۸ بهمن ۱۳۸۶، ۱۵:۵۳

نشست "در قاب ماه" در مهر ـ 2/

اجرای "در قاب ماه" در سالن غیرتئاتری ارزشمند است / تئاتر ما به "اتفاق" نیاز دارد

اجرای "در قاب ماه" در سالن غیرتئاتری ارزشمند است / تئاتر ما به "اتفاق" نیاز دارد

حسین پارسایی که به عنوان مشاور هنری کارگردان نمایش "در قاب ماه" در نشست نقد و بررسی این نمایش عاشورایی در خبرگزاری مهر حضور داشت، مسئله اجرای موفق یک نمایش در سالنی غیرتئاتری را بسیار مهم توصیف کرد.

به گزارش خبرنگار مهر، پارسایی در این نشست درباره حضور شخصیت هلال در نمایش "در قاب ماه" گفت: "ما رد پای هلال را در بخش‌های مختلف داستان داریم. اما ظرفیت قصه اجازه پرداخت بیش از این را نمی‌دهد. ما درباره نحوه حضور هلال به تحلیل مشترک رسیده بودیم. در این نمایش شخصیت‌های دیگری هم وجود دارند که با وجود تغییر، ایجاد حیرت نمی‌کنند. ولی در مجموع می‌توان این موضوع را بررسی کرد که شخصیتی مانند هلال به تمهید نمایشی برای جلوه بیشتر نیاز دارد."

وی درباره جنس موسیقی و نگاه به شکل کلی طراحی آن خاطرنشان ساخت: "ما در ابتدای نمایش نوعی موسیقی داریم که با ورود مخاطب به سالن شنیده می‌شود. این موضوع با توجه به تحلیل آهنگساز و مخالفت با استفاده از نوحه سنتی انجام شده است. همچنین ما در این اثر از نظر شنیداری نیازمند ریتمی بودیم که ذهن تماشاگر را به شرایط تاریخی داستان نزدیک کند. استفاده از موسیقی عربی همین فضاسازی را به وجود می آورد."



حسین پارسایی

پارسایی درباره ویژگی اجرای "در قاب ماه" در سالن افراسیابی ورزشگاه شهید شیرودی اظهار داشت: "نکته مهمی که من قصد اشاره به آن را دارم، شکل‌گیری یک نمایش در سالن غیرتئاتری است. مسئله‌ای که به عقیده من مخاطبان به آن نیاز دارند. مخاطب از نوحه‌ها و ملودی‌هایی بهره می‌گیرد که مناسب شرایط است و این موضوع با توجه به فضایی غیرتخصصی که در آن قرار می‌گیرد، بیش از این باید تجربه شود. نکته‌ای که تاکنون تجربه نشده است."

پارسایی در خصوص اهمیت اجرای تئاتر در سالن‌های بزرگ گفت: "در جشنواره گذشته قرار بود نمایش "فنز" در تالار وحدت روی صحنه برود. ولی محمد رحمانیان اصرار داشت این سالن چندان مناسب نیست. در حالی که من اصرار داشتم "فنز" به هر شکل در این سالن بزرگ اجرا شود تا آنها که تئاتر را کوچک می‌بینند، به تاثیرگذاری و اهمیت آن پی ببرند. وقتی "فنز" اجرا و در چند دقیقه تمام ظرفیت تالار وحدت پر شد، این موضوع خود را بیشتر نشان داد که تئاتر چه پتانسیل عظیمی دارد."

وی تاکید کرد: "به عقیده من تئاتر کشور ما نیاز به اتفاق دارد. ما نمی‌توانیم به صورت روتین برنامه‌های خودمان را پیش ببریم. در این عرصه نیاز به شور همراه با شعور داریم. اجرای نمایش "در قاب ماه" یک اتفاق محسوب می شود. اجرای "ننه دلاور" در بخش بین الملل یک اتفاق به حساب می‌آید. این اتفاقات در رشد تئاتر موثر است. ما موظفیم حلقه ارتباطی میان نمایش و مخاطب را زیاد کنیم تا کسی نتواند این هنر را از سبد فرهنگی خانواده حذف کند."

