مرگ و میر مادران باردار آذربایجان غربی بالاتر از میانگین کشوری است

به گزارش خبرنگار مهر در ارومیه، میزان مرگ و میر زنان باردار همواره به عنوان یکی از شاخص‌های اصلی توسعه کشورها در نظر گرفته می‌شود و اهمیت این شاخص به حدی است که به عنوان یکی از هفت هدف اصلی سند توسعه هزاره سازمان ملل تا سال 2015 اعلام شده است.

بر اساس این سند، میزان مرگ و میر زنان باردار باید تا سال 2015 به سه چهارم میزان مرگ و میر در سال 1990 که برابر بود با مرگ 900 نفر از بین هر 100 هزار، کاهش یابد، این در حالی است که هم اکنون  سالانه نزدیک به 500 هزار زن جان خود را به دلیل عوارض بارداری و زایمان در جهان از دست می‌دهند.

بر اساس آخرین گزارش مجمع جهانی اقتصاد، ایران در میان 128 کشور جهان در مکان 76 در زمینه میزان مرگ و میر زنان قرار دارد.

گزارشات سازمان ملل نیز در خصوص میزان دستیابی کشورها به اهداف سند توسعه هزاره، میزان مرگ و میر زنان باردار در ایران را حدود 76 نفر در میان هر 100 هزار نفر اعلام کرده است.

این سازمان گزارش می‌دهد که میزان مرگ و میر زنان باردار در ایران به دلیل وجود یک برنامه بهداشتی گسترده، طی دو دهه گذشته، کاهش قابل توجهی داشته است اما به رغم این موارد میزان مرگ و میر مادران در استان آذربایجان غربی هنوز بالاتر از میانگین کشوری است و سلامت زنان این استان را تهدید می کند.

معاون امور بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی آذربایجان غربی در این باره به خبرنگار مهر گفت: بر اساس آمار سالهای گذشته میزان مرگ و میر مادران در این استان 44 نفر در 100 هزار تولد زنده است.

محمدرضا ترجمان با ابراز نگرانی از وضع موجود تصریح کرد: اگر برای جلوگیری از بروز این پدیده اقدامات اساسی و پیشگیرانه صورت نگیرد در آینده دچار مشکلات عدیده ای خواهیم بود.

وی با اشاره به فعالیتهای صورت گرفته در این خصوص توسط دانشگاه علوم پزشکی استان اظهارداشت: با برنامه ریزی های به عمل آمده توانستیم در سال گذشته این میزان را با 19مورد کاهش به 38 نفر در 100 هزار تولد زنده برسانیم که به رغم این اقدامات، هنوز آذربایجان غربی در این زمینه با میانگین کشوری فاصله قابل توجهی دارد.

وی میانگین مرگ و میر مادران باردار در کشور را کمتر از 37 نفر در 100 هزار تولد زنده در سال 1385عنوان کرد و یادآور شد: با توجه به اقدامات اساسی دولت نهم، این میزان بی شک در سال گذشته کاهش قابل توجهی داشته است.

ترجمان میزان وقوع این پدیده را در مناطق شهری استان نسبت به سایر مناطق به خصوص روستاها بالاتر خواند و بیان داشت: یکی از دلایل بالا بودن میزان مرگ و میر زنان در مناطق شهری نسبت به مناطق روستایی این است که زنان شهری بدون احساس نیاز به مراقبت حین بارداری توسط  پایگاه ها و مراکز بهداشتی تنها به مراجعه  نزد متخصصین زنان و زایمان اکتفا می کنند.

این مسئول مهمترین راهکار مقابله با این معضل را فرهنگ سازی در بین زنان و جامعه عنوان کرد و افزود: در حین بارداری تنها مراجعه به متخصص زنان و زایمان کافی نیست بلکه زنان باردار باید در این دوره توسط مراکز و پایگاه های بهداشتی تحت  مراقبت های ویژه و اولیه قرار گیرند.

ترجمان در خصوص زایمان ایمن در استان اعلام کرد: در زمان حاضر 93 درصد از زایمان های استان در بیمارستانها و هفت درصد در منازل صورت می گیرد.

وی بیشترین میزان مرگ و میرزنان در استان را در شهرستانهای پیرانشهر و خوی اعلام کرد و افزود: در برخی از شهرستانها از جمله چالدران و ماکو با اجرای طرح پزشک خانواده این رقم  به صفر رسیده است.

معاون امور بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی آذربایجان غربی با بیان اینکه وقوع این پدیده به محرومیت یک منطقه وابسته نیست تصریح کرد: مهمترین عامل در استان غفلت و بی توجهی زنان آن منطقه در خصوص مراقبت های ویژه در پایگاهها و مراکز بهداشتی است که این موضوع باید توسط رسانه ها و مراکز بهداشتی در جامعه فرهنگ سازی شود.

با توجه به شاخص توسعه یافتگی در بحث سلامت در جامعه به خصوص کنترل معضل مرگ و میر مادران باردار با استقرار دولت نهم این موضوع از اهمیت ویژه ای برخوردار شده است.

وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در هفته گذشته به مناسبت هفته سلامت در محل افتتاح اولین بیمارستان ویژه بانوان حضور یافته و بر این موضوع تاکید کرد و گفت: دولت میزان کاهش این مرگ و میر را در مقایسه با قبل از انقلاب حدود 90 درصد دانسته است.

کامران باقری لنکرانی با استناد به  این آمار بیان داشت: میزان مرگ و میر زنان به علت زایمان، قبل از انقلاب 240 در هزار تولد زنده بود اما امروز این میزان به حدود 20 مرگ به ازای هر هزار تولد زنده کاهش یافته است که در 9 دانشگاه علوم پزشکی کشور اکنون این میزان به صفر رسیده است.

معاون سلامت وزارت بهداشت نیز دستاوردهای کاهش مرگ و میر زنان باردار را از موفقیت‌های دولت نهم ذکرکرد.

موید علویان این مطلب را در نشست بررسی برنامه‌های نظام سلامت در خصوص ارتقای سلامت مادران باردار و مدیریت شاخص مرگ مادران در سال 87 عنوان کرد و اظهار داشت: کاهش میزان مرگ و میر مادران باردار یکی از دستاوردهای نظام سلامت در دولت نهم است که ناشی از مداخلات معاونت‌های بهداشت، معاونت‌های درمان دانشگاههای علوم پزشکی و گروه‌های زنان دانشکده‌های پزشکی بوده است.

وی خاطرنشان کرد: انتقال فعالانه مادران باردار در ایام سرد زمستان به محلهای بستری موقت بیمارستان‌ها یک اقدام مبتکرانه بود که البته برای این کار از همکاری و حمایت دیگر سازمان‌ها به خصوص استانداریها و فرمانداریها نیز بهره‌مند شدیم.

علویان در ادامه بر لزوم طراحی یک برنامه همه جانبه برای مدیریت بیشتر شاخص مرگ مادران به عنوان شاخصی مهم تاکید کرد و بیان داشت: تغییرات در این شاخص‌ها متعلق به همه بخش سلامت است و باید تمام متخصصان زنان و زایمان و کارشناسان مامائی بخش دولتی و خصوصی بر اساس سیاست‌های این برنامه عمل کنند و باید اطلاعات و اسلایدهای آن در پورتال وزارت بهداشت قرار داده شود تا همه کارشناسان بتوانند آن را نقد و تحلیل کنند.

معاون سلامت وزارت بهداشت همچنین از آمادگی اورژانسهای 115 برای انتقال مادران باردار با ریسک خبر داد.

علویان همچنین با اشاره به عدم رشد اعتبارات بخش سلامت در سال آینده، بر لزوم اعمال مدیریت صحیح و اولویت بندی مداخلات سلامت برای برنامه ریزی صحیح و اولویت بندی خدمات برای جبران این مسئله مورد تاکید کرد.

معاون امور بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی، فرهنگ غلط زنان شهری استان در مراجعه به مراکز و پایگاههای بهداشتی را از اهم دلایل بالا بودن میزان مرگ و میر زنان باردار در استان اعلام می کند ولی بی شک موارد دیگری نیز در این میان دخیل است که از جمله آنها می توان به سقط جنین، کمبود تختهای زایمان، نامناسب بودن وضع بیمارستانها، کمبود ماما و تجهیزات پزشکی و امکانات بهداشتی در شهرستانها و... اشاره کرد.

ترجمان در خصوص وضعیت بیمارستانهای استان و تخت های زایمان عنوان کرد: خوشبختانه در این زمینه مشکلی در استان وجود ندارد و طی سالهای اخیر در برخی از شهرستانها میزان تختهای زایمان به دو برابر افزایش یافته و در تمامی شهرستانها ماما و پزشک متخصص وجود دارد.

استان آذربایجان غربی بعد از انقلاب اسلامی به مدد نظام جمهوری اسلامی در زمینه شاخص های بهداشتی و سلامت جزء استانهای پیشرو کشور است اما هنوز به رغم این فعالیتها و اقدامات در زمینه معضل مرگ و میر زنان باردار نتوانسته به جایگاه واقعی خود دست یابد.

به گفته کارشناسان محرومیت و کمبود امکانات بهداشتی یکی از دلایل فرعی بروز این مشکل است و علل اصلی این پدیده مربوط به فرهنگ زنان یک منطقه است که باید در این خصوص دولت برنامه های کوتاه مدت و بلند مدتی را تدوین و به مرحله اجرا بگذارد.

سن پایین باروری، بالا بودن تعداد زایمانها، فاصله اندک میان دو بارداری و توجه نکردن به تغذیه مادران و دختران از دیگر دلایلی است که معاون امور بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی استان آنها را دلایل بالا بودن میزان مرگ و میر مادران باردار در این استان اعلام می کند.

معاون امور بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی آذربایجان غربی اظهار داشت: نبود مادر به عنوان محور خانواده در سلامت جسمی و روحی فرزندان تاثیر زیادی دارد.

وی خاطرنشان کرد: هر چند میزان مرگ و میر مادران باردار کاهش پیدا کرده است اما این تعداد نیز جای نگرانی دارد.

ترجمان ادامه داد: سامانه بهداشت و درمان استان برنامه‌های گسترده ‌ای برای حفظ و ارتقا سلامت این گروه آسیب پذیر و حساس در دست اجرا دارد.

ترجمان با اشاره به افزایش همکاری‌های درون بخشی در دانشگاه‌ها و بین بخشی به عنوان یکی از مؤلفه‌های مدیریت شاخص های سلامت، خواستار طرح این موضوع در شورای سلامت استانها و بهره مندی از همه منابع استانی برای ارتقای سلامت مادران شد.

ذکر این نکته ضروری است که مشارکت خانواده‌ها در اجرای برنامه‌های کنترل جمعیت سبب بهبود کیفیت زندگی مادران و حرکت جامعه در مسیر توسعه پایدار می‌شود.