به گزارش خبرگزاری مهر، نخستین کنگره تخصصی چالش‌های بالینی زایمان با حضور ریاست کل سازمان نظام پزشکی، دبیر ستاد ملی جمعیت کشور، رئیس انجمن زنان و زایمان و متخصصان این حوزه، در سالن دکتر غرضی بیمارستان میلاد تهران برگزار شد.
سرعت ایران در کاهش مرگ‌ومیر مادران باردار
محمد رئیس زاده رئیس کل سازمان نظام پزشکی ایران، در این مراسم با بیان اینکه مرگ و میر مادران باردار در دنیا یکی از شاخصه‌های مهم است که نشان می‌دهد دنیا در کاهش آمار مرگ و میر مادران باردار موفق نبوده است، گفت: خیلی از کشورهای پیشرفته دنیا در چند سال اخیر با آمار رو به افزایش مواجه بوده‌اند. آمریکا در بین کشورهای صنعتی بالاترین میزان مرگ و میر مادران باردار را دارد و نرم جهانی آن بالای ۲۰۰ مرگ در صد هزار تولد زنده است. در کشور ما این آمار در چهل سال به نزدیک ۲۰ در صد هزار تولد زنده رسید که یک دهم آمار جهانی و خیلی بهتر از چیزی است که دنیا تا ۲۰۳۰ برنامه ریزی کرده است و همین برای عزت و افتخار جامعه پزشکی ما کافی است.
وی افزود: این موفقیت میسر نشده مگر به لطف همه شما عزیزان و بزرگواران جامعه ارزشمند متخصصین زنان و زایمان کشور و اساتید بزرگوار در دانشگاه‌های علوم پزشکی و رزیدنت‌ها که بیشترین فشار را متحمل می‌شوید. البته سیاست گذاری و فهم درست مسئولین در این حوزه کمک کرد که یکی از سه کشور پیشرو در دنیا در سرعت کاهش مرگ و میر مادران باردار باشیم. این جای افتخار دارد و مسئولین باید قدر جامعه زنان و زایمان را بدانند.
رئیس زاده با یادآوری اینکه بر اساس مطالعات انجام شده در آمریکا، دو عامل به عنوان علت آمار بالای مرگ و میر ذکر شده است، تصریح کرد: یکی بحث بیمه‌ها و دسترسی به بیمه است و اینکه ذکر شده به خاطر شرایط مالی و اینکه بیمه مناسب ندارند، نمی‌توانند از خدمات تخصصی بهره مند شوند. نکته دوم هم بحث نژاد پرستی و عدم وجود عدالت اجتماعی در نظام سلامت آنان است تا جایی که آمار مرگ و میر مادران باردار در بین سیاه پوستان سه برابر سفیدپوستان است که حاکی از بی عدالتی اجتماعی و نژاد پرستی است. بنابراین اینکه در کشور ما بالای ۹۵ درصد زایمان‌ها توسط کادر تخصصی بهداشت و درمان انجام می‌شود نکته بسیار قابل توجهی است. من امیدوارم همین آمار که باعث سربلندی کشور است باعث شود که بعضی از مسئولین کشور قدر جامعه پزشکی را آنطور که باید بدانند و تدبر و دقت کنند و از این مسیر نادرست خود برگردند.
وی با تاکید بر اینکه کاهش مرگ مادران باردار در حوزه فردی خیلی عمیق‌تر است، خاطرنشان کرد: شیرین‌ترین و ماندگارترین اتفاق هستی و تجربه یک خانواده که زایمان یک فرد و تولد یک موجود جدید است می‌تواند در لحظه تبدیل به تلخ‌ترین و غمناک‌ترین تجربه برای یک خانواده شود. حجم این استرس متوجه جامعه زنان و زایمان و مامایی است.
