دکتر حسین علایی، کارشناس مسائل استراتژیک با شرکت در میزگرد خبرگزاری مهر با حضور محمد عطریانفر و دکتر اردشیر سنایی تحلیل خود پیرامون ابعاد سیاسی و رسانه ای گزارش نهادهای اطلاعاتی آمریکا پیرامون فعالیت های صلح آمیز هسته ای کشورمان را ابراز کرد.
وی با اشاره به اینکه تنها 3 صفحه از گزارش 130 صفحه ای این نهادها مربوط به موضوع هسته ای و منتشر شده است گفت: آنچه که مشخص است این است که سازمان های اطلاعاتی آمریکا پس از حادثه 11 سپتامبر به این نتیجه رسیده اند که یک نقص بزرگ در سیستم اطلاعاتی آمریکا وجود دارد.
علایی افزود: به همین خاطر آنها یک ستادی بالای سر این نهادهای اطلاعاتی درست کردند از این 16 سازمان اطلاعاتی 8 مورد آن کاملا نظامی و تخصصی است. این ستاد برای این است که مجموعه اطلاعات را دریافت و پس از دریافت و تجزیه و تحلیل این گزارش ها یک گزارش نهایی را در اختیار رئیس جمهور قرار دهد.
|
آمریکایی ها تا قبل از صدور گزارش NIE در شرایطی گیر کرده بودند که در آن شرایط خودشان را مدام به دنیا بدهکار می کردند چون اگر ایران غنی سازی را کنار نمی گذاشت این مسئله علامت شکست آمریکا بود از آن طرف هم انتظار حمله را بوجود آورده بودند |
این فرمانده سابق ارشد سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با اشاره به اینکه گزارش نهادهای اطلاعاتی هر روز دو صفحه به رئیس جمهور آمریکا ارائه می شود، اظهار داشت: این گزارش ها تمام شرایط امنیتی آمریکا و جهان را به طور خلاصه وار در اختیار جرج بوش قرار می دهد.
علایی افزود: گزارش هایی که در زمان جنگ عراق این نهادهای اطلاعاتی تهیه کردند بر مبنای این تحلیل شد که صدام سلاح هسته ای و کشتار جمعی دارد و طی آن به عراق حمله کردند بعدها با چالش های جدی مواجه شد و در اصالت این گزارش ها تردید ایجاد شد و در آن زمان وجهه سازمان های اطلاعاتی آمریکا زیر سئوال رفت.
وی یکی از دلایل انتشار گزارش NIE را احیای وجهه سازمان های اطلاعاتی آمریکا توصیف کرد و گفت: در شرایط فعلی مهمترین چالشی که آمریکا دارد، چالش ایران است و چالشی بزرگتر از ایران برای آمریکا وجود ندارد و موضوع هسته ای باعث شده است که ایران را به عنوان بزرگترین خطر امنیت منطقه و حتی امنیت جهانی مطرح کند. موضوع هسته ای سه سال است که به مهمترین اولویت سیاست خارجی آمریکا تبدیل شد.
علایی تصریح کرد: در شرایط سه سال گذشته آمریکایی ها توانستند با استفاده از ابزارهای دیپلماسی و جمع کردن کشورهای 1+5 فضایی از ابهام در مورد مسئله هسته ای ایران ایجاد کنند و بر اساس این فضای ابهام افکار عمومی جهان و دولتمردان را به این سمت و سو هدایت کنند که فعالیت های هسته ای ایران مشکوک به امور نظامی است و برای این کار خود دو دلیل عمده می آوردند اول اینکه ایران که دارای نیروگاه نیست پس چرا غنی سازی می کند و نکته دوم اینکه ایران اصولا به انرژی هسته ای نیاز ندارد چون سرشار از انرژی فسیلی است لذا اینکه ایران به دنبال غنی سازی است مشکوک است.
این کارشناس مسائل استراتژیک تصریح کرد: از طرف دیگر موضوع مهم دیگر این بود که ایران به حرف این قدرتهای بزرگ گوش نکرد و این همه خسارت اقتصادی و انزوای بین المللی را برای هسته ای شدن تحمل کرد. آنها این نکته را هم اثبات کننده تلاش ایران برای دستیابی به سلاح هسته ای عنوان می کردند.
