امام حسن عسکری؛ مرزبان احکام الهی

امام حسن عسکری (ع ) 8 ربیع الثانی سال 232هجری در مدینه چشم به جهان گشود . مادر بزرگوارش سوسن ، در سفری که امام به سامرا کرد، همراه امام بود و در آنجا از دنیا رفت .

امام یازدهم بیانی شیرین و جذاب داشت و همراه با شخصیت الهی و با شکوه خود ، مفسری بی نظیر برای قرآن مجید بود . وی راه مستقیم عترت و شیوه صحیح تفسیر قرآن را در ایام عمر کوتاه خود ، برای مردم و بویژه اصحاب بزرگوارش روشن کرد .

دوران عمر 29ساله امام حسن عسکری به سه دوره تقسیم می شود . دوره اول 13سال است که زندگی آن حضرت در مدینه گذشت .
                             
دوره دوم 10سال در سامرا قبل از امامت ایشان بود و دوره سوم نیز نزدیک به 6 سال امامت آن حضرت است .

امام حسن عسکری از شش سال دوران امامتش ، