به گزارش خبرگزاری مهر، کتاب «دیالکتیک منفی آدورنو» با عنوان فرعی «فلسفه و امکان عقلانیت انتقادی» نوشته برایان اوکانر با ترجمه آرام مسعودی در ۳۰۸ صفحه و بهای ۵۳ هزار تومان از سوی نشر سیب سرخ روانه بازار کتاب شد. این کتاب با نگاهی به اندیشه و فلسفه تئودور آدورنو به موضوع امکان عقلانیت انتقادی توجه نشان داده است.
آرام مسعودی مترجم این اثر در همین زمینه با اشاره به اینکه اندیشه فلسفی آدورنو با جنبه‌های سیاسی و جامعه شناختی‌اش درآمیخته است، عنوان کرد: «گفتمانی» که این کتاب در علوم انسانی تبیین می‌کند از گونه بینامتنی است. در فرهنگ فلسفی استنفورد دو دیدگاه کلان درباره دیالکتیک شناسی منفی آمده است، دیدگاه نخست اندیشه سیمون جارویس را در میان می‌گذارد که معتقد است این اثر را دست ساییدن آدورنو با صورت بندی گونه‌ای «ماتریالیسم فلسفی» می‌شناساند؛ این صورت بندی تاریخی و انتقادی است لیک جزم اندیشانه نیست. دیدگاه دوم نیز متعلق به اوکانر است که کتاب آدورنو را «فرانقد معرفت شناختی» می‌داند، به ویژه، فرانقد معرفت شناختیِ فلسفه‌های کانت و هگل. بر همین اساس به باور من کتاب اوکانر از بنیادهای فلسفیِ اندیشه‌های جامعه شناختی و سیاسی آدورنو سخن می‌گوید.
مسعودی افزود: مؤلف این اثر نگاهی انتقادی به این شاهکار آدورنو دارد. از جمله نقدهای وی، نقد به «تجربه تنانی»، از دانش واژه‌های آدورنو، در فصل سوم است. همچنین در فصل پنجم، در مورد پاره‌ای از انتقادهای آدورنو به هایدگر دیدگاهی نقادانه دارد. از دیگر سو، در مقدمه مؤلف بر ترجمه فارسی، اوکانر تفسیر خود را زنده کننده نظریه انتقادی می‌داند. کوتاه سخن اینکه پس از حمله‌های منتقدانی چون یورگن هابرماس به آدورنو – مؤلف سخن از زنده کردن دیالکتیک شناسی منفی را درمی‌اندازد و هم هنگام نقد آن را. به سخن درست تر، اوکانر – از رهگذر نقد خویش به آدورنو – شاهکار وی را حیات دوباره بخشیده است.
وی درباره طیف مخاطبان این اثر نیز عنوان کرد: کتاب‌هایی ازاین دست، گمان نمی‌کنم «مخاطب خاص» داشته باشد. به بیان دیگر، در جایگاه خواننده چنین کتاب‌هایی، برآنم که نگارنده یا مترجم، از پیش، برای این مخاطبان نمی‌نگارد یا ترجمه نمی‌کند. گرچه ممکن است چنین کتاب‌هایی برای دانشجویان رشته فلسفه، فلسفه خواندگان و فلسفه پژوهان، تا اندازه‌ای، آسان فهم‌تر باشد و برای «مخاطب عام» دیریاب و کوشش بیشتر آنان را در پی داشته باشد، به گمانم، «هرکسی از ظن خود» با کتاب یار و همراه تواند شد. شور خواندن، تشنگی آموختن و تب و تاب اندیشیدن را برای به دست گرفتن و درپیچیدن با درون مایه چنین کتاب‌هایی بسنده می‌دانم، چنان که خود بدین سان تجربه کرده‌ام.
نظر شما