به گزارش خبرنگار مهر، دکتر محمد رضا پروین امروز با ارائه مقاله ای با عنوان حقوق مالکیت صنعتی در بیوتکنولوژی و ضرورت انطباق و یا تحول در مفروضات در پنجمین همایش بیوتکنولوژی در سالن اجلاس سران افزود : میزان نفوذ تحولات فنی تحقق یافته در عرصه بیوتکنولوژی بر روی حقوق پتنت، اصولا به تناسب مفروضات و مفاهیم موجود در آن حقوق که بر اساس نظریه حقوقدانان به طور کلی می توان آنها را به 2 دسته "مفروضات سخت، عینی و تعریف شده به طور دقیق" و "مفروضات انعطاف پذیر و مستعد تغییر و تحول" تقسیم بندی کرد، متفاوت است. به عبارت دیگر، قابلیت تطبیق این قبیل مفروضات با اختراعات بیوتکنولوژی وابسته به منطق پایه ریزی شده اولیه آنها و تواناییشان در جذب ابعاد و شناختهای نوین از ابتکارات فنی است.
وی اظهار داشت: از آنجا که اصل پتنت پذیری اساسا مبتنی بر تمایز میان "اختراع قابل ثبت" و "کشف غیر قابل ثبت" است، مشکل مهم حقوقی در تقاضاهای ثبت در عرصه بیوتکنولوژی به طریق اولی مربوط به تعیین حدود میان کشف و اختراع است. استفاده غالب از مواد بیولوژیکی موجود در طبیعت در عرصه اختراعات بیوتکنولوژیکی، اهمیت ارائه یک تعریف مورد قبول از این مفاهیم و ضرورت انطباق و یا تحول در مفروضات سابق ذیربط حقوق پتنت را دوچندان کرده است.
عضو موسسه تحقیقات بیوتکنولوژی کشاورزی کرج گفت: اگر چه کشورهای اروپایی در ورود به این عرصه، به نسبت با آمریکا و ژاپن، تاخیر نکردند، لیکن دستورالعمل سال 1998 پارلمان اروپا که حاوی ضوابط جدید و مشترک جهت حمایت از اختراعات بیوتکنولوژیکی است، به میزان قابل ملاحظه ای نسبت به رفع این نقیصه اقدام کرد. طبق این دستورالعمل، مواد بیولوژیکی با هر منشاء ، گیاهان، حیوانات و عناصر ژنتیکی مجزا شده آنها قابلیت ثبت توسط سیستم پتنت را دارند.
وی اضافه کرد: قبلا در محافل علمی مفهوم اختراع به طور کلی محدود به فیزیک و شیمی بود و ارگانیسمهای زنده موضوعاتی بودند که وارد عرصه تکنولوژی می شدند. اما با امکان کنترل فرآیندهای بیولوژیکی، مفهوم اختراع به اختراعات بیوتکنولوژیکی نیز تعمیم یافت.
دکتر پروین گفت: دیوان عالی آلمان در تصمیم قضایی مشهورش "Red Dove "، نیز در تایید این ضرورت اعلام کرد که تفسیر تاریخی از اختراع دیگر رضایت بخش نبوده و لازم تحقق اهداف حقوق پتنت، لحاظ نمودن آخرین وضعیتها و شناختهای علمی در ارائه تفسیر از اختراع می باشد. در اجرای این امر، نقش رویه های قضایی و نظریات حقوقدانها (دکترین) بسیار مهم و حساس می باشد. "داشتن اثر فنی"، "ارائه یک راه حل فنی به یک مشکل فنی" و ملاحظاتی از این قبیل که نهایتا اهمیت وجود "خصیصه فنی" در تعاریف سنتی ارائه شده از اختراع را پررنگ می کرد، در عرصه اختراعات بیوتکنولوژی نیز مصداق یافته و موضوع ارزیابی و انطباق در قالب رویه های قضایی متعدد قرار گرفته است.
وی افزود: البته دور از انتظار نیست که بگوییم عرصه بیوتکنولوژی با خصایص خاص خود نیازمند پیش بینی برخی دسته بندیهای نوین از اختراعات نیز است. اختراعات "کاربردی" و یا "تلفیقی" که می تواند مکمل مفروضات حقوقی قبلی اختراع نیز باشد از جمله این دسته بندی ها هستند. لیکن از آنجا که عرصه کاربرد سیستم حقوقی پتنت صرفا متوجه "اختراعات" بوده، لذا دسته دیگر از ابتکارات متحقق شده در عرصه بیوتکنولوژی، قابل بررسی و حمایت در قالب سیستمهای حقوقی دیگر مالکیت معنوی و یا سیستمهای حقوق خاص می باشند.
عضوموسسه تحقیقات بیوتکنولوژی کشاورزی کرج افزود: از آنجا که این تلاشها در مجموع، ورود اختراعات بیوتکنولوژی به سیستم پتنت را تسهیل می کند، لذا تحکیم و تقویت دامنه حمایتی این قبیل اختراعات نیز نیازمند تلاشهای مکمل "اصلاحی" است. در این قسمت از تلاشها، دامنه حمایت حقوقی پتنت به تناسب خصایص خاص بیوتکنولوژی قابلیت تغییر پیدا می کند. به طور مثال طبق ماده یک، 8 دستورالعمل اروپا حمایت حقوقی اعطا شده به یک ماده بیولوژیک به مواد بیولوژیک به دست آمده از همان ماده نیز تعمیم پیدا می کند.
نظر شما