رئیس زاده ضمن اشاره به اهمیت انتخاب بهترین روش زایمان، اضافه کرد: اصرار به یکی از دو روش زایمان طبیعی یا سزارین علمی نیست و باید در لحظه در مورد آنچه به نفع مادر و جنین است، تصمیم بگیریم. معیار ما روشی است که به سلامت مادر و جنین بیشترین کمک را می‌کند. در مطالعاتی که در کشور ما هم شده سن متوسط مادران فوت شده ۳۰ تا ۳۵ سال و عمدتاً در زایمان اول بوده است که ۴۵ درصد ناشی از عدم تخصص کافی کادر است. پس این کنگره از این لحاظ اهمیت دارد. هر چقدر مهارت همکاران خود را بالا ببرید ارزشمند است. آمار دیگری که مهم است در ۱۷ درصد موارد عدم دسترسی به متخصص است که این نشان می‌دهد پراکنش باید تغییر یابد. آنان که باید زمینه را فراهم کنند باید این سوال را از خود بپرسند و زمینه را فراهم کنند و حمیت خاطر متخصصان زنان و زایمان را ایجاد کنند. حتماً باید یک صندوق امنیت فراهم کنیم که نگرانی از بابت مسائل بیمه‌ای نداشته باشند.
وی در ادامه با بیان اینکه جامعه پزشکی به استناد همین شاخص در دنیا باعث سربلندی است، گفت: رئیس جمهور در سه جلسه اخیر صراحتاً گفتند که هیچکس حق ندارد در رسانه‌ها و تریبون‌ها جامعه شریف پزشکی را مورد هجمه قرار دهد. ما وارثان بوعلی سینای بزرگ هستیم که هنوز بعد از هزار سال در عالم پزشکی دنیا می‌درخشد. اگر سیاست‌های مقام معظم رهبری پیاده شود، جامعه پزشکی به خواسته‌های خود خواهد رسید.
رئیس زاده اضافه کرد: جامعه پزشکی نباید به دنبال اجرای سیاست‌ها باشد بلکه متولیان باید این کار را انجام دهند. چرا در پنج سال گذشته که رشد تورم ۴۵ درصد بوده تعرفه‌های پزشکی میانگین ۱۵ درصد رشد کرده است؟ جز حرفه‌ای که حقوق همکاران ماست ۱۱ تا ۸ درصد رشد کرده است. برگشت به قانون و اجرای اسناد بالادستی در حوزه سلامت راهکار حل مشکلات است و اینکه ما وضعیت پرافتخار این روزها را تداوم ببخشیم. طبق شواهدی که داریم، نسبت تمایل همکاران برای ورود به رشته‌های تخصصی نشان می‌دهد که باید برای بعضی از شاخص‌هایی که به سمت نادرستی شیب پیدا می‌کند، هوشیار و نگران باشیم.
حرف و حدیث حول اختلافات گروه‌های مختلف پزشکی زیاد است
در ادامه دبیر ستاد ملی جمعیت کشور گفت: شما متخصصین زنان سال‌های سال درس خواندید و کشیک‌های سنگین زنان را هندل کردید و همه مسئولیت‌ها به گردن شماست. خود من در ابتدا در رشته زنان قبول شدم و زمانی که شرایط سخت این رشته را دیدم، تغییر رشته دادم. فقط خدا می‌تواند زحمات شما را جبران کند.
شکیبا محبی تبار ضمن انتقاد از اینکه حرف و حدیث حول اختلافات گروه‌های مختلف پزشکی زیاد است، تصریح کرد: من هم این موارد را شنیده‌ام اما ما می‌خواهیم با دیدگاه‌های دقیق علمی و ارزش‌های علمی با قائل بودن به اهمیت کار تیم ورک برای پروسه حیاتی زایمان برنامه ریزی و ریل گذاری کنیم که دختران امروزی که فیزیولوژی آنها با مادربزرگان متفاوت است، وقتی می‌خواهند مادر شوند به کمک شما تجارب لذت بخشی را پشت سر بگذارند و من مطمئنم که با علم و دانش و دلسوزی شما این رقم می‌خورد.
وی خاطرنشان کرد: امیدوارم شرایط را طوری رقم بزنیم که اختلافات به نفع مردم و زنان جامعه ما رقم بخورد و جایگاه علمی متخصصان زنان در جای خودش لحاظ شود. کسی که باید به مادران کمک کند تا سختی‌ها را تحمل کنند، شما هستید. اگر سختی فرزندآوری به عهده زنان است و کار زایمان و هندل مادر باز هم به عهده همکاران زن است، ریاست بخش هم باید به عهده زنان باشد. دوره اینکه مردان کارها را بهتر انجام می‌دهند، گذشته است. باید اجازه دهید یک ذهن زنانه که اتفاقاً ظرایف کار را می فهمد با دست باز وارد این عرصه شود.
