سیاست خارجی مطلوب توسعه‌گرا و مبتنی بر تنش زدایی، تعامل و دوری از انفعال است

به گزارش خبرنگار مهر، حجت الاسلام حسن روحانی رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام در بخش دیگری از سخنان خود در کنفرانس ملی چشم انداز بیست ساله و الزامات سیاست خارجی توسعه گرا، بر لزوم دستیابی به سهمی مشترک در کشور برای تحقق اهداف سند چشم انداز تاکید کرد.

وی افزود: ما باید علاوه بر سهم مشترک شاخص ها و زبانی مشترک هم پیدا کنیم و عمل ما هم هماهنگ باشد تا بتوانیم نهایتا به اهداف سند چشم انداز دست یابیم.

روحانی با اشاره به قابلیت ها و جایگاه بی نظیر ایران در منطقه و نظام بین الملل، گفت: ما علیرغم قابلیت های فراوان بومی و ملی دربعد علمی و فن آوری در مراحل متوسط قرار داریم؛ ما در دوره ای به کپی سازی روی آوردیم و بعنوان مثال سانتریفوژ های مورد نیازمان را کپی سازی کردیم. به هر حال کپی سازی هم یکی از این مراحل است .

وی همچنین گفت: ما امروز نسبتا کپی کننده خوبی هستیم اما تا رسیدن به مقام یک سازنده و صنعتگر خیلی راه در پیش داریم.

رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام با تاکید بر لزوم اتخاذ رویکرد واقع گرا یاد آور شد: اگر ملتی خود باور نباشد، ضرر می کند و اگرصرفا شعار گرا باشد هم ضرر خواهد کرد. ما باید واقع گرا باشیم؛ نکند اتفاقی که در صنعت رخ داده درعلم ما نیز رخ دهد و اینگونه نباشد که ما درعلم هم صرفا کپی کنیم و مترجم خوبی باشیم اما محقق خوبی نباشیم. آیا به واقع جنبش نرم افزاری مورد نظر ما تحقق پیدا کرده یا به جای پرداختن به کیفیت صرفا در دام کمیت گرفتار شده ایم.

روحانی تاکید کرد: اگر ما نتوانیم در دنیای امروز به طور مستمر به علوم و فن آوری های جدید دسترسی داشته باشیم نمی توانیم به شکوفایی علمی و اقتصادی و فرهنگی در کشورمان امیدوار باشیم. حقیقت آن است که دنیای امروز، دنیایی است که علیرغم استقلال کشورها نوعی وابستگی در آن وجود دارد.

نماینده رهبرمعظم انقلاب در شورای عالی امنیت ملی با تاکید بر لزوم اتخاذ تدبیر و نوعی برنامه برای تنظیم روابطی مناسب با جهان صنعتی جهت کشف علم و فناوری از این کشورها تصریح کرد: ما در این بین یک سیاست خارجی خوب نیاز داریم.

وی با اشاره به تعریفی از سیاست خارجی صحیح، گفت: باید ببینیم آیا سیاست خارجی خوب به این معناست که حرفهایی بزنیم که تکبیرآفرین باشد؟ آیا سیاست خارجی یعنی درشت گویی؟ حقیقت این است که این موارد سیاست خارجی را درست نمی کند چراکه سیاست خارجی یعنی راه و روش سلوک با دنیا که در نتیجه آن یا تهدیدی کاسته و یا منفعی عاید کشور شود.

روحانی ادامه داد: خیلی راحت می توان شاقول گذاشت و کار یک جمعی را بررسی کرد اما ما باید تکلیف خودمان را روشن کنیم. اگر می خواهیم درون گرا و منزوی باشیم که وضعیت مشخص است اما اگر معتقدیم با درونگرایی کار پیش نمی رود باید به گونه ای دیگر بیندیشیم البته شکی نیست که نباید دربرابر هنجارهای دنیا تسلیم محض باشیم اما آیا با جنگ مداوم می توان به نتیجه رسید؟

نماینده رهبر معظم انقلاب در شورای عالی امنیت ملی با تاکید بر لزوم یافتن راهی بینابینی، گفت: شکی نیست که ما می خواهیم دنیا حرف ما را بفهمد اما با داد و بی داد نمی توان حرف خود را به دنیا فهماند. به واقع مرز بین تعامل، تقابل و تسلیم چیست؟ حقیقت این است که ما نتوانستیم در این مقوله ها به تفاهم برسیم.

