مسئله هسته ای متغیر مهم در روابط تهران - مسکو / ایران کانال نفوذ روسیه به جهان اسلام

خبرگزاری مهر با هدف بررسی پیامدهای انتخابات اخیر روسیه و تاثیرات آن در سطح منطقه ای و فرامنطقه ای میزگردی با حضور "رجب صفراف" مدیرمرکز مطالعات ایران معاصر در روسیه و مشاوررئیس دوما، "حسن بهشتی پور" تحلیلگر مسائل بین المللی ،" دکتر داوود کیانی" پژوهشگر موسسه ایراس و "محسن فغانی" از کارشناسان مسائل روسیه برگزار کرد.

کارشناسان حاضر دراین نشست درادامه بررسی تحولات روسیه پس از انتخاب مدودوف به موضوع روابط مسکو و تهران در سطوح مختلف بین المللی منطقه ای و دوجانبه اشاره کرده ومتغیرهای تاثیر گذار در این عرصه را تحلیل نمودند.

- روسیه به برنامه های صلح آمیز هسته ای ایران بیشتر کمک خواهد کرد

"رجب  صفراف"، رئیس مرکز مطالعات ایران معاصردر روسیه و مشاور رئیس دومای روسیه، حضور مدودوف را درعرصه  قدرت سیاسی روسیه برای کمتر شدن دشواری های هسته ای ایران مفید ارزیابی کرد وهمراه شدن روسیه با جهان غرب برای تصویب سومین دور تحریمها علیه ایران را یک اشتباه بزرگ خواند .

وی درادامه گفت : برای این کارروسیه هیچ توجیهی وجود ندارد و این اقدام یک اقدام کاملا غیردوستانه بود .

رجب صفراف،این موضوع را ناشی از نفوذ مشاوران غربی دردستگاه تصمیم گیری کرملین ارزیابی کرد و ادامه داد: 68 درصد از کارشناسان دولت قبل از روی کارآمدن پوتین آمریکایی بودند و در دوران پوتین تعداد آنها به 35 درصد رسید و این روند کاهش استفاده از غربی ها دردستگاه تصمیم گیری کرملین در دوران مدودوف هم ادامه خواهد یافت .

این تحلیلگرروسی، روسیه را نیازمند ایران دانست و با اشاره به برنامه های استراتژیک روسیه به ویژه در حوزه انرژی نفت و گازهمکاری دوطرف را برای تبدیل این دو به قدرتهای منطقه ای و جهانی راهگشا ارزیابی نمود.

وی درادامه گفت : روسیه پس از انتخاب مدودوف به ایران بیشتر کمک خواهد کرد،زیرا پوتین به خاطر وابستگی های اقتصادی دولتش به غرب، درجاهایی با غرب سازش کرد و درباره مدودوف این چنین نخواهد بود و وی وامدارغرب نبوده و سیاست مستقلی را درمقابل برنامه هسته ای ایران درپیش خواهد گرفت .

رئیس مرکز مطالعات معاصر ایران درروسیه به فرمایشات مقام معظم رهبری درباره ایجاد اوپک گازی هم  اشاره کرد وگفت : روسیه برای اجرای سیاستهای استراتژیک خود به ایران نیاز دارد و یکی از این سیاستهای استراتژیک استفاده از امکانات انرژی دوکشور است که منافع فراوانی برای طرفین درپی خواهد داشت .

- منفعت روسیه درعدم دستیابی ایران به فناوری غنی سازی هسته ای است

"محسن فغانی"، یک کارشناس مسائل روسیه درتحلیل رای روسیه به سومین دور تحریمها علیه ایران، این کشوررا تحت تاثیر غرب ارزیابی کرد وافزود : روسیه در موضوع سومین دورتحریمها دردام غرب افتاد .

این کارشناس مسائل روسیه، این تصمیم روسیه را ناشی از توهم تاثیرگذار بودن فشاربرایران درمقامهای روسیه دانست وگفت : روسها تلاش ایران برای شفاف سازی مسائل هسته ای خود را نوعی عقب نشینی درمقابل غرب فرض کرده اند و با چنین توهمی به سومین دورتحریمها برای اعمال فشار بر ایران رای دادند.

