تبریز؛ بی درخت، بی‌هوا، بی‌نفس

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها- اسرا درویشی؛ آسمان خاکستری، درختان بی‌برگ و کلاغ‌های سیاه سرگردان وصف حال این روزهای تبریز است.

مدتی است که آلودگی هوا میهمان ناخوانده این کشور شده است، هر روز در یک نقطه از کشورمان می‌شنویم هوا آلوده است؛ تبریز نیز از این قافله عقب نمانده و هوای آن هم آلوده است.

هوای بی ‌هوای تبریز آنچنان آلوده است که چندین روز مدارس این شهر را به تعطیلی کشانده است، اما موضوع اصلی این است که دلیل اصلی آلودگی هوا چیست؟ خودروهای بی‌شمار تک سرنشین، ناوگان حمل و نقل عمومی فرسوده یا هم مازوت سوزی نیروگاه؟

ناوگان حمل و نقل عمومی تبریز وضعیت خوبی ندارند و وضعیت آنها بسیار نامناسب است؛ دود سیاه خارج شده از خودروها صحنه‌ی تکراری در شهر ما شده است و سال‌ها است از این موضوع رنج می‌بریم اما نه مسئولین توجه کافی دارند و نه شهروندان اهمیت می‌دهند.

از طرف دیگر با رسیدن فصل سرما و محدودیت در سوخت‌رسانی، مازوت سوزی در نیروگاه‌های کشور نیز آغاز می‌شود، در نیروگاه تبریز نیز مانند سایر نیروگاه‌ها مازوت سوزانده می‌شود البته بنابه گفته‌ی اداره کل حفاظت محیط زیست آذربایجان شرقی، محدودیت‌هایی در مازوت سوزی نیروگاه اعمال شده است و باید مطابق استانداردهای زیست محیطی باشند اما با این حال به دلیل نبود سیستم فیلتراسیون همچنان آلاینده‌های ناشی از سوزاندن مازوت بسیار است.

علی رغم وضعیت نامناسب آلودگی هوای تبریز که برای کاهش آن تدبیری اساسی انجام نمی‌شود اما دو سالی است که گویا با عادی سازی یک فاجعه محیط‌زیستی قبح مازوت سوزی در این کلانشهر ریخته است.

منابع متحرک تأثیر بالایی در آلودگی هوای تبریز دارند

مدیر کل حفاظت محیط زیست آذربایجان شرقی به خبرنگار مهر می‌گوید: در شرایط فعلی باتوجه به تداوم شرایط پایدار جوی، هوای تبریز در وضعیت ناسالم برای گروه‌های حساس قرار دارد که عامل اقلیمی سبب سکون جو شده است و در هوا جریانات عمودی وجود ندارد.

شهنام اشتری ادامه می‌دهد: مسئله بعدی عامل ترافیک است که ۸۰ درصد آلودگی هوا را تشکیل می‌دهد و عامل سوم کارخانجات و نیروگاه حرارتی تبریز است که اکنون از مازوت استفاده می‌کند و به دلیل انتشار گازهای گوگردی نقش مؤثری در آلودگی هوا دارد.

او می‌افزاید: تصمیماتی در کارگروه آلودگی هوا گرفته شد که به منظور کاهش آن، مقرر شد مدارس غیر حضوری شود چراکه ترافیک بخش عمده‌ای از آلودگی را تشکیل می‌دهد و بنابه اعلام اداره کل هواشناسی استان از روز سه‌شنبه هوا از سکون خارج می‌شود.

او خاطرنشان می‌کند: اگر مصرف سرانه انرژی در جهان و ایران را مقایسه کنیم، متوجه می‌شویم که مصرف کشور ما چند برابری میانگین جهانی است و کارایی حداکثری ندارد و هر کس به تناسب شرایط ساختمانی خود از انرژی مصرفی می‌کند؛ بنابراین باید بر روی کارآیی مصرف انرژی کار کنیم که اگر ارگان‌های دخیل به خوبی عمل می‌کردند، اکنون از نظر ذخیره انرژی و گاز رسانی به نیروگاه مشکل نداشتیم البته اتلاف انرژی هم بسیار بالا است.

