وضعیت کتابهای دینی موجود نگران کننده است

حجت الاسلام دکتر سید رضا مؤدب سردبیر فصلنامه شیعه شناسی و عضو هیئت علمی دانشگاه قم در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه کتابهای دینی از جایگاه ویژه ای برخوردار و در جامعه امروز یکی از دغدغه های اهل اندیشه به شمار می روند، اظهار داشت: کتابهای دینی مهمترین کتابهایی هستند که در جامعه با عقاید، افکار و اندیشه های همه مردم سروکار دارند و در سطوح مختلف منتشر می‌شوند.

سردبیر فصلنامه شیعه شناسی با تأکید بر اینکه کتابهای دینی در هر جامعه‌ای جایگاهی ویژه دارند و فرهنگ جامعه را معرفی می کنند، تصریح کرد: با توجه به این حساسیت و اهمیت، کتابهای دینی باید دارای ویژگیهایی باشند که یکی از آنها استفاده از منابع متقن و دست اول است یعنی هر نویسنده ای که مطلبی را به دین نسبت می دهد، باید از منابع دست اول استفاده و به صورت روشمند عمل کند. بنابراین زمانی کتاب دینی ارزشمند است که از منابع قوی و مستند بهره گیرد.

وی دومین ویژگی کتابهای دینی را روان بودن و به روز بودن خواند و یاد آور شد: کتابهای دینی باید دارای متنی قابل فهم برای مخاطب باشند و هر نویسنده، اهل قلم و اهل فکر باید مطلب خود را به زبان رایج و برای مخاطب خاص خود عرضه کند تا برای او  قابل قبول و قابل فهم باشد. از این رو از کلمات و اصطلاحات قدیمی که در کتب کهن استفاده می شد و امروز مفهوم خوبی ندارد باید صرفه نظر شود . بنابراین نظارت و ویراستاری دو یا چند نفر آشنا به زبان فارسی در کتابهای دینی ضروری است. 

حجت الاسلام مؤدب نظارت تیم یا گروهی متخصص را پیش از انتشار کتب دینی مورد توجه خواند و گفت: قبل از انتشار کتابهای دینی باید تیمی کتابها را مورد بررسی و تحقیق قرار دهد و پس از اینکه آنها موافقت کردند، کتابهای دینی چاپ شوند.

وی در ادامه به حساسیت ویژه کتابهای دینی اشاره و تصریح کرد: اگر کتابهای دینی اندیشه های انحرافی را منتقل کنند، جلوگیری و رفع آنها بسیار سخت خواهد بود. بنابراین لازم است که در هر شهر و یا استانهای کشور تیمهای خاصی فعال باشند و به لحاظ تخصصی این کتابها را کنترل کنند.

عضو هیئت علمی دانشگاه قم آسیبهای کتابهای دینی را عدم منابع قوی، عدم شیوایی زبان و وجود انحراف توصیف کرد و یادآور شد: کتابهای دینی وظیفه و رسالت تکمیل و بازسازی اندیشه ها، افکار و هدایت مردم را به عهده دارند. رسالت پیامبران در آغاز تعلیم و آموزش بوده است و پس از آنها انبیاء و امروز نویسندگان به عنوان هدایتگران جامعه نقش و رسالت بزرگی به عهده دارند.

حجت الاسلام مؤدب با بیان سختی ارزیابی و قضاوت در مورد کتابهای موجود در بازار تصریح کرد: از نگاه عمومی می توان گفت که نیمی از آنها جایگاه خوبی دارند و به وسیله ناشران معتبر منتشر می شوند که هم منابع، هم ویراستاری و هم داوری در آنها انجام شده است، اما نیم دیگر کتابها دارای ضعف هستند که ممکن است 1 یا 2 و یا 3 ضعف را با هم داشته باشند.

سر دبیر فصلنامه شیعه شناسی نقد کتابهای دینی را نشانه جایگاه علمی آنها خواند و گفت: نقد کتابهای دینی در سطوح مختلف انجام می شود که نشان از اهمیت کتابهای دینی است. بنابراین با نقد کتابهای دینی در انجمن نقد کتاب، محافل علمی و یا برگزاری نشست می توان از انحراف آنها جلوگیری کرد. بنابراین نیاز به تیمی است که این گونه کتابها را مورد نقد قرار دهند .

وی افزود: اگر چه تلاش اندیشمندان، محققان و نویسندگان قابل تقدیر است، اما به آثار موجود در جامعه خوش بین نیستم، چرا که متأسفانه فضا باز است و هر کسی در خصوص کتابهای دینی قلم می زند و به دفاع نادرست از دین می پردازد که این برای انتشار کتابهای دینی بسیار خطرناک است.

عضو هیئت علمی دانشگاه قم وجود یک تیم در هر استان و حوزه نشر کتاب را که اجازه نشر پس از داوری بدهد، حائز اهمیت خواند و یادآور شد: این تیمها باید در حوزه ها و دانشگاهها مستقر باشند. از سوی دیگر تشویق و یا برخورد با کتابهای دینی اهمیت دارد چرا که هم جهت تشویق نویسندگان برجسته و هم در تنبیه و برخورد قانونی نویسندگان متخلف بر می آید و از اشاعه هر گونه تفکر نادرست در جامعه جلوگیری می کند.