محبی‌تبار در پایان گفت: هر سیاستی ملزومات و مقدمات خود را دارد و با شکل دستوری نمی‌توان کار را پیش برد. پرداختن به ملزومات زایمان به عهده حاکمیت است و متخصصان زنان و زایمان در خط مقدم هستند.
آمار سزارین در کشور بالا است
در ادامه رئیس انجمن زنان و زایمان با بیان اینکه بحث بارداری و زایمان یک بحث فیزیولوژیک است، گفت: اما گاهی اوقات همین پروسه فیزیولوژی چنان مشکل دار می‌شود که برای هندلینگ آن و اینکه مادر و جنین و نوزاد نجات پیدا کنند نیاز به دانش و مهارت بالا و مدیریت قوی این پدیده است. زایمان به صورت یک کار تیمی است اما در رأس این تیم متخصص زنان است که مدیریت این پروسه را برعهده دارد. اهمیت آن هم در حدی است که همه ساله کنگره بین المللی "برث" برگزار می‌شود که آخرین بار در ایتالیا و شهر میلان برگزار شد. ما محتوای آن کنگره را خریداری کردیم و احساس نیاز کردیم که شبیه آن را در کشور داشته باشیم تا به صورت اختصاصی در مورد زایمان کار کنیم.
سودابه کاظمی اضافه کرد: علت اینکه این نیاز احساس شد اول اینکه آمار سزارین در کشور ما بالا است و نسبت به نرم جهانی جز چند کشور صدر جدول هستیم. این چالش فقط مختص کشور ما نیست و در کل دنیا به این سمت حرکت شده است. علت اینکه به عنوان یک مشکل مطرح می‌شود و جز یکی از شاخص‌های بین المللی است که در کشورها رصد می‌شود این است که تمام مدارک نشان می‌دهد که در یک شرایط زایمان ایمن عوارض مادری جنینی و خروجی مادری برای زایمان طبیعی کمتر از سزارین است و باید تلاش شود که این تمایل گسترده‌ای که به سمت سزارین در بین خانم‌ها ایجاد شده را به نحوی مدیریت کنند و گرایش به زایمان طبیعی را افزایش دهند.
در ایجاد تمایل برای زایمان طبیعی موفق نبوده‌ایم
وی با بیان اینکه همه کشورها به دنبال این هدف هستند که تمایل به زایمان طبیعی ایمن را گسترش دهند و خیلی از کشورها موفق نبودند، تصریح کرد: ایران یکی از آن کشورهاست و مجموعه اقداماتی که در ایران انجام شده موفقیت آمیز نبوده است. کشورهای اسکاندیناوی موفق بودند و تلاش ما این است که آنالیز کنیم و طبق مدارک علمی بررسی کنیم که کشورهای موفق چه الگوهایی داشته‌اند.
کاظمی افزود: مسئله دوم بحث جمعیت است که یک چالش عمده کشور است و مسئله‌ای ملی و فراجناحی و فراگروهی است و همه ما به عنوان کسی که در ایران زندگی می‌کنیم باید این دغدغه را داشته باشیم. ما از یک چاله جمعیتی باید عبور کنیم و فرصت زیادی نداریم. همه ما تکلیف داریم و ما به عنوان متخصصین زنان که خود را متولی سلامت مادران می‌دانیم این رسالت را باید داشته باشیم. هر اقدامی که در راستای افزایش سلامت مادران انجام دهیم به بحث فرزندآوری کمک می‌کند. زایمان یک کار تیمی است و همکاران زیادی از گروه‌های مختلف درخواست داشتند که در این کنگره حضور داشته باشند که به دلیل محدودیت جا نتوانستیم در خدمت آنها باشیم. انجمن برنامه دارد با توجه به اینکه سلامت مادر و جنین و نوزاد در گرو افزایش دانش و مهارت همه اعضای تیم است، برنامه داریم که ادامه دهیم.
وی در پایان تاکید کرد: کار کردن سخت است که البته وقتی انگیزه باشد به چشم نمی‌آید. یک مقدار حواشی انرژی‌ها را کم می‌کند و آنچه به ما انرژی می‌دهد این است که در یک فضای همدلی و همبستگی همه اعضای خانواده بزرگ متخصصین زنان و زایمان در راه تعالی سلامت مادر و جنین تلاش کنیم. من از همه شما همکاران عزیزم بسیار تشکر می‌کنم و قصد دارم از طرف هیأت مدیره انجمن زنان نهایت تقدیر و تشکر خود را از شما همکاران داشته باشم.
رشته زنان جز رشته‌های مادر است
در ادامه دبیر علمی اولین کنگره تخصصی چالش‌های بالینی زایمان با بیان اینکه این کنگره‌ها برگزار نمی‌شود مگر با همکاری همه متخصصان زنان و زایمان، گفت: رشته زنان جز رشته‌های اصلی و مادر در کل رشته پزشکی است. اهمیت ویژه این رشته قسمت مامایی است. به این دلیل که اولاً یک خانم حامله در عین حاملگی وابستگی به تمام حرف پزشکی دارد و ممکن است سایر بیماری‌ها را هم داشته باشد. هیچ رشته‌ای در پزشکی به اندازه مامایی وابستگی به سایر رشته‌ها ندارد. اهمیت دوم این است که ما در آن واحد درمانگر دو موجود مادر و جنین هستیم که هیچ رشته پزشکی این گونه نیست.
نفیسه ثقفی تصریح کرد: در قسمت مامایی مهم‌ترین و حیاتی ترین قسمت، ساعات پایانی نه ماه انتظار است که به زایمان ختم می‌شود. پروسه زایمان مهم‌ترین و حیاتی ترین مساله است. به خاطر تولد یک انسان و اینکه هر زنی که وارد این مرحله می‌شود، زندگی او ناپایدار خواهد شد. ما حاملگی کم خطر و پرخطر داریم. اگر یک خانم در دوران حاملگی به درستی مورد رسیدگی قرار گیرد و شرح حال از او گرفته شود، مشخص می‌شود که چه بیماری‌هایی دارد و به درستی مدیریت می‌شود. اما زمانی که وارد فاز زایمان می‌شود، ما زایمان کم خطر نداریم.
وی ادامه داد: اگر یک خانم در طول دوران بارداری به درستی نگهداری نشده باشد وقتی وارد فاز زایمان می‌شود مثل بمب ساعتی می‌ماند که ممکن است هر یک از بیماری‌ها را داشته باشد و کسی باخبر نباشد. اتفاق بعدی اتفاقات پیش بینی نشده در زمان زایمان است. ممکن است در این پروسه اتفاقاتی بیفتد که از روند طبیعی خارج شود و اینجاست که مهارت و علم تخصصی متخصصین زنان می‌تواند نجات بخش جان مادر و جنین و نوزاد شود و اگر درست مدیریت نشود مسائل زیادی ایجاد می‌شود.
ثقفی خاطرنشان کرد: ما اینجا جمع شدیم که سطح مهارتی خود را اعتلا دهیم که منجر به این اتفاقات نشود. همه رشته‌های وابسته شاخه‌هایی از رشته‌های مادر هستند. همه ما اول متخصص زنان و زایمان هستیم و بسته به علاقه خود در یک رشته فلوشیپی مطالعه و کار کنیم اما همگی شاخه‌های تنه ارزشمند رشته زنان و زایمان هستیم.
متخصصین زنان نه مراسم عروسی دارند و نه عزا
وی اضافه کرد: متخصصین زنان نه مراسم عروسی نه عزا و نه مهمانی دارند. کدام رشته پزشکی است که دائماً آنلاین باشد و تک جنسیتی باشد. شیرزنان ما در سراسر کشور با کمترین امکانات بزرگترین کارها را می‌کنند و لذت فرزندداری خود را نمی‌برند. کاری که شما انجام می‌دهید مقدس است. سربازان گمنام متخصصین زنان که آرام و بی صدا در سراسر کشور جان خود را از دست می‌دهند و دیده نمی‌شوند. ما در این کنگره تلاش کردیم تمام عزیزان را تا جایی که وسع ما می‌رسد، همه دست اندرکاران را دعوت کنیم و اینجا باشند و دستاوردهای یکدیگر را به اشتراک بگذاریم.
نظر شما