وی، با اشاره به اینکه منفعت روسیه دردست نیافتن ایران به فناوری غنی سازی است؛ ادامه داد: روسیه ایران را مشتری سوخت هسته ای خود می داند وحاضر نیست مشتری خود را درمقام تولید کننده ببیند .

محسن فغانی، روسیه را درنحوه برخورد با ایران مردد دانست و ابراز داشت : روسیه دراثرتوهماتی که درباره ایران دارد؛هم غرب وهم  ایران را ازدست خواهد داد .

وی ادامه داد: آمریکا درمراحل بعد روسیه را کنارخواهد زد و به این ترتیب قدرت مانوراین کشوربرای استفاده از برگ ایران درمسائل بین المللی کاهش پیدا خواهد کرد.

این کارشناس مسائل روسیه به سفرپوتین به ایران هم اشاره کرد و افزود: پوتین با این سفر معادلات آن زمان را به هم زد وبه آمریکا نشان داد که درصورت ادامه پافشاری درموضوع سپردفاع موشکی با مخالف اصلی  این کشوردرخاورمیانه یعنی ایران روابط گسترده تری برقرار خواهد کرد.

وی، احتمال پذیرش ایران به عضویت سازمان شانگهای را که اکنون ایران عضو ناظر آن محسوب می شود،هم بالا دانست و گفت : روسیه به کمک ایران برای گسترش نفوذ خود دردنیای اسلام نیاز دارد و اگرکمکهای ایران نبود این کشورنمی توانست عضو ناظر در سازمان کنفرانس کشورهای اسلامی شود.

محسن فغانی، روسیه را برای حضور درعرصه های  خاورمیانه مثل بحران لبنان وفلسطین را نیازمند کمکهای ایران عنوان کرد. 

وی، سیاست روسیه را دردوران مدودوف درجهت گسترش وتقویت مناسبات دو کشورارزیابی کرد وسفر ماه گذشته رئیس اداره برق روسیه، مدیر گازپروم و هیئت هواپیما سازی روسیه به ایران را هم درهمین جهت ارزیابی کرد.

- روسیه با رای به تحریمها دست خود را برای ایران رو کرد

حسن بهشتی پور،رای روسیه به قطعنامه ضد ایرانی اخیر در شورای امنیت را یک اشتباه استراتژیک قلمداد کرد و گفت : روسیه درتشخیص منافع خود اشتباه کرد وبا این کار قدرت مانور خود را درمقابله با غرب کاهش داد.

وی، تحلیل روسها مبنی بر رای به قطعنامه سومین دور تحریم ها علیه ایران به منظورجلوگیری از صدوریک قطعنامه شدید اللحن تررا غیر قابل پذیرش عنوان وخواستار برخورد شدید دستگاه دیپلماسی ایران با روسیه شد.

این تحلیلگر مسائل سیاسی، انجام این اشتباه بزرگ ازسوی روسها را به توهمی که آنها درباره بسته بودن دست ایران دارند مرتبط دانست و اظهار داشت : روسها فکرمی کنند هر وقت که بخواهند می توانند از ایران به عنوان چراغ سبز به غرب استفاده کنند .

وی دامه داد: روسها فکر می کنند غرب و ایران برای همیشه با هم مشکل خواهند داشت وایران همیشه به کمکهای روسیه نیاز خواهد داشت و آنها هرگونه که بخواهند می توانند درسیاست برخورد با ایران تجدید نظرکنند.

بهشتی پور، شائبه انجام معامله برسر ایران بین غرب وروسیه را اگرچه رد نکرد، ولی بعید دانست وافزود: ظواهر قضیه چنین نشان نمی دهد وباید منتظر نتایج انتخابات آمریکا بود تا روابط جدید، روابط پشت پرده را آشکار کند .

وی،کمکهای ایران به روسیه درقالب کمک به این کشوربرای عضویت ناظر درسازمان کنفرانس اسلامی و همچنین روابط تجاری با این کشوررا یادآورشد وگفت : ایران انتظار داشت؛ حداقل روسیه به این تحریمها رای ممتنع دهد ودرواقع روسیه با رای مثبت به این تحریمها دست خود را برای ما روکرد.

حسن بهشتی پور،همجنین ایران را کانال نفوذ روسیه به جهان اسلام وازجمله فلسطین لبنان وعراق عنوان کرد.

این کارشناس مسائل سیاسی درادامه  بازار ایران با جمعیتی 70 میلیون نفری یک بازار دلخواه برای روسیه برشمرد و وزن اقتصادی ایران را برای این کشوربالا اعلام کرد.

وی به برگزاری اجلاس گازی مشترک بین ایران و روسیه درخرداد ماه هم اشاره کرد وگفت : رنگ انرژی درروابط ایران-روسیه پررنگ ترخواهد شد.

حسن بهشتی پور، حضورایران به عنوان عضو ناظر در سازمان همکاری شانگهای را هم به نفع روسیه و سبب ایجاد توازن قوا دراین نهاد منطقه ای عنوان کرد.

وی، وزن روسیه را برای ایران، استفاده از حق وتوی این کشورعنوان کرد و گفت : انتظارایران برای رای ممتنع درچارچوب معادلات میان طرفین بود .

وی، روسیه را با داشتن حق وتو و همچنین به عنوان یک قدرت نظامی تاثیرگذار کمک خوبی با وجود انجام چنین اشتباهاتی برای رساندن ایران به منافع خود درسطح جهان ارزیابی کرد.

- شدت تحریمها مشخص کننده نوع روابط آینده روسیه -ایران خواهد بود

داوود کیانی، کارشناس موسسه مطالعات روسیه آسیای مرکزی وقفقاز (ایراس)،استفاده از واژه خیانت در موضوع هسته ای را ادبیات درستی برای برخورد با این موضوع ندانست و گفت : روسیه با توجه به وزنی که ایران درمعادلات جهانی برای این کشور دارد، با ایران برخورد کرد.

این استاد دانشگاه افزود: نزدیکی روسیه به ایران،سبب دورشدن این کشوراز اسرائیل برخی کشورهای عربی و اروپایی و به ویژه آمریکا می شود واین با منافع ملی روسیه درتضاد است. 

این تحلیلگرمسائل سیاسی مناسبات اقتصادی ایران با چین را بسیار بیشتر از مناسبات کشورمان با روسیه ارزیابی کرد وافزود: درحالی که حجم مبادلات اقتصادی ایران وچین 20 میلیارد دلار است،حجم مبادلات ما با روسیه فقط سه میلیارد دلار است.

وی به دفاع روسیه از مواضع هسته ای کشورمان درگذشته اشاره کرد وگفت : ما برای روسیه وزنی نداریم و نباید ازاین کشور بیشتر این انتظار داشته باشیم .

کیانی، احتمال تغییر درسیاست خارجی روسیه درقبال ایران را بسیار کم ارزیابی کرد و پرونده هسته ای را متغیری مداخله گرانه دراین مورد دانست .وی  چگونگی روند تعامل روسیه با ایران را تا مشخص شدن وضعیت تحریمها غیر قابل پیش بینی دانست و گفت : این موضوع زمانبر است؛ اگر تحریمها علیه ایران تشدید شوند؛ دیگر روسیه در رابطه با ایران منفعتی نخواهد داشت که درلوای آن بخواهد با ایران سیاستی بهتر از گذشته برقرار کند.

این کارشناس درکنار منطقی دانستن برخورد روسیه با ایران درموضوع هسته ای، روش برخورد این کشوربا ایران در موضوع تقسیم خزر و استفاده از منابع این دریاچه را به ضرر منافع ملی کشورمان تحلیل کرد.

وی، سفر پوتین به ایران را هم ناشی از اهمیت ایران برای روسیه ندانست وآن را درچارچوب اجلاس سران خزر ارزیابی کرد.