مرور سایه‌روشن‌های عرصه فرهنگ و هنر در هفته گذشته

به گزارش خبرنگار مهر، یازدهمین جشن خانه سینما با برگزاری جشن مستندسازان به صورت مستقل به نوعی حرف و حدیث های بعدی درباره حاشیه های این بخش از داوری را از حیطه مسئولیت خود خارج کرد.

در حالی که هیئت های انتخاب و داوری بخش مستند برگزیدگان خود را معرفی کردند، حضور دو فیلم از این هیئت در فهرست آثار نامزد شده علامت سئوال هایی را ایجاد کرد که مدیر عامل خانه سینما در جلسه مطبوعاتی اینگونه آن را حل و فصل کرد: "اینجا خانه سینماست. افتخار ما این است که اهالی سینما در طول سال کار می کنند و در جشن و داوری ها نیز حضور دارند. انصاف داوران ما خیلی زیاد است و به همین دلیل ضریب خطا کم می شود."

اما با فاصله زمانی کوتاهی فیلم های "باد دبور" محمد رسول اف و "گذر شهر بر آب" فرهاد وراهرم به درخواست سازندگان آنها از داوری جشن خارج شدند. هر چند تلاش شد خودخواستگی این تصمیم پررنگ شود، اما آنچه در ادامه شکل گرفت ماجرا را به سمت و سویی دیگر برد که نامه کنایه آمیز رسول اف و جشن پرحاشیه مستندسازان که روز دوشنبه هفته گذشته برگزار و منجر به حضور نیافتن تعدادی از داوران و ترک مراسم از سوی برخی دیگر شد، نشان داد همه ماجرا آن چیزی نبوده که از فیلترهای فرمایشی انعکاس پیدا کرده است.

تندیس‌های خاموش در انتظار جشنی آرام یا جنجالی؟

به حاشیه های پررنگتر از متن این بخش در ترش و شیرین فرهنگ و هنر می پردازیم با ذکر این نکته که برگزیدگان به حق و فرمایشی این جشن به نوعی زیر سایه هم قرار گرفتند و اولین جشن مستندسازان سینمای ایران به نوعی در حد و اندازه های اعتبار این بخش از سینمای ایران ظاهر نشد. ضمن اینکه این جشن در زمان برگزاری هم رکورددار کوتاهترین زمان اجرا شد که خود نشانگر شرایط حاکم بر آن بوده است.

* روز سه شنبه بالاخره پس از یک ماه داوری فشرده 110 داور یازدهمین جشن خانه سینما، نامزدهای 16 رشته و همچنین بهترین فیلم کوتاه داستانی معرفی شدند. برگزیدگان این فهرست همزمان با روز ملی سینما سه شنبه 20 شهریورماه در مراسمی در کاخ موزه سعدآباد معرفی می‌شوند.

آنچه در فهرست نامزدهای یازدهمین جشن خانه سینما خودنمایی می کند به نوعی نگاه مهربانانه 110 داور جشن به فیلم هایی است که به هر دلیل در بیست و پنجمین جشنواره فیلم فجر مورد بی مهری یا بی توجهی قرار گرفتند. "پاداش سکوت"، "اتوبوس شب"، "روز برمی آید"، "قاعده بازی" و ... از جمله آثاری هستند که مدیون نگاه مهربانانه داوران هستند. ذکر این نکته ضروری  است که در فهرست بازیگران زن و مرد نقش مکمل با توجه به مشترک بودن کلیت آثار مورد داوری قرار گرفته با جشنواره فجر، تناسب و نزدیکی بیشتری به چشم می خورد نسبت به رشته های دیگر که با شیوه حذف و اضافه داوری شده اند.

* سیدرضا میرکریمی، مدیر عامل خانه سینما، در دیدار با معاون سینمایی وزیر ارشاد مراتب اعتراض خود و جامعه اصناف سینمای ایران را به برگزاری جلسه شورای صنفی نمایش در محل اداره کل ارزشیابی و نظارت اعلام کرد. جلسه شورای صنفی نمایش از مدتی پیش با دستور هیئت مدیره خانه سینما به دلیل نداشتن وجاهت قانونی برگزار نمی‌شد و قرار بود تا روشن شدن وضعیت حضور صنوف و نمایندگان آنها در شورای صنفی نمایش، جلسه شورا برگزار نشود.

اما این جلسه در اداره کل ارزشیابی و نظارت معاونت سینمایی وزارت ارشاد برگزار شد. بر اساس آئین‌نامه شورای صنفی نمایش، جلسات این شورا باید در محل خانه سینما برگزار شود، اما دو هفته قبل جلسه شورای صنفی نمایش به ریاست معاون محمود اربابی مدیر کل ارزشیابی و نظارت در محل این اداره کل برگزار شد. در آشفته بازار سینمای ایران در ماههای اخیر و در شرایطی که هر روز موج اعتراض و جنجال گروهی یا صنفی عنوان اول مطبوعات کشور می شود، چنین اقدامی که فقط تشنج و بی ثباتی را در فضای موجود دامن می زند آن هم از سوی یک نهاد رسمی یک علامت سئوال بزرگ پدید می آورد!

* روز دوشنبه نشست رسانه‌ای مدیر کل ارزشیابی و نظارت معاونت امور سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با حضور نمایندگان رسانه‌های گروهی در محل این وزارتخانه برگزار شد. محمود اربابی در این نشست با حمایت از یازدهمین جشن خانه سینما در خصوص تشکیل فدراسیون تهیه کنندگان سینمای ایران گفت: "عرصه سینما را نمی توان با دیدگاه ما کنترل کرد؛ بحث ایجاد تعامل و نزدیکی کسانی که درگیر سینما هستند در دستور کار ما قرار دارد. اما این دلیل نمی شود که ما در این امر دخالت نزدیک کنیم. دوستان تهیه کننده در عرصه فرهنگ و هنر کار می کنند و در این عرصه دیدگاه و شخصیت دارند و از منظر اداره کل نمی توان وارد بحث شد."

وقتی این حرف های اربابی را در مقابل حرکت این نهاد در برگزاری جلسه شورای صنفی نمایش بدون توجه به آئین نامه شورا قرار می دهیم، آنچه بیش از همه برجسته می شود تناقض در حرف و عمل است. هر چند وی در ادامه سعی کرده به این حرکت وجهی قانونی ببخشد: "بر اساس بند اول آئین نامه و مشکلاتی که برای خانه سینما پیش آمده بود و مربوط به برگزاری جشن خانه سینماست، با اعلام مدیر عامل خانه سینما که شرایط خانه سینما را برای برگزاری این شورا مناسب ندانسته بود جلسه در اداره کل برگزار شد."

* سرانجام مستندسازی الیور استون از رئیس جمهور ایران از حد حرف و حدیث و انکار و تکذیب خارج شد و رنگی از واقعیت و نه قطعیت پیدا کرد. دکتر محمود احمدی نژاد در آخرین کنفرانس مطبوعاتی و رادیو تلویزیونی موافقت خود را با ساخته شدن این فیلم مستند اعلام کرد. او در این رابطه گفت: "من به طور اصولی مخالفتی با این کار ندارم. ولی چارچوب آن باید با همکاران ما هماهنگ شود."