به گزارش خبرنگار مهر، در پی درج گفتگویی در نشریه کتاب هفته با معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در شماره 111 ( پیاپی 762) نامه ای از سوی هیئت مدیره اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران به دفتر این نشریه ارسال شد. متن این جوابیه، تذکر محسن پرویز در این مورد و بخشی از مصاحبه مورد بحث در ذیل می آید.
جوابیه اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران به کتاب هفته
در صفحه 7 نشریه کتاب هفته مورخ شنبه 24 آذر 86 و در گفتگویی با عنوان "منزلت نویسنده، نشر حرفه ای و ارتقای فرهنگ" مطلبی در رابطه با این اتحادیه طرح گردید... جناب آقای دکتر پرویز در گفتگویی که در صفحه 7 شماره 111 کتاب هفته به چاپ رسیده است در تبیین نظام توزیع کار آمد، اظهار نظر کردند که ناشران به دلیل کار سیاسی و حزبی کردن اتحادیه ناشران عضو این اتحادیه نمی شوند! به احتمال زیاد مقصود ایشان از اتحادیه ناشران، اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران است چون بلافاصله اضافه کردند اتحادیه ای که زیر نظر مجمع امور صنفی فعالیت می کند.
به نظر می رسد وقتی طرحی مانند سهمیه بندی بنزین در سطح مملکت با آن همه اهمیت به اجرا در می آید و رئیس اتحادیه جایگاه داران در روزنامه های کثیرالانتشار و در صداوسیما آن را از پیش ناموفق و شکست خورده اعلام می کند، کسی به او نمی گوید کار سیاسی کرده ای. وقتی رئیس انجمن برنج کاران در اعتراض به سیاست واردات برنج بارها در رادیو حرف می زند و اطلاعیه می دهد کسی به او نمی گوید کار سیاسی کرده ای ولی کافی است ناشر یا کتابفروشی در نقد سیاستهای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی چیزی بگوید یا بنویسد تا شاهد باشیم...
در تابستان امسال به دنبال انتشار نقد اتحادیه بر خرید کتاب ارشاد نیز چنین اتهامی (سیاسی کاری) از سوی روابط عمومی معاونت فرهنگی به اتحادیه وارد آمد که در همان زمان در نامه ای به ایشان پاسخ دادیم و همچنان بر این پاسخ خود هستیم که میدان فرهنگ را عرصه سیاست نمی دانیم و بر این باوریم که دست اندرکاران آن باید فرهنگی باشند و به دور از عالم سیاست و سیاسی کاری و حتی ارزش فرهنگ را نیز بالاتر از سیاست می دانیم.
ما به کمک گروه کثیری از همکارانمان به جز پرداختن به امور جاری اتحادیه، توانستیم شرکت تعاونی مسکن اتحادیه را راه اندازی کرده، به بازرسی هایمان از واحدهای صنفی عضو وغیرعضو جهت تکمیل بانک اطلاعاتی اتحادیه ادامه دهیم و به انتشار صنعت نشر تداوم بخشیم. صندوق قرض الحسنه صنف را راه اندازی کنیم، مقدمات شروع به کار پایگاه اطلاع رسانی اتحادیه را فراهم آوریم، یک نشست در رابطه با حقوق کار و رابطه بین کارگر و کارفرما برگزار کنیم و در حال برنامه ریزی برای نشستهای دیگر در ماه های آتی هستیم. آیا نام این فعالیتها "سیاسی کاری" است؟
در این نامه در توضیح اینکه چرا همه ناشران عضو اتحادیه نمی شوند به دو نکته اشاره شده است: اول آنکه شرایط صدور پروانه نشر وزارت ارشاد با جواز کسب (که بر اساس قوانین نظام صنفی مصوب مجلس شورای اسلامی صادر می شود) متفاوت است. برای متقاضیان دریافت پروانه نشر، دادن یک آدرس (حتی محل زندگی خود) کافی است در حالی که ناشر متقاضی پروانه کسب حتی اگر در واحد مسکونی بخواهد فعالیت کند باید آنجا را به هئیت دفتر کار در آورده باشد و بازرس اتحادیه و اداره اماکن نیروی انتظامی این مطلب را تایید کنند. دوم اینکه ناشری که موظف است پروانه نشر خود را از وزارت ارشاد بگیرد، کاغذ کتاب خود را از وزارت ارشاد بگیرد، مجوز انتشار کتابش را از وزارت ارشاد بگیرد، وامش را هم به همین شکل و کتابش را هم در این دوره رکود حاکم بر بازار کتاب امیدوار باشد که شاید آن وزارتخانه بخرد، آیا نیازی به عضویت در اتحادیه دارد؟
آیا اتحادیه می تواند بر اساس ماده 12 قانون نظام صنفی با توجه به این که همه واحدهای صنفی مکلف به عضویت در اتحادیه ها هستند به ناشران غیر عضو اخطار تعطیلی بدهد؟ در این صورت با مجوز فعالیتی به نام پروانه نشر چه باید کرد؟
تذکر محسن پرویز درباره جوابیه اتحادیه ناشران در شماره اخیر کتاب هفته
به خاطر ندارم که اسمی از اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران برده باشم ولی اگر برخی از اعضای هیئت مدیره این اتحادیه به دلیل نوع عملکرد خودشان و ارزیابیهای درونی گمان می کنند علت نپیوستن ناشران و کتابفروشان به اتحادیه عملکرد سیاسی (و نه صنفی) ایشان بوده است و به همین دلیل خود را مخاطب این سخن یافته اند بنده هم مخالفتی ندارم. اگر در متن نوشته عزیزان نکته ای نیازمند پاسخگویی باشد، حق پاسخ دادن نیز برای معاونت محفوظ است.
متن گفتگوی محسن پرویز با کتاب هفته با عنوان "منزلت نویسنده، نشر حرفه ای و ارتقای فرهنگ"
* آقای دکتر، برای اینکه به یک نظام توزیع کارآمد دستیابی پیدا کنیم، شرایطی مثل تبلیغات هدفمند، مخاطب سنجی، بزنگاه شناسی و چاپ و گرافیک جذاب لازم است که همه عوامل از عوامل نشر حرفه ای هستند. نشر ما چگونه و در چه شرایطی حرفه ای می شود؟
محسن پرویز - البته توزیع الزاما با نشر پیوند ندارد. ما کتابفروشی را از نشر متفاوت می دانیم و الزاما ناشر کتابفروش نیست. به خاطر مباحثی که در زمینه توزیع و کتاب فروشی داشتیم، تعداد زیادی از ناشران، کتابفروش هم شده اند که برای رفع مشکل بد نیست اما نشر حرفه ای یعنی ناشری که خودش می تواند زمینه فعالیت خودش را انتخاب و کارشناسی کند و نیازی به عصا ندارد. در عین حال کسانی که به شکل حرفه ای در کار نشر مشغول هستند، دغدغه شان این است که آثار خوب را چاپ کنند که تعدادشان به چند صد تا هم نمی رسد پس چگونه می توان بازار نشر را حرفه ای کرد؟
بخشی مربوط به این است که ما حمایت های بی دلیلی را که شامل حال ناشر می شود حذف کنیم و وقتی گفتیم هر کس اسمش شد ناشر، ما او را حمایت می کنیم، خیلی ها می آیند و می شوند ناشر. به همین منوال عدد و رقم بالا می رود. در کشورهایی که نشر دنیا را در اختیار دارند، تعداد ناشران چند صد تاست اما در کشور ما چند هزار تاست و متقاضیان زیادی هم دارد و با توجه به چاپ کتاب که پنجاه و چهار هزار عنوان در سال است، نتیجه این می شود که هر ناشر به طور متوسط پنج، شش جلد کتاب چاپ کرده.
بدیهی است شش عنوان کتاب یک انتشاراتی را نمی گرداند و ناشرانی هستند که روزی یک یا دو عنوان کتاب چاپ می کنند و ناشرانی هم هستند که در سال پنج - شش عنوان هم چاپ نمی کنند. این نشان دهنده غیر متناسب بودن بدنه نشر است. باید شرایطی برای حمایت از آثار فراهم کنیم و از کسی حمایت کنیم که کار نشر را واقعا انجام می دهد، نه کسی که عنوانش ناشر است. نباید جاذبه های کاذب با اعداد و ارقام ایجاد کرد و اگر بگوییم می خواهیم تعداد ناشران را به ده هزار برسانیم در واقع به عدد و رقم رسیده ایم اما اتفاقی نیفتاده و شاید حتی مشکل هم درست کرده باشد. باید شاخصه ها را درست تعریف کنیم و تسهیلات را درست پرداخت کنیم.
نکته ای که جای کارشناسی دارد، این است که چرا خیلی از اتحادیه هایی که با مسائل اقتصادی مرتبط هستند دارند کار صنفی می کنند اما اتحادیه های مرتبط با امور فرهنگی، کار صنفی نمی کنند و گاهی کاربرد حزبی و سیاسی پیدا کرده اند، در حالی که کار آنها این نیست. گرچه وجود تشکلهای سیاسی منعی ندارد اما یک اتحادیه صنفی باید کار صنفی کند و اگر سیاسی شد مشکل ساز می شود. چه دلیلی دارد در اتحادیه ناشران که زیرنظر مجمع امور صنفی کار می کند عده ای از ناشران عضو نشوند؟ به نظر من دلیل این است که کار سیاسی می کنند و شاید خیلی از ناشران باشند که نخواهند فعالیت حزبی داشته باشند. پس باید قوانین را طوری تعریف کرد که هر کس خواست عضو اتحادیه ای بشود، کار و فعالیت صنفی کند. در مواردی مثل یک خواروبار فروشی، اگر شخص کارش نگرفت، می رود و وارد یک صنف دیگر می شود اما در حوزه فرهنگ این گونه نیست و گاهی افراد بازیچه دست احزاب می شوند که با هدفهای اصلی مغایر است و از این نظر گاه کمتر به این موضوع پرداخته شده و جواب این سئوال که چرا نشر کشور ما حرفه ای نیست این است که این مسائل با هم آمیخته شده است...
نظر شما