به گزارش خبرنگار مهر، دکتر محمدمهدی آخوندی صبح امروز در نشست خبری نخستین سمینار میان رشته ای "رحم جایگزین" در محل پژوهشکده فناوری های نوین علوم پزشکی جهاد دانشگاهی "ابن سینا"، گفت: نخستین سمینار میان رشته ای "رحم جایگزین" با هدف بررسی همه جوانب پزشکی، حقوقی، فقهی، فلسفی، اخلاقی، روانشناختی و جامعه شناختی این موضوع برگزار می شود و در این میان فرهنگ سازی مناسب بر عهده رسانه ها قرار دارد تا از "رحم جایگزین" به عنوان یک عمل فداکارانه در درمان زوج های نابارور یاد کنند.
آخوندی خواستار خودداری رسانه ها از بکاربردن اصطلاح "رحم اجاره ای" در این زمینه شد و خاطرنشان کرد: با توجه به امکانات و پیشرفت پزشکی ایران در زمینه ارائه درمان های ناباروری نوین، با قانونمند شدن این مسئله ایران در میان کشورهای اسلامی می تواند به مرکزی برای ارائه این نوع درمان تبدیل شود.
وی یاد آور شد: ناباروری بر اساس آمار سومین عامل طلاق در ایران محسوب می شود و علی رغم گسترش روش های درمان ناباروری هنوز نحوه برخورد با مسائل به گونه ای است که بنیان خانواده را سست می کند در حالی که قطعاً درمان ناباروری از بسیاری از طلاق ها جلوگیری می کند.
آخوندی ضمن تشریح فاکتورهای لازم برای یک باروری سالم گفت: به دلیل ضعف هر کدام از عوامل موثر در یک باروری سالم، حاملگی به صورت طبیعی رخ نمی دهد و باید از روش های کمک باروری استفاده کرد و اگر با فقدان یکی از عوامل روبرو باشیم مجبور به استفاده از روش های درمانی خاص که تحت عنوان ناباروری شخص ثالث خواهیم بود که رحم جایگزین یکی از این روش ها است.
وی با اشاره به وجود قانون اهدای جنین در کشور و لزوم پرداختن به قانون رحم جایگزین در ایران، اظهار داشت: رحم جایگزین بحث درباره فردی است که به دلایل پزشکی رحمی برای رشد جنین خود ندارد و باید از رحم فرد دیگری برای رشد جنین استفاده کرد.
رئیس نخستین سمینار میان رشته ای "رحم جایگزین" به نگرانی هایی که در مورد تجاری شدن این مسئله وجود دارد اشاره کرد و گفت: استفاده از اصطلاح رحم اجاره ای تصور غلطی را در جامعه رواج می دهد که از این کار استفاده تجاری می شود. به همین منظور لازم است قانونی در این زمینه تدوین شود که ضمن پیشگیری از مسائل جانبی قضیه، بعد انسان دوستانه آن تقویت شود.
وی در خصوص استفتائاتی که از مراجع تقلید در خصوص استفاده از رحم جایگزین صورت گرفته است، گفت: در مورد استفاده از رجم جایگزین، پرداخت وجه به مادر جایگزین و حق امتناع از استرداد کودک در زمان تولد از مراجع تقلید سئوال شد که تقریباً اجماع علما بر این عقیده بودند که استفاده از رحم جایگزین مجاز است، زوج صاحب جنین نیز باید هزینه های مادر دارای رحم جایگزین را پرداخت کنند و حق امتناع از استرداد کودک نیز از سوی مراجع رد شده است. ضمن اینکه نظر کلی مراجع این بود که اتفاقات غیر شرعی در میان این جایگزینی بروز نکند.
آخوندی یکی از مواردی که باعث لزوم تدوین قانون رحم جایگزین می شود را ثبت گواهی ولادت برشمرد و گفت: از نظر قانون پزشک موظف است گواهی ولادت را برای زن زاینده کودک صادر کند، در صورتیکه در حال حاضر بسیاری از افرادی که به این کار مبادرت می ورزند، مادر جایگزین را با نام جعلی یا با نام زن صاحب جنین در بیمارستان بستری می کند و بهترین راه برای اینکه هیچ فردی جرمی را در این میان مرتکب نشود، امضای قراردادهای دوجانبه و چند جانبه است که از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری کند.
وی خاطرنشان کرد: مسائل فرهنگی و اجتماعی رحم جایگزین باید از سوی اساتید فن عنوان شود تا بسیاری از مسائل حل شود. در واقع همه متخصصین در این سمینار سعی دارند که با حل مسائل جامعه شناختی و قانونی فردی برای اینکار مجبور به کار خلاف نباشد.
