خانواده هاي كم در آمد و كابوس خريد شب عيد !

از صبح كه مادر دست دو كودك 8 و 10 ساله خود را گرفته و به خيابان آمده است تا برايشان لباس نو بخرد  قلبش تند تند مي زند ، چرا كه مي داند50 هزار توماني كه همسرش پس از كسر كرايه خانه و پول آب و برق به  او داده تا براي بچه ها لباس نو بخرد كافي نيست ، تازه شيريني و ميوه عيد هم مانده است .

خسته و درد مند روزهاي عيد را تصور مي كند كه خانواده شوهرش از شهرستان مي آيند و خوب مي داند كه چگونه با لباسهاي نو بچه هايشان و تعريف و تمجيد از نوروز پارسال كه كلي بريز و بپاش داشتند ، تحقير مي شوند .

اين ماجرايي است كه هر سال تكرار مي شود و او اينك از پس تجربه سالهاي پس از ازدواج با آن خو گرفته ، براي او  نوروز هر سال يادآور تحقير و تحمل است و وقتي بچه هاي پولدار را مي بيند كه لباسهاي گران و عروسكها و اسباب بازي هاي خود را در آغوش مي گيرند خدا مي داند چه مي كشد .

خريد عيد و زياده خواهي برخي مغازه داران

امسال نيز ايرانيان بويژه اقشار كم درآمد و حقوق بگير جامعه زير كوله باري از گراني و تورم به استقبال عيد مي روند، نوروزي كه  چشم و همچشمي هاي  تكراري و فشار ناشي از خريد مايحتاج عيد نان آوران  خانواده را خسته و درد مند مي كند .

اگر چه هنوز چند هفته تا رسيدن ايام عيد فاصله داريم، ولي مردم تهران و شهرستانها با شور و شوق به خيابانها ريخته اند و به خريد نوروزي مشغولند و  هنگام عصر در خيابانهاي پرجمعيت شهر غوغايي وصف ناشدني  برپاست.

حرص مردم براي خريد  ، گويا ولع مغازه داران را براي سودبري بيشتر مي كند و به صورت رقابتي و بدون ترس از هيچ نهاد و يا قانوني به افزايش نرخ اقلام خود مي افزايند.

در اين بين كارمندان و حقوق بگيران دولت در انتظار دريافت حقوق ، عيدي و پاداش شب عيد در اين آشفته بازار گراني براي خريد نوروزي خانه و خانواده خود نقشه مي كشند و دو دو تا چهار تا مي كنند ولي گويا هر چه مي كوشند قادر به تطبيق دخل و خرج خود نيستند.

 تاخير در پرداخت عيدي  ناچيز كارمندان

مرضيه اردلان، معلم بازنشسته آموزش و پرورش است و از گراني  اجناس شبهاي عيد گلايه مي كند و مي گويد:" از آنجا كه هر سال دم عيد مغازه داران قيمت زيادي روي اجناس خود مي كشند، سعي مي كنم خريد نوروزي خود و خانواده را يك ماه جلوتر انجام دهم ولي متاسفانه چند سالي است كه اين سياست هم ديگر كارساز نيست."

وي ادامه مي دهد:" امروزه وضعيت به گونه اي  است كه به زحمت مي توان خرج يوميه خود را تامين كرد و ديگر پولي براي خريد مازاد باقي نمي ماند و پاداش و عيدي كه دولت در پايان هر سال به ما مي دهد به زحمت مي تواند جوابگوي قرض و قوله هاي طول سال باشد."

امير فرهمند كارمند دولت و داراي سه فرزند مي گويد:" يكي از مشكلاتي كه ما كارمندان هر ساله علاوه بر پايين بودن ميزان عيدي و پاداش در نظر گرفته  با آن دست به گريبان هستيم، دير پرداختن اين مبلغ است به گونه اي كه سهم ما از بازار پرتنوع و رنگارنگ اقلام نوروزي اجناس بنجل و پس مانده بازار است."

وي معتقد است: عامل اصلي گراني مسئولان امور دولت هستند كه در قبال مردم و مشكلات آنها بي تفاوتي نشان مي دهند و آن طور كه بايد وشايد عمل نمي كنند و تنها به يكسري سخنراني و حرف و شعار بسنده كرده اند و از عمل خبري نيست."

احمد . ع از وجود واسطه گري و نبود مراكز عرضه مستقيم به اندازه كافي در دسترس مردم گلايه مي كند و مي گويد:" در مرحله اول صرفه جويي مردم و نظم دادن به كار سازمانهاي دولتي و ناظر بر نرخ و قيمت اجناس است كه بدون نظارت جدي امكان هر گونه سودجويي را فراهم كرده اند." 

راضيه قمري نيز با انتقاد از آشفته بازار حاكم بر فروشگاههاي مختلف عرضه پوشاك، مواد غذايي و ... مي گويد:" متاسفانه فروشندگان بسته به كرايه مغازه هاي خود بر نرخ كالاهاي خود مي افزايند كه اين ولع در فروشگاههاي بالاي شهر محسوس تر است به گونه اي كه حتي به نرخ خون پدرشان نيز راضي نمي شوند."

100 تومان عيدي كفاف نمي دهد

وي ادامه مي دهد:"  با قيمتهاي سرسام آور كنوني كه حداقل نرخ يك  مانتو 15  هزار تومان ، گوشت كيلويي 5 هزار تومان، مرغ كيلويي 1500 تومان و شريني كيلويي 2000 هزار تومان است ،  فقط يك معجزه الهي لازم است تا بتوان باعيدي هاي 100 هزار توماني مايحتاج نوروزي يك خانواده را تامين كرد."