روحانی اضافه کرد: حقیقت این است که ما هنوزخودمان به تفاهم نرسیده ایم تعامل یعنی چه؟ برخی فکر می کنند ما در سیاست خارجی باید مرتب اعلام موضع کنیم اما در این روند به مذاکره و مبادله افکار هم نیاز داریم یا خیر؟ البته شکی نیست که دنیای غرب از ما خوشش نمی آید و در باطن دشمن ماست اما باید با دشمن چگونه رفتار کرد؟ باور کنید پیغمبر هم با کفار مذاکره می کرد، با آنها معاهده امضا می کرد و حتی صلح هم کرده بود.

این عضو مجلس خبرگان رهبری تاکید کرد: اصل زمان ومکان که حضرت امام (ره) بر آن تاکید داشتند فقط مربوط به فقه نیست بلکه در عرصه اهداف ملی و سیاست خارجی هم باید مورد توجه قرار گیرد ما باید در سیاست خارجی در پی تعاملی سازنده باشیم.

رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام در بخش پایانی سخنانش با طرح چند سئوال اساسی، گفت: باید ما باید مشخص کنیم که آیا حاضریم از جیب سیاست خارجی می خواهیم چیزی را خرج توسعه کنیم؟ اینکه می گوییم استراتژی ملی و مبنای چشم انداز توسعه است آیا حاضریم سوبسید آن را از جیب سیاست خارجی پرداخت کنیم؟

روحانی همچنین گفت: سئوال دیگر این است که باید ببینیم شرایط جهانی نسبت به جمهوری اسلامی ایران در روزی که سند چشم انداز به تصویب مجمع تشخیص مصلحت رسید چگونه بود و امروز این شرایط چگونه است؟ در واقع باید بررسی کنیم که در این 4-3 سال چه تحولاتی رخ داده و جایگاه ما در دنیا و نظر دنیا نسبت به ما چه تغییراتی کرده است.

نماینده رهبر معظم انقلاب در شورای عالی امنیت ملی افزود: سئوال دیگر این است که باید ببینیم سیاست خارجی کشورهای منطقه با دنیا چگونه بوده و ما در چه مواردی با دنیا تعامل سازنده و موثر داشته و در چه مواردی نداشته ایم؟

رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام با بیان اینکه قرار است ما برای دنیای اسلام کشوری الهام بخش باشیم، سئوال بعدی خود را مطرح کرد و گفت: باید ببینیم آیا امروز همه از ما نسخه می خواهند؟ و آیا چشم همه به تهران است باید بررسی کنیم در زمینه الهام بخشی در کجا قرار داریم؟

وی همچنین گفت: سئوال دیگر این است که ما باید مشخص کنیم که آیا همچنان می خواهیم در عرصه سیاست خارجی، سیاست ابهام را برگزینیم یا به شفافیت بپردازیم؟ آیا می خواهیم به گونه ای رفتار کنیم که رفتار ما برای دنیا قابل پیش بینی باشد یا خیر؟ البته که قابل پیش بینی بودن یا نبودن هر کدام خواص خود را دارد اما فکر می کنم غیر قابل پیش بینی بودن با انجام تعامل سازنده قابل جمع نباشد.

مسئول سابق پرونده هسته ای کشورمان در ادامه اظهار داشت: خلاصه باید مشخص کنیم آیا می خواهیم دنیا و منطقه از ما بترسند یا مجذوب ما شوند می خواهیم هر روز ترسناک تر شویم یا جاذبه دار تر گردیم؟

این عضو مجلس خبرگان رهبری همچنین گفت: آیا نحوه رفتار ما با دنیا به گونه ای باشد که دنیا احساس کند ما برای نوعی انعطاف آمادگی داریم و در مباحثی حاضر به چانه زنی هستیم یا خیر؟ 

وی در پایان گفت: نهایتا باید مشخص کنیم آیا می خواهیم خودمان را در دنیایی بهتر ببینیم و در واقع ایرانی بهتر در دنیایی بهتر می خواهیم یا ایرانی بهتر در دنیایی خار و زبون؟ و آیا بهتر است فضای جمهوری اسلامی ایران در دنیا فضایی امنیتی باشد یا غیر امنیتی؟ چرا که هر یک از این گزینه ها تبعات خود را خواهد داشت.