تحلیل ارتباط فرایندهای هیدورلوژیکی و هیدروژئولوژیکی توسط محقق ایرانی

به گزارش خبرگزاری مهر، حسین سعادتی دانشجوی دکتری رشته مهندسی آبخیزداری گفت : سیستم حوزه آبخیز تنظیم کننده کمیت و کیفیت چرخه آب است و مشکلاتی که در عصر حاضر در این چرخه پدید آمده، هزینه ای است که انسان به خاطر عدم شناخت صحیح این چرخه پیچیده و نیز نداشتن برنامه ریزی در بهره برداری بهینه ومدیریت آب های سطحی و زیر زمینی متحمل شده است.

وی ادامه داد : این تحقیق با روش های ردیاب های شیمیایی و ایزوتوپی، بیلان آبی، ژئوالکتریک و مدلسازی سعی در ارزیابی و تعیین ارتباط فرایندهای هیدرولوژی و هیدروژئولوژی در دوره های مختلف گذشته و محاسبه تغذیه در حوزه هشتگرد شده است.

سعادتی با بیان این مطلب که در روش ردیاب های محیطی با ارزیابی پروفیل های کلراید در چهار پروفیل حفر شده در دشت هشتگرد، وقوع خشک و تر سالی های متوالی در دوره های گذشته مشخص شد، افزود : با توجه به نتایج بدست آمده، تغییرات مکانی نفوذ آب در دشت مذکور به پارامترهای فیزیکی مثل بافت خاک و نیز پتانسیل آب مرتبط است و هر چه به سمت بخش جنوبی و پست تر دشت حرکت شود، بافت سنگین تر، مقدار پتانسیل آب کمتر و در نهایت مقدار تغذیه کمتر خواهد بود ولی تجمع آب های سطحی و پوشش مناسب باعث افزایش تغذیه در قسمتی از بخش جنوبی دشت می شود.

به گفته وی برای تمایز املاح شیمیایی اتمسفر از املاح حاصل از معدنی شدن در محیط غیر اشباع و صعود آن از آب های زیر زمینی به بالا از مقایسه نسبت ردیاب های شیمیایی در بارش، آبهای سطحی، زیر زمینی و منطقه غیر اشباع استفاده شد.

به گفته وی برای ترسیم پروفیل ردیاب کلراید و رطوبت خاک در محیط غیر اشباع از مدل شبیه سازی  Hydrus-1d استفاده شد و در این تحقیق به کمک مدل عددی تک بعدی و ناپیوسته Hydrus  معادله نفوذ انتقال آب در محیط غیر اشباع و اتلاف آب توسط تبخیر و تعرق برآورد شد.

بر اساس گزارش واحد علوم و تحقیقات، این دانشجوی دکتری اضافه کرد : در این تحقیق به علت اینکه اندازه گیری فقط در یک مقطع زمانی فعلی انجام شده است، نمی توان قابلیت مدل را در مقطع زمانی گذشته بررسی کرد و نتایج این مقطع زمانی با نتایج اندازه گیری، مقایسه شدند که دارای همبستگی معنی داری بود.

وی با اشاره به این مطلب که در این تحقیق از روش ژئوالکتریک نیز استفاده شد، گفت : روش اخیر دو هدف عمده را دنبال می کرد. در ابتدا ارتباط بین مقاومت الکتریکی و مقادیر املاح و رطوبت با روش دو قطبی - دو قطبی بررسی شد که در این راستا نتایج مناسب و معنی داری بدست آمد. همچنین با استفاده از گمانه های الکتریکی روش اشلومبرژه، ضریب قابلیت انتقال آب در ستون آبرفت دشت هشتگرد محاسبه شد که با استفاده از آن مقدار و مکانیسم تغذیه دشت ارزیابی و مقادیر املاح و رطوبت خاک بین پروفیل های حفر شده اعتبار سنجی شد.