کشتی‌های آمریکایی متهم ردیف اول در مرگ دلفین‌ها

دکتر حسین نگارستان در گفتگو با خبرنگار مهر در تشریح دلایل موسسه تحقیقات شیلات بر عدم مرگ دلفین ها توسط صید صیادی گفت: این موسسه نیز همگام با دیگر محققان و کارشناسان بعد از بروز این دو اتفاق تاسف بار به کاووش در جهت اعلام مرگ دلفین ها پرداخته و نتایج آنها هیچ یک از این دو اتفاق را به صید و صیادی مرتبط نمی سازد.

وی افزود: در جنوب کشور ماهیگیری به سه طرق سنتی، تور ترال و پیاله ای انجام می گیرد که نوع اول از طریق سنتی و دو نوع دیگر از طریق کشتی های صنعتی صورت می گیرد.

دکتر نگارستان با اشاره به اینکه پذیرفتن مرگ دلفین ها بوسیله ماهیگیران محلی دور از ذهن است، تصریح کرد: در صید ترال از نوعی تور کیسه ای استفاده می شود و با توجه به اینکه این تور در پشت کشتی قرار می گیرد، بی شک صدای ناهنجار کشتی دلفین ها را فراری می دهد، ضمن اینکه سرعت حرکت کشتی بسیار کم است و دلفین ها با سرعت قابل ملاحظه خود به راحتی می توانند از دام این تورها فرار کنند.

سرپرست بخش اکولوژی موسسه تحقیقات شیلات احتمال گیر افتادن دلفین ها در تور پیاله ای را نیز رد کرد و گفت: با توجه به خالی بودن معده دلفین ها در بررسی های آزمایشگاهی این فرضیه نیز به راحتی حذف می شود چرا که دلفین در تور می توانست ماهی های زیادی را ببلعد اما آزمایشات، معده آنها را خالی اعلام کرده است.

وی در پاسخ به گروهی که معتقدند مسبب آسیبهایی که بر روی بدن تعدادی از دلفین های گروه اول وجود دارد صیادان هستند و آنها بعد از خالی نمودن تور، دلفین ها را کشته و به دریا انداخته اند گفت: در صورت پذیرفتن این احتمال که این دلفین ها به دام کشتی های صنعتی افتاده اند با توجه به اینکه بر روی عرشه کشتی های صنعتی محلی  برای خارج نمودن صیدهای ضمنی (زاید) وجود دارد و براحتی با هل دادن آبزیان زاید می توان آنها را از عرشه به بیرون انداخت لذا لزومی به آسیب رساندن و کشتن  آنها نیست.

دکتر نگارستان اضافه کرد : بر طبق تحقیقات ما مرگ دلفین ها هیچ ارتباطی به صید و صیادی ندارد و هر دو گروه ساحل گیر شده اند که این عامل نیز بی هیچ تردیدی به اختلالات راداری آنها مربوط می شود.

وی مهمترین احتمال در این واقعه را سونارهای صوتی ارسال شده از طریق زیردریایی های آمریکایی عنوان کرد و گفت: سونارهای نظامی فعال و پرقدرت نیروی دریایی آمریکا به منظور شناسایی اشیاء موجود در مسیر خود، همانند نورافکنهای قوی امواج صوتی را به دهها تا صدها کیلومتر در زیر دریا ارسال می کنند که تاثیر بسیار زیادی در اختلال سیستم راداری دلفین ها دارد.

دکتر نگارستان اضافه کرد: آنچه  به نظر می رسد این است که گروه اول پس از گم کردن راه، با توجه به اینکه براساس شواهد، دریا در کمترین میزان مد بود به دیواره های ساحلی جاسک برخورد نموده اند و بعد از جزر در خشکی گیر افتاده اند و شکستگی در پوزه تعدادی از آنها بیانگر برخورد شدید دلفین‌ها با دیواره ساحلی است.

وی افزود: در گروه دوم نیز، با توجه به اینکه مرگ دلفین ها مصادف با نیمه ماه قمری و اوج جزر و مد دریا بوده است، دلفین ها در زمان مد وارد منطقه دشتی جاسک شده و با جزر سریع آب دریا در کناره جاسک گیر افتاده اند. 

دکتر نگارستان در تشریح دلایل خود برای اثبات این فرضیه گفت: در اتفاقات مشابهی که در جهان در این زمینه به وقوع پیوسته است نهنگ ها و دلفین هایی که توسط سونارهای قوی کرکننده نیروی دریایی آمریکا دچار ساحل گیری و مرگ شده اند از ناحیه صورت به شدت دچار خونریزی شده بودند که ما این اتفاق را در دلفین های جاسک نیز رویت نمودیم.

وی افزود: تاثیر چنین سامانه ای بر پستانداران دریا در سال 2 هزار زمانیکه چهارگروه مختلف نهنگ در باهاما دچار ساحل گیری و مرگ شدند مورد بررسی قرار گرفت و علت آن استفاده از سونار توسط یک گروه جنگی نیروی دریایی آمریکا اعلام شد.

دکتر نگارستان تصریح کرد: این اتفاق تا کنون در ناحیه مادیرا(Madeira)  در سال 2000، در جزایر قناری در سالهای 2002و2004، در شمال غرب آمریکا در سال 2003، در کارولینای شمالی در سال 2005، در توکوسوکای ژاپن در 2005 و بالاخره در سالجاری در جاسک ایران به وقوع پیوسته است.

وی با اشاره به تاثیر بسیار خطرناک سونار کشتی های دریایی آمریکا بر روی پستانداران آبزی بخصوص دلفین و نهنگ گفت: پارلمان اروپا در سال 2004 از اعضای 25 گانه خود درخواست توقف استفاده از سونارهای فعال پرقدرت را تا زمان کسب اطلاعات کافی در مورد نحوه صدمه زدن آنها به نهنگ ها و دلفین ها نمود.

سرپرست بخش اکولوژی موسسه تحقیقات شیلات اضافه کرد: در سال 2005 نیز کشورهای عضو ناتو خواهان استفاده از روشهای حفاظتی برای آبزیان دریا در حین استفاده از سونارهای پرقدرت در مانورهای نظامی شدند که نشان از وضعیت ناگوار تاثیر این امواج بر آبزیان دریا دارد.

دکتر نگارستان خاطر نشان کرد: در آمریکا نیز بر اساس قانون، استفاده ازسونارها در مناطق حساس دریایی ممنوع است ولی ارتش آمریکا اجازه دارد در مناطق امنیتی و حساس جهان که به نظر خلیج فارس ایران نیز جزیی از این مناطق است از آن استفاده نماید.

وی با اظهارتاسف از اینکه سازمانهای ذیربط بجای مقابله سریع با این حادثه، مدام یکدیگر را در این زمینه متهم می نمایند، گفت: ما باید نسبت به این مساله حساسیت نشان دهیم و با همکاری کشورهای منطقه مانند دیگر نقاط جهان اعتراض خود را در خصوص استفاده آمریکا از این سونارها در خلیج فارس که اثرات زیست دریایی بسیاری با خود همراه دارد اعلام نماییم.