اشتری اضافه می‌کند: خودروهای شخصی هم کم تأثیر نیستند به‌ویژه ترافیک که تأثیر بالایی دارد اما امیدواریم از روز سه‌شنبه مدارس حضوری شده و مسائل برطرف شوند.

او یادآور می‌شود: در کارگروه آلودگی هوا تلاش کردیم تا اگر ممکن باشد در طی این چند روز مازوت نیروگاه را به گاز تبدیل کنیم و جایگزین شود اما به دلیل محدودیت‌ها مقدور نشد.

او تاکید می‌کند: میانگین ۲۴ ساعت گذشته کیفیت هوای تبریز ناسالم برای گروه‌های حساس است و باتوجه به آخرین مطالعات، سهم منابع متحرک در آلودگی هوا ۹۰ درصد و منابع ساکن که صنایع هستند، ۱۰ درصد است.

مدیرکل حفاظت محیط زیست آذربایجان شرقی متذکر می‌شود: از زمانی که مازوت در نیروگاه تبریز استفاده می‌شود، سهم منابع متحرک ۸۰ درصد و بقیه ۲۰ درصد شده است.

ناوگان حمل و نقل عمومی تبریز نیاز به بازسازی دارد

رئیس پلیس راهور تبریز نیز به خبرنگار مهر می‌گوید: ناوگان حمل و نقل عمومی تبریز نیاز به بازسازی دارد چراکه اغلب آنها با سیستم کاربراتور قدیمی کار می‌کنند و خودروهای فرسوده هم بسیار است؛ بنابراین دولت باید با ارائه تسهیلات، حمایت ویژه‌ای داشته باشد تا این خودروها از چرخه خارج شوند.

سرهنگ هدایت جعفری ادامه می‌دهد: پلیس راهور تبریز در هشت ماهه نخست سال جاری بالغ بر ۶۹ دستگاه را اعمال قانون کرده و ماشین‌های دودزا، پلاک تعمیرگاهی دریافت کرده و اعمال قانون شده و در پارکینگ هستند.

هر دودی مازوت نیست

سیدمحسن موسوی، مدیرعامل شرکت مدیریت تولید برق آذربایجان‌شرقی نیز خاطرنشان می‌کند: باتوجه به قطعی گاز از ۲۳ آبان ماه در نیروگاه تبریز از مازوت استفاده می‌شود، آن دودی که از دودکش مستقیم خارج می‌شود دود مازوت است اما بقیه دودها مازوت نیستند.

تداوم آلودگی هوا تا روز سه‌شنبه در تبریز

رئیس گروه پیش‌بینی اداره کل هواشناسی آذربایجان شرقی نیز به خبرنگار مهر می‌گوید: آخرین اطلاعات و نقش‌های هواشناسی نشان دهنده‌ی جوی پایدار تا بعدازظهر روز سه‌شنبه است که پایداری جو می‌تواند موجب انباشت و افزایش غلظت آلاینده‌های جوی در شهرهای بزرگ و صنعتی استان به‌ویژه در تبریز شود.

محمد امیدفر ادامه می‌دهد: از لحاظ دمایی نیز از روز دوشنبه افزایش نسبی دما در حد دو الی چهار درجه پیش‌بینی می‌شود اما از بعدازظهر روز سه‌شنبه نفوذ و فعالیت موج ناپایدار تراز میانی جو سبب ابرناکی و در برخی نواحی به‌ویژه نواحی شرقی استان بارش‌های پراکنده باران و برف خواهد شد.

او می‌افزاید: وارونگی دما در فصل زمستان رخ می‌دهد که در اوایل صبح با طلوع آفتاب آلاینده‌ها از بین می‌روند اما آلودگی هوای تبریز ناشی از سرعت کم وزش باد است و ادامه‌دار بودن آن به اعمال ارگان‌های مربوطه به‌ویژه نیروگاه بستگی دارد.

چشم پوشی و بی‌توجهی به استانداردهای زیست محیطی در مراکز صنعتی، فرسودگی خودروها و ناوگان حمل و نقل عمومی، نبود آمایش سرزمین در ساخت و سازهای شهری از جمله دلایلی است که کارشناسان محیط زیست برای آلودگی هوا معرفی می‌کنند اما چرا با وجود تدبیرهایی که مسئولان می‌اندیشند میزان آلودگی در کشور روز به روز بیشتر شده و مشکلات برطرف نمی‌شوند؟