سنتهای مسیحیان کلیساهای غربی و شرقی در روز عیدپاک

به گزارش خبرگزاری مهر، روز عید پاک یا (Easter)  به پایان دوره پنجاه روز کلیسای که به عید پنجاهه ختم می شود اطلاق می شود و تاریخ متغیر آن معمولا به ماه مارس یا آوریل می رسد. کلیساهای مسیحی در چنین روزی مراسم مختلفی را برگزار می کنند که این مراسم در کلیساهای غربی و شرقی با یکدیگر تفاوت دارد.

عید پاک درکلیساهای غربی

مراسم سنتی و عبادی عید پاک در میان کاتولیکها، لوتریها و انگلیکنها از شنبه مقدس با مراسم شامگاهی عید پاک آغاز شده که به عنوان مهمترین عبادت سال محسوب می شود. این مراسم در تاریکی مطلق که در آن تنها یک شمع به نماد بلند شدن مسیح (ع)از دنیای مردگان روشن می شود و دعای ویژه عید پاک منسوب به "سنت آمروس" از میلان قرائت می شود.

پیش از این مراسم بخشهایی از عهد قدیم قرائت می شود که عمدتاً داستان آفرینش، قربانی اسحاق، گذشتن از دریای سرخ و پیش بینی ظهور مسیحی از عهد قدیم کتاب مقدس انتخاب می شود. این بخش از مراسم روز عیدپاک با سرود روحانی حمد خداوند و قرائتهای از رستاخیر در انجیل به نقطه اوج خود می رسد. موعظه پس از قرائت انجیل نیز از برنامه های این روز محسوب می شود. در قدیم، عید پاک به عنوان مناسب ترین زمان برای تعمید محسوب می شد که اکنون این سنت تنها در کلیسای کاتولیک رم صورت می گیرد. مراسم شامگاهی عید پاک با برگزاری عشای ربانی یا قربانی مقدس خاتمه می یابد.

مراسم دیگر عید پاک در روز یکشنبه برگزار می شود. برخی از کلیساها ترجیح می دهند این مراسم شبانگاهی را در ساعات اولیه صبح یکشنبه برگزار کنند، البته تا شنبه شب، برخی از کلیساها نیز پیش از روشن کردن شمع به قرائت عهد قدیم می پردازند.

کلیساهای شرقی و عید پاک

عید پاک مهمترین و بنیادی ترین عید ارتدکس شرقی محسوب می شود و دیگر مراسم دینی چون کریسمس در تقویم ارتدکس شرقی از درجه دوم اهمیت برخوردار است. این امر بیشتر در فرهنگ کشورهایی به چشم می خورد که به صورت سنتی اکثریت جمعیت آنها را ارتدکسها تشکیل داده اند. البته این امر بدان معنا نیست که کریسمس و دیگرمراسم عبادی در تقویم دینی مسیحیت نادیده انگاشته می شود، بلکه این رویدادها نیز در جای خود از اهمیت بسیاری برخوردار است. نقطه اوج مراسم دینی مسیحیت روز رستاخیر مسیح محسوب می شود. عید پاک تحقق هدف رسالت مسیح (ع) بر زمین است و این امر در سرودهای روحانی که در این روزخوانده می شود نیز مورد تأکید قرار می گیرد.

علاوه بر روزه گرفتن، صدقه دادن و دعا کردن، مسیحیان ارتدکس باید از تمام فعالیتهای اضافه پرهیز کنند. بر اساس سنتهای ارتدکس، در عصر روز شنبه مقدس پس از ساعت 11 شب مراسم آغاز می شود و تمام چراغها و روشناییهای ساختمان کلیسا خاموش می شود و تنها یک شعله کوچک در محراب روشن می شود و یا اینکه در ابتدا کشیش شمع خود را روشن کرده و پس ازآن شمعهای دیکون ها را روشن می کند و آنها نیز شمع های شرکت کنندگان در کلیسا را روشن خواهند کرد. درست زمان نیمه شب مراسم دعای ویژه نماز صبح برگزار می شود. سهیم شدن در غذای خود با دیگران نیز از رسوم این ایام محسوب می شود.

روز پس از شنبه مقدس که روز عید پاک محسوب می شود هیچ مراسم عبادی برگزار نمی شود، چرا که مراسم آن روز در ساعات اولیه بامدادی به اتمام رسیده است، اما عصر عید پاک مراسم دعای عصرگاهی و سهیم کردن دیگران در یک وعده غذایی برگزار می شود. در این مراسم که در طول چند قرن اخیر  به یک رسم تبدیل شده کشیش و دیگر حاضران در کلیسا یک بخش از انجیل یوحنا را قرائت به هر زبانی که می توانند قرائت می کنند.

هفته ای که پس از یکشنبه عید پاک می آید به هفته روشن شهرت دارد که روزه گرفتن ممنوع اعلام شده است و مسیحیان زمان دیدار با یکدیگر می گویند مسیح برخاسته است و در پاسخ می شنوند که به راستی که او برخاسته است.

تخم مرغهای رنگی و نماد عید پاک

خرگوش عید پاک که به خرگوش بهار شهرت دارد در بخشهایی از ایالات متحده به عنوان خرگوش اساطیری که در روز عید پاک به کودکان هدیه می دهند شناخته شده است و ریشه آن به فرهنگهای اروپای غربی باز می گردد. فرهنگ ارائه تخم مرغ توسط یک خرگوش از سوی پروتستانهای آلمان به وجود آمده که می خواستند از سنت خوردن تخم مرغ رنگی کاتولیکها در روز عید پاک پرهیز کنند و از سویی هم نمی خواستند فرزندان خود را با سنتهای روزه داری کاتولیک آشنا کنند، چرا که در مذهب کاتولیک مسیحیت خوردن تخم مرغ در ایام روزه ممنوع بود به همین دلیل تخم مرغ در روز عید پاک فراوان بود.

از این رو، ایده خرگوشی که تخم مرغ به کودکان هدیه می دهد توسط مهاجران آلمانی به ایالات متحده راه یافت. هم اکنون در برخی از ایالتهای آمریکا، بزرگسالان تخم مرغ رنگی ها را پنهان می کنند تا کودکان آنها را پیدا کنند و در برخی دیگر از ایالتها تخم مرغهای عید پاک را هدیه خرگوش می دانند.