خاک نفس کویرنشینان را تنگ کرد/ ۵ میلیون هکتار کانون ریزگردها

خبرگزاری مهر - گروه استان‌ها: بیش از ۲۰ سال می‌شود که تاریخ خراسان جنوبی از خشکسالی و پیامدهای تلخ آن روایت دارد.

پیامدهایی اعم از بی آبی، مهاجرت‌های گاهاً گسترده، تخلیه روستاها و جان دادن قنات‌ها که سال به سال تلخ و تلخ‌تر می‌شود.

حالا دست خشکسالی، پای ریز گردها را هم به خراسان جنوبی باز کرده و همواره خبرهای ناخوشی را برای مردمانش به ویژه کشاورزان صادر می‌کند.

اثرات ناشی از این پدیده نه تنها عرصه را بر انسان‌ها تنگ کرده بلکه تازیانه بادهای ۱۲۰ روزه رد پای نامطلوبی در استان به‌جای گذاشته است به گونه‌ای که خراسان جنوبی در رده اول استان‌های غبار خیز کشور قرار گرفته است.

آنالیز عرصه‌های طبیعی خراسان جنوبی

مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی در گفت و گو با مهر بیان کرد: خراسان جنوبی با قرار داشتن بر روی کمربند خشک و نیمه خشک نیمکره شمالی دارای ذخایر منابع آبی ضعیف، نزولات جوی کم، تبخیر سالیانه شدید و پوشش گیاهی محدود است.

حسن اکبری با بیان اینکه از کل عرصه‌های طبیعی استان ۳۶ درصد را عرصه‌های بیابانی و ۵۰ درصد را مراتع کم تراکم بیابانی تشکیل می‌دهد، افزود: خشکسالی‌ها پیاپی، کاهش نزولات جوی و افت کمی و کیفی سفره‌های آب زیرزمینی ناشی از آن نیازمند حساسیت مردم و مسئولان است.

اکبری بیان کرد: همچنین وجود ۳۵ کانون بحرانی فرسایش، گسترش کویر و وقوع پدیده گرد و غبار از موارد مهم و اثرگذار در مدیریت جوامع انسانی و محیط زیست استان محسوب شده که نیازمند توجه است.

مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی مساحت کانون گرد و غبار استان را پنج میلیون و ۱۷۳ هزار و ۵۹۷ هکتار دانست و گفت: با توجه به وجود بادهای ۱۲۰ روزه، طوفان‌ها و بیابانی بودن استان، منطقه‌ای مستعد گرد و غباری شدن شدید داریم.

خراسان جنوبی در رده اول استان‌های غبار خیز

وی با بیان اینکه خراسان جنوبی در رده اول استان‌های غبار خیز کشور است، افزود: خشکسالی‌های دو دهه اخیر از مهمترین علت‌های تشدید پدیده گرد و غبار در استان بوده است.

اکبری اظهار کرد: کاهش شدید ریزش‌های جوی، کاهش و از بین رفتن پوشش گیاهی طبیعی، کاهش رطوبت سطحی خاک و خشکی شدید اراضی کشاورزی از اثرات نامطلوب خشکسالی بوده که گرد و غبار را هم تشدید می‌کند.

وی کاهش آبدهی رودخانه‌های فصلی، کم آبی تالاب‌ها و آبگیرها و کاهش حجم آب زیرزمینی از دیگر عوامل تشدید گرد و غبار دانست افزود: متأثر بودن استان از وزش بادهای ۱۲۰ روزه، مجاورت با استان‌های کویری و نوسانات شدید فشار هوا از دیگر عوامل طبیعی مؤثر در وقوع پدیده گرد و غبار در استان است.

هشدار محیط زیست استان

مدیر کل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی بیان کرد: همچنین چرای بی رویه دام در مراتع استان، ترکیب نامناسب دام در مراتع، بوته کنی و قطع اشجار برای تأمین سوخت بر افزایش پدیده گرد و غبار اثر گذار است.

اکبری بهره برداری غیر اصولی از اراضی کشاورزی، احداث سدهای بزرگ و کاهش حجم منابع آبی پایین دست آنها، بهره برداری بی رویه از منابع خاک و فعالیت‌های معدنی و عمرانی را از دیگر عوامل مؤثر در بروز پدیده گرد و غبار در استان دانست و هشدار داد: قطعاً در صورت بی توجهی در آینده باید شاهد روزهای پر خطر گرد و غبار باشیم.