مدیر کل هنرهای نمایشی درباره اهمیت توجه مخاطب به تئاتر گفت: "ما به جهت مسایل تبلیغی مشکل داریم. دست‌اندرکاران تئاتر باید استمرار در نمایش و نیاز به آن را در مخاطب به وجود آورند. ما باید شرایطی ایجاد کنیم که تئاتر دیدن برای همه مردم نکته بدیهی باشد. مشارکت هنر و تماشاگر باعث پویایی این بخش می‌شود. وقتی جشنواره تئاتر رضوی در بجنورد برپا شد و مورد استقبال قرار گرفت، مسئولان استان از نیاز مردم تعجب کردند. این مسایل نیاز به ظرفیت‌شناسی و مخاطب‌شناسی دارد."

پارسایی در مورد هزینه‌های نمایش توضیح داد: "نمایش "در قاب ماه" برخلاف اینکه اثری پرخرج به نظر می‌رسد، از نظر بودجه بسیار معمولی است. چون ما از نظر اداری ضوابطی داریم و به جهت اقتصادی از حدی مشخص نمی‌توانیم فراتر برویم. اما وجود همدلی بین اعضاء گروه و اعتقاد نسبت به کاری که انجام می‌دادند، بین مخاطبان اعتماد و علاقه برای تماشا به وجود آورده است."

وی در ادامه با تاکید بر حضور انبوه مخاطبان در تماشای آثار نمایشی افزود: "در حال حاضر خوشبختانه تئاتر توانسته بین مخاطبان اعتماد ایجاد کند. اکنون بسیاری از مدیران رده بالای کشور از من درخواست بلیت برای تماشای نمایش می‌کنند. این اعتماد بسیار قابل توجه است. تئاتر قابل تکثیر نیست و به اندازه تلویزیون و سینما در دسترس مردم قرار ندارد. ولی اگر به این هنر اجازه بروز داده و از سالن‌های کوچک خارج شود، می‌تواند به خوبی شایستگی هایش را بروز دهد."

حسین مسافر آستانه کارگردان "در قاب ماه" در مورد شیوه اجرایی این نمایش و توجه به آئین‌های نمایشی مذهبی گفت: "تعزیه یک نمایش کامل است. این شیوه نمایشی بی‌عیب و نقض حفظ شده و از دیرباز وجود داشته است. به دلیلی قداست موجود در هنر شبیه‌خوانی این هنر به اندازه‌ای از ارزش برخوردار می‌شود که نباید به آن دست زد. همانند اشیاء عتیقه که دور از دسترس و فقط در معرض دید عموم قرار می گیرد."

وی ادامه داد: "من برای اینکه بتوانم از این شیوه هنری کامل در جریان تئاتر امروز استفاده کنم، از رابطه ای که این نوع نمایش با درام امروز دارد، بهره گرفته ام. این معاصرسازی نیاز به این دارد که با هنر اصیل دیروز همراستا باشد و پیوند هنری خود را همچنان حفظ کند. تئاتر نسل اندر نسل به دست ما رسیده و این فاصله می‌تواند جبران‌پذیر باشد."

مسافر آستانه درباره شرایط شکل‌گیری و حضور شخصیت هلال در نمایش گفت: "هلال شخصیتی است که در طول نمایش فقط درباره وی صحبت می‌شود. ضرورت نمایشی ایجاب می‌کند که تماشاگر با دغدغه سرنوشت وی را دنبال کند و در نهایت نیز به پاسخ می‌رسد. آنجا که سر وی بر نیزه دیده می‌شود، در عمل شرایط شخصیت هلال برای مخاطب روشن می‌شود. این مسئله همچنین اشاره به موقعیت این جنگ در آن زمان دارد که دیگر افراد با تهدید یا تطمیع خلیفه به جنگ با امام حسین (ع) آمده‌اند."

سعید ذهنی درباره شکل کلی طراحی موسیقی در نمایش "در قاب ماه" گفت: "تمرین‌های نمایش به صورت بسیار فشرده برگزار شد و من همزمان که نمایش شکل می‌گرفت و تمرینات آن انجام می‌شد کنار آن حضور داشتم. هماهنگی‌هایی هم با نادر رجب‌پور طراح حرکات موزون صورت می‌گرفت. با توجه به ضرورتی که کارگردان احساس می‌کرد، حجم بالایی از نمایش با ارکستر ضبط شد. البته هماهنگ کردن ترکیب موسیقی زنده و ضبط شده در سالنی که آکوستیک ندارد دشوار است."

وی خاطرنشان ساخت: "به نظر من مقوله موسیقی و حرکات موزون در این نوع کارهای نمایشی کم کم موقعیت و جایگاه خود را به دست می آورد. زمانی این موضوع از نظر عموم مخاطبان برای یک نمایش مذهبی پذیرفته نبود. ولی در حال حاضر بافت این گونه آثار به سمتی گرایش پیدا می‌کند که با کل نمایش همسو می‌شود. هر چند استفاده از موسیقی و حرکات موزون در چنین آثاری بسیار ترسناک و نوعی راه رفتن روی لبه تیغ است."

این آهنگساز درباره اهمیت توجه و همراهی موسیقی با عنصر میزانسن و شکل کلی کارگردانی گفت: "موسیقی بیشتر نمایش‌های مذهبی را که در چند سال اخیر اجرا شده من ساخته‌ام. نکته‌ای که در این بین به آن توجه خاص می‌شود اینکه عنصر میزانسن در موسیقی وجود داشته باشد. دیگر اینکه موسیقی همواره باید فضاساز باشد نه فضا پرکن و این موضوع در نمایش رعایت شده است. یعنی موسیقی نباید پرکننده خلاهای بصری باشد. مشکلی که اکنون در آثار تلویزیونی و سینمایی نیز دیده می شود."

حمیدرضا آذرنگ و سعید ذهنی

ذهنی تاکید کرد: "در این نمایش تلاش شد موسیقی به ادبیات درام توجه داشته باشد و در یک بستر مناسب حرکت کند. فراهم کردن بستر قصه در جنس و شکل موسیقی اهمیت زیادی دارد که در این نمایش رعایت شد. اکنون داستان‌های دنیا تمام شده و فقط روش‌های گفتن تغییر کرده‌اند. در این نمایش گروه زحمات زیادی کشید و همین موضوع باعث شد تمام عوامل بتوانند در کنار همدیگر همکاری خوبی داشته باشند."

در ادامه نشست نقد و بررسی "در قاب ماه" در مهر، حمید آذرنگ درباره ویژگی‌های فعالیت برای نگارش متن این نمایش گفت: "بیشتر کارگردان‌های تئاتر نویسنده را پیش از شروع تمرین قبول می‌کنند و با آغاز مرحله اجرایی رابطه‌شان با او قطع می‌شود. در حالی که این اشتباه است. در این نمایش من در تمام مراحل اجرای نمایش حضور داشتم و در تمرین‌ها به اشتباههایی در متن خودم پی بردم که در صورت اجرا هم برای من و هم کل گروه ناخوشایند می‌شد."

نویسنده "در قاب ماه" ادامه داد: "وقتی نگارش متن این نمایش به من پیشنهاد شد، این موضوع به نظرم رسید که باید نگاهی نو به این موضوع وجود داشته باشد. در نگارش این اثر باید به مستندات تاریخی توجه داشت، البته با حضور آنهایی که کاربلد بودند. چون شرایط زمانی به ما فشار می‌آورد. همه دست‌اندرکاران تولید نمایش به صورت شبانه روز کار می‌کردند و همگی از این شرایط لذت بردند."

نمایش عاشورایی "در قاب ماه" به کارگردانی حسین مسافر آستانه و نویسندگی حمیدرضا آذرنگ به مناسبت ایام ماه محرم تا فردا شب نهم بهمن‌ماه در سالن شهید افراسیابی مجموعه ورزشی شهید شیرودی اجرا می‌شود.

کد خبر 628678

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.
  • captcha