم رسید کامل خواندم. نام کتاب هم زیبا انتخاب شده است: «نا». هر کتابی از شهید صدر به‌دستم برسد می‌خوانم. در همین دو سه هفته چند کتاب درباره شهید صدر خوانده‌ام: کتاب نا، و کتابی که خاطرات همسر شهید بود و کتاب شرح‌صدر. کتاب نا نکته‌های بسیار زیبایی دارد. با اینکه من مطلب درباره شهید صدر زیاد خوانده‌ام چند نکته‌اش برایم جالب بود: شهید صدر ازدواجش بعد از نوشتن فلسفتنا و اقتصادنا بوده؛ یعنی بعد از اینکه به‌عنوان یک متفکر بزرگ در جهان اسلام شناخته شده بود. همسر شهید می‌گوید: «پس از اینکه با شهید صدر ازدواج کردم دیدم او فقط یک لباس دارد.» ما روحانیون باید به این نکات توجه داشته باشیم. این خاطره هم آمده که شهید صدر این‌قدر می‌نوشت که دستش متورم می‌شد و من باید دستش را پماد می‌زدم و با خمیر می‌بستم.
مدیر حوزه علمیه گفت: شهید صدر انسان بزرگی بوده و نکات درخور توجه زندگی او در این کتاب فراوان است؛ ولی آن نکته مهم مربوط به بخش پایانی کتاب است که با آن‌همه فضل و کمالاتی که در کمتر از ۴٠ سالگی به‌دست آورده، با جرئت تمام همه را فدا می‌کند؛ این خیلی دل و جرئت می‌خواهد. این بخش آخر خیلی عجیب است.
مدیر حوزه‌های علمیه در پایان این دیدار افزود: باید کوشید که با فعالیت‌های هنری، رسانه‌ای، مکتوب و مدون، شهید صدر به‌عنوان الگو مطرح بشود و در حوزه و دانشگاه و به‌ویژه حوزه اثرگذار شود. من پس از خواندن کتاب نا در این فکر بودم که این کتاب را جز مسابقات کتابخوانی حوزه بگذارند.
گفتنی است: کتاب «نا» تازه‌ترین کتاب منتشرشده از سوی پژوهشگاه شهید صدر است که در آن مریم برادران به روایت زندگی شهید صدر پرداخته و در ٢١۶ صفحۀ رقعی در پاییز ١٣٩٩ وارد بازار کتاب شده است.
نظر شما