فرمانده اسبق ستاد مشترک سپاه پاسداران ادامه داد: اما همکاری های ایران و آژانس باعث شد رسما اعلام شود که هیچ سرنخی از اینکه برنامه هسته ای ایران خارج از چارچوب صلح آمیز است وجود ندارد. در دوره دولت احمدی نژاد همکاری های ایران با آژانس از حد پروتکل الحاقی هم بعضا فراتر رفت و حتی از برخی از مراکز نظامی هم اجازه بازدید دادند و حتی اجازه مصاحبه با دانشمندان هسته ای. در صورتیکه در دولت قبلی این اتفاقات نیفتاده بود.
وی تاکید کرد: با این میزان همکاری گسترده فضای ابهام و فضای مشکوک در مورد فعالیت هسته ای ایران کم شد البته غربی ها همچنان بر مشکوک بودن این فعالیت ها تاکید می کنند و در آستانه صدور قطعنامه سوم هم هستند.
علایی گفت: صدور زنجیره قطعنامه ها آمریکایی را به جایی می رساند که از ابزار دیپلماسی و شورای امنیت برای اعمال فشار به ایران استفاده کردند اما ایران حتی حاضر نشد یک ساعت غنی سازی را تعلیق کند در این شرایط این مسیر طی شده و این تقابل باید به یک سرانجام می رسید یا ایران کوتاه می آمد تا آنها احساس پیروزی کنند یا آنها باید مسیر را عوض می کردند.
|
من فکر نمی کنم نهادهای اطلاعاتی بنا به دستور یا مصلحت این گزارش را داده باشند نظام اینگونه نهادها در آمریکا بر اساس کار تخصصی استوار است. آنها صرفا اطلاعات را ارائه می کنند و قضاوت بر عهده دولتمردان است |
وی تاکید کرد: آمریکایی ها با صدور زنجیره ای قطعنامه ها عملا انتظار حمله نظامی را بوجود آوردند آمریکا در طی این سه سال از همه ابزارهای خود استفاده کرد و دائما هم می گفت، گزینه نظامی روی میز است و حتی بوش گفت ممکن است این مسئله به جنگ جهانی سوم کشیده شود. با چنین فضایی انتظار عجیبی در افکار عمومی ودولتمردان جهان ایجاد شده بود که حمله به ایران قریب الوقوع است. حتی برخی از سران کشورهای عربی با مذاکرات خود با مقامات کشورمان گفته بودند آمریکا به زودی به شما حمله می کند و بسیاری از کارشناسان هم همین عقیده را داشتند. بنده به هر کجا سفر می کردم اولین سئوال این بود که کی حمله اتفاق می افتد و ...
این کارشناس مسائل استراتژیک با اشاره به اینکه آمریکا بعد از دوره بوش توان انجام عملیات نظامی را از نظر روانی ندارد، گفت: آمریکایی ها تا قبل از صدور گزارش NIE در شرایطی گیر کرده بودند که در آن شرایط خودشان را مدام به دنیا بدهکار می کردند چون اگر ایران غنی سازی را کنار نمی گذاشت این مسئله علامت شکست آمریکا بود از آن طرف هم انتظار حمله را بوجود آورده بودند و این شرایط بغرنجی را برای آمریکایی ها ایجاد کرده بود.
علایی اظهار داشت: این انتظار طولانی به معنای ضعف آمریکایی ها تلقی می شد و این انتظار نمی توانست خیلی طولانی شود.
وی گفت: بنده از سال گذشته تحلیلم این بود که آمریکایی ها توان حمله به ایران را دارند ولی قادر به تصمیم گیری نیستند این هم به مسائل داخلی خودشان بر می گردد چون جریان شدید ضد جنگ حتی در درون محافظه کاران هم بوجود آمده، دموکرات ها هم با جنگ مخالفند، افکار عمومی هم با جنگ مخالفند و هر کس به سمت جنگ برود رای انتخابات آتی را از دست می دهند، جمهوری خواهان امیدوارند همچنان منسب ریاست جمهوری را حفظ کنند.
این کارشناس مسائل استراتژیک تاکید کرد: آمریکا در این شرایط دو گزینه داشت یا حمله به ایران یا پاک کردن این انتظار. باید توجه کنیم که حمله زمانی صورت می گیرد که آمریکایی ها به یقین برسند اگر به ایران برسند پایان ماجرای ایران خواهد بود نه آغاز آن. طرحی هم که برای حمله به ایران در نظر داشتند این بود که فقط از راه دور با استفاده از موشک و بدون دخالت هیچ کشوری حتی اسرائیل ایران را بزنند اما آمریکایی ها به این نتیجه رسیدند که حمله به ایران آغاز چالش است این است که فعلا گزینه نظامی را کنار گذاشتند.
علایی گفت: گزارش نهادهای اطلاعاتی آمریکا می توانست این تغییر شرایط را ایجاد کند. صدور این گزارش احتمال حمله به این ایران را حداقل برای چند ماه تضعیف کرد. دو ماه قبل خیلی ها احتمال حمله نظامی را بسیار قوی می دانستند ولی امروز همان ها تقریبا حمله نظامی را منتفی می دانند.
وی گفت: البته هنوز جریانی در درون آمریکا خواستا برخورد نظامی با ایران است چهره هایی چون جان بولتون و دیک چنی از این جمله هستند ولی بسیاری از عقلا مثل رایس و گیتس وزیران خارجه و دفاع معتقدند که با حمله نظامی چیزی حل نمی شود و می توان تحلیل کرد که فشار اینها هم در انتشار گزارش نهادهای اطلاعاتی موثر بوده است.
فرمانده اسبق ستاد مشترک سپاه پاسداران گفت: این گزارش فضایی را ایجاد کرد که اعتبار بسیار خوبی برای نهادهای اطلاعاتی آمریکا ایجاد شد و آنان این ماموریت را پیدا کردند که اگر پس از این هم حرف بزنند مورد توجه همگان قرار می گیرد.
|
مکانیزمی که می تواند این گزارش را به ابتکار عملی برای واشنگتن مبدل سازد به این ترتیب است که آمریکا با صدور چنین گزارشی به کشورهای 1+5 اطمینان می دهد که فعلا گزینه نظامی برای ایران از دستور ما خارج شده و لذا تهدیداتی که در پی چنین فرضی وجود داشت فعلا منتفی است |
علایی گفت: من فکر نمی کنم نهادهای اطلاعاتی بنا به دستور یا مصلحت این گزارش را داده باشند نظام اینگونه نهادها در آمریکا بر اساس کار تخصصی استوار است. آنها صرفا اطلاعات را ارائه می کنند و قضاوت بر عهده دولتمردان است.
این کارشناس مسائل استراتژیک در پاسخ به سئوالی در مورد پیامدهای متنوع NIE بر تحولات داخلی کشور گفت: در دنیای غرب اکثر رسانه های غربی این گزارش را به نفع ایران ارزیابی کردند و تقریبا هیچ رسانه غربی آن را به ضرر ایران برداشت نکرد.
وی در ادامه سخنانش نتیجه گزارش NIE را مهم تر از نفس این گزارش ارزیابی کرد و افزود: باید توجه داشت که همواره در دل هر پیامد سیاسی تهدیدها و فرصت هایی نهفته است که بهره برداری صحیح و مواجهه درست با آن به تبدیل تهدیدها به فرصت های جاری در آن منجر خواهد شد، شما می توانید با گزارش نهادهای اطلاعاتی آمریکا به گونه ای رفتار کنید که برای کشورتان صرفا به منزله یک تهدید بروز و ظهور یابد.
علایی ادامه داد: باید تصریح کرد که این گزارش حداقل در کوتاه مدت فرصت هایی را برای جمهوری اسلامی ایجاد خواهد کرد و البته اذعان به این نکته که ایران حتی در مقطعی از زمان برای دستیابی به سلاح هسته ای اقدام نکرده فی نفسه نکته ای مثبت است اما در عین حال این گزارش می تواند در شرایطی ابتکار عمل را در اختیار آمریکا قرار دهد.
این کارشناس مسائل استراتژیک همچنین گفت: مکانیزمی که می تواند این گزارش را به ابتکار عملی برای واشنگتن مبدل سازد به این ترتیب است که آمریکا با صدور چنین گزارشی به کشورهای 1+5 اطمینان می دهد که فعلا گزینه نظامی برای ایران از دستور ما خارج شده و لذا تهدیداتی که در پی چنین فرضی وجود داشت فعلا منتفی است و شما می توانید با خیال راحت روند تقابل سیاسی شدید با ایران را همراه با ما پیگیری کنید.
وی خاطر نشان کرد: آمریکا از این جهت می تواند ابتکار عمل را با انتشار این گزارش بدست بگیرد اما نکته اینجاست که تهران هم می تواند با تدبیر و به کارگیری دیپلماسی فعال، ابتکار عمل این جریان را بدست گیرد. به هر حال ما باید این پرونده را تمام کنیم و هنر این است که بتوانیم با گرفتن حدااکثر امتیازات این بازی را به نفع خود تمام کنیم.
نظر شما