رئیس پژوهشکده ابن سینا جهاد دانشگاهی اضافه کرد: با نمایندگان مجلس شورای اسلامی نیز تماس گرفته شده که اطلاعات لازم این سمینار در اختیار آنها قرار گیرد و زمینه های لازم برای تهیه طرح این موضوع و ارائه آن در مجلس فراهم شود.
در ادامه این نشست خبری، دکتر محسن معینی پریناتولوژیست، به مشخصات یک حاملگی سالم اشاره کرد و گفت: جنین برای پرورش به یک رحم سالم احتیاج دارد که برخی مواقع برخی از دختران جوان پس از ازدواج و در موقعی که به پزشک برای عدم باروری مراجعه می کنند متوجه می شوند که به صورت مادرزادی در زمان جنینی، رحم آنها شکل نگرفته است. این افراد دارای سندرم راکی تانسکی هستند البته این افراد به صورت طبیعی دارای تخمدان هستند و می توانند عمل تخمک سازی را انجام دهند.
وی اضافه کرد: همچنین زنان دارای سقط های مکرر، چسندگی لوله های رحمی، بیماری عفونی، بیماری سیستماتیک، بیماری قلبی که امکان بچه دار شدن نداشته باشند، انجام IVF های مکرر و بی نتیجه نیز جزء افرادی محسوب می شوند که تنها می توانند جنین را ایجاد کنند و رحم سالمی برای رشد جنین ندارند.
معینی خاطرنشان کرد: در زمان انتقال جنین به رحم مادر جایگزین، شرایط جسمانی دو زن از نظر پزشکی باید به هم نزدیک باشد و عمل لقاح خارج از رحم فرد و در شرایط آزمایشگاه و همانند تکنیک IVF انجام می گیرد و پس از آن به رحم مادر جایگزین منتقل می شود.
وی در خصوص شرایط مادر جایگزین گفت: خانمی که به عنوان مادر جایگزین انتخاب می شود، باید پیش از این حاملگی نرمال داشته باشد و بدون هیچ بیماری های عفونی و مسری، از نظر پزشکی به طور کامل مورد تأیید قرار گیرد.
دکتر محمد راسخ دبیر علمی این سمینار و مدیر گروه اخلاق زیستی پژوهشکده ابن سینا در تشریح مسئله حقوقی و قانونی رحم جایگزین گفت: رحم جایگزین به عنوان یک راه حل علم پزشکی پیشنهاد شده است اما نظام های حقوقی موجود در دنیا در برابر این مسئله واکنش های متعددی از خود نشان داده اند.
وی اضافه کرد: نظام های حقوقی مسئولیت دارند که حقوق و وظایف یک واقعیت را تعریف کنند و یا اگر جرمی اتفاق می افتد نظر خود را اعلام کنند. در مورد مسئله استفاده از رحم جایگزین برای درمان یک زوج نابارور، برخی نظام های حقوقی آن را کاملاً ممنوع و برخی کاملاً مجاز اعلام کرده اند. در این میان نظام حقوقی ایران در این زمینه سکوت کرده است و نظام حقوقی انگلستان آن را به صورت مشروط پذیرفته است.
راسخ خاطرنشان کرد: مرجع قانونگذار باید ذهن روشنی نسبت به این مسئله داشته باشد تا زمینه تدوین قانون همه جانبه نگر در این مورد خاص فراهم شود. اما در این میان باید توجه داشته باشیم که اصطلاح رحم اجاره ای را باید فراموش کنیم تا پیشاپیش اذهان را نسبت به این مسئله منفی نکنیم.
در ادامه این نشست خبری دکتر بهزاد قربانی روانپزشک و دکتر علیرضا میلانی فر پزشک حقوقدان نیز توضیحاتی را در خصوص بررسی جوانب مختلف رحم جایگزین سخن گفتند.
دکتر میلانی فر با اشاره به نقش مهم بیمه ها در این زمینه گفت: اکنون جای بیمه ها در این میان خالی است و می توانند نقش خود را در پرداخت هزینه های هنگفتی که برای مراقبت از مادر جایگزین وجود دارد یک سیستم بیمه ای مناسب برقرار شود.
سمینار میان رشته ای "رحم جایگزین" دوم و سوم آبان ماه سال جاری در تالار امام علی (ع) دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی برگزار می شود.
نظر شما