 دكتر حسين فرجاد آسيب شناس اجتماعي در اين باره  به خبرنگار اجتماعي خبرگزاري مهر مي گويد : نوروز يك سنت ديرينه است كه بر اساس آن مردم مي خواهند همزمان با نو شدن طبيعت و سازگار با آن جامه و لباس خود را نو كنند و با آهنگ طبيعت همساز شوند .

ضرورت  اصلاح فرهنگ خريد مردم

 وي ادامه مي دهد : اين سنت ديرينه مردم ايران بسيار پسنديده است اما شرايط جامعه امروز و گراني و تورمي كه هر سال در آستانه سال نو به علت افزايش جمعيت و تقاضاي بالاي مردم براي خريد به وجود مي آيد موجب مي شود كه مردم براي تهيه مايحتاج خود با تنگناها و مشكلات فراوان رو به رو شوند .

وي اضافه مي كند : براي جلوگيري از اين مسئله و كابوسي كه خانواده هاي كم درآمد را درگير مي كند بايد در مرحله اول دولت با استفاده از سياستهاي اقتصادي به  كنترل بازار ، قيمت اجناس و كيفيت آنها در اين ايام بيش از پيش اقدام كند و در عين حال با ايجاد فضاي فرهنگي مناسب مردم را به جاي حركت به سمت حيف و ميل و خرج و مخارجهاي اضافه به خريدهاي مناسب و ضروري تشويق كند .

مردم از تجملات دوري كنند

 دكتر عباس گلدوست عارفي نيز در اين زمينه به "مهر" مي گويد : اينكه مردم بر اساس يك سنت ديرينه مي خواهند در آستانه سال نو جامه نو بپوشند  ، به ميهماني بروند و ديد  و بازديد كنند بسيار پسنديده است اما اين سنت كهن امروزه با پيچيدگي هاي جامعه امروز بسيار پيچيده تر شده و خانواده ها را با مشكلات زيادي مواجه كرده است كه از زيبايي و لطافت آن مي كاهد .

وي مي افزايد : بر اساس قانون عرضه وتقاضا هجوم مردم به بازار براي خريد عيد موجب مي شود كه بسياري از فروشندگان به  عرضه كالاهاي بنجل و نامرغوب خود بپردازند و از اين طريق به سودهاي سرشار  دست يابند ، در حالي كه وظيفه دولت است كه در اين زمان به كمك مردم بشتابد و از اجحاف به آنان جلوگيري كند .

وي ادامه مي دهد : بايد از يك طرف تلاش كنيم تقاضاي خريد را در مردم پايين بياوريم تا عوارض اجتماعي و اقتصادي اين سنت ديرينه كاهش يابد واز طرف ديگر به مردم اين آگاهي را بدهيم كه نوشدن سال نو صرفا نبايد با خريد لباسهاي نو همراه باشد بلكه  شستن و نظافت لباسهاي موجود هم مي تواند نمادي از نو شدن و تازه شدن باشد .

وي اضافه مي كند : مردم بايد رو در بايستي را با هم كنار بگذارند و به جاي  روي آوردن به تجملات براي ارضاي نيازهاي اجتماعي خود شرايط محيط و زمان را در نظر بگيرند و با ايجاد فضاي فرهنگي مناسب از بار رواني و فشاري كه به خانواده هاي ضعيف تحميل  مي شود كاهش مي يابد .

فقر فرهنگي بر فقر مالي پيشي گرفته است

دكتر غلامرضا حسين نژاديان متخصص علوم رفتاري و ارتباطات  در اين مورد معتقد است: مشكلاتي كه خانواده ها در آستانه سال نو و خريد نوروز با آن مواجه مي شوند بيش از آنكه ناشي از فقر مالي و اقتصادي باشد ناشي از فقر ارتباطات است .

وي مي گويد : زماني خانواده ها آن قدر با هم صميمي و يكرنگ بودند كه كمترين هديه اي آنان را شادمان و دلخوش مي كرد و مراسم سنتي و عيد ديدني در كمال سادگي و زيبايي برگزار مي شد اما امروزه ساختار جامعه به كلي دگرگون شده روابط خانواده ها سرد شده به همين علت كمترين كمبود مالي بسيار بزرگ جلوه مي كند .

وي ادامه مي دهد : البته زندگي و به خصوص شاد زيستن خرج دارد و نمي توان عامل اقتصادي را در شادي و زندگي راحت و دلخواه انكار كرد اما آن چه بيش از همه فقر اقتصادي را به عنوان يك كابوس و مشكل بزرگ جلوه گر مي كند فقر ارتباطات و سردي روابط خانواده هاست و چشم وهم چشمي ها ، رفتار هاي تحقير آميز و متلكهاي نيشدار آن را تشديد مي كند .

وي مي افزايد : رقابت خانواده ها براي زندگي بهتر في نفسه امر نامطلوبي نيست و موجب ترقي و پيشرفت مي شود اما خانواده ها بايد محدوده رقابت خود را در طبقه خود بدانند و از تجمل گرايي افراطي و رقابت با طبقات ديگر بپرهيزند زيرا اين كار جز تحقير و ايجاد مشكلات روحي و رواني اثري نخواهد داشت .

 اكنون با نزديك شدن نوروز بار ديگر سيل مردم به خيابانها براي خريد عيد به چشم مي خورد و مادراني كه براي خريد لباس عيد فرزندانشان به بازار آمده اند هنگام غروب خسته و درد مند و در حالي كه نتوانسته اند آن طور كه مي خواستند دل عزيزانشان را شاد كنند به خانه مي روند ... براستي چگونه مي توان از فشارهاي ناشي از اين پديده در درون خانواده ها كاست ؟ !