ایران و شانگهای؛تکمیل سیاست "نگاه به شرق" و ایجاد ائتلاف ضد آمریکایی

به گزارش خبرگزاری مهر، شورای روابط خارجی آمریکا در تحلیلی درباره عضویت ایران در سازمان همکاریهای شانگهای نوشت: از زمان حضور "محمود احمدی نژاد" رئیس جمهوری ایران در نشست سال 2006 این سازمان، این حدس و گمان وجود داشته که ممکن است ایران به این گروه بیپوندد.

در ادامه این مطلب آمده است : در مارس سال 2008، "منوچهر متکی" وزیر امور خارجه ایران رسما از تلاش ایران برای عضویت در این سازمان خبر داد و گفت که تهران درخواستی را برای عضویت کامل به دبیرخانه این سازمان ارائه داده است. تاکنون هیچ مکانیسم روشنی برای گسترش این سازمان و یا پیشنهاد عضویت رسمی به ایران یا هرعضو احتمالی دیگر وجود نداشته است.

نویسنده درباره موافقتها و مخالفتها با تلاش ایران برای عضویت در این سازمان به نقل از "سرگئی کاراگانف" رئیس شورای سیاست خارجی و دفاعی روسیه خاطر نشان کرده است: عضویت احتمالی می تواند یکی از هویجها( مشوقهایی) باشد که بخشی از یک معامله بزرگتر برای حل موضوع هسته ای ایران است.

کارشناس دیگری هم اینگونه ابراز عقیده کرد: عضویت ایران، به چین و روسیه اجازه می دهد تا نفوذ مثبت تری در سیاست خارجی ایران و همچنین جهان اسلام داشته باشند. با این وجود، تحلیلگران دیگر در این زمینه ابراز تردید می کنند. برخی می گویند که چین و روسیه درباره دادن عضویت کامل ایران محتاط هستند و می گویند که این عضویت ممکن است به این سازمان بیشتر لحنی ضد آمریکایی بدهد.

نویسنده این مطلب درباره انگیزه های ایران برای پیوستن به این سازمان هم به نقل از تحلیلگران اینگونه ابراز عقیده کرده است: ایران این سازمان را علاوه بر اینکه ابزاری برای افزایش تماسهای خود با روسیه می داند، آن را کلوپ کشورهای همفکر تلقی می کند که برای منافع ژئواستراتژیک آن در آسیای میانه مهم است. این سازمان همچنین سیاست خارجی "نگاه به شرق" ایران را تکمیل می کند.

به عقیده یکی از تحلیلگران، ایران دارای روابط تاریخی،فرهنگی و اقتصادی با بسیاری از کشورهای آسیای میانه است. ایران همچنین خواستار ایجاد یک رابطه محکم تر با کشورهای بزرگتر از جمله هند و چین است. چین انرژی زیادی را از ایران دریافت می کند و در آینده نیز انرژی بیشتری دریافت خواهد کرد.

نویسنده بار دیگر به نقل از تحلیلگران درباره تمایل ایران برای پیوستن به این سازمان با هدف مقابله با آمریکا تصریح کرده است : شاید اینگونه باشد و بخشی از سیاست خارجی ایران، ضد آمریکایی بودن است. از سوی دیگر، ایران این سازمان را ضامن بالقوه ای برای امنیت آینده خود می داند. به طور مثال، عضویت در این سازمان می تواند یک چتر حفاظتی برای ایران در برابر فشارهای بین المللی مبنی بر پایان دادن به برنامه غنی سازی اورانیوم آن باشد.

به گزارش مهر، کشورهای روسیه، چین، قزاقستان، قزاقستان و تاجیکستان در سال ‪۲۰۰۱‬ سازمان همکاریهای شانگهای را برای تقویت محور همکاریهای خود تاسیس کرده و سپس ازبکستان به عنوان عضو دائم و کشورهای ایران، هند، پاکستان و مغولستان به عنوان ناظر به آن پیوستند. همچون هر سازمان دیگری این سازمان نیز دارای اهدافی است که مشترکا توسط اعضاء دستیابی به آنها پیگیری می شود. این اهداف عمدتا امنیتی و سپس سیاسی و در درجات بعد نظامی و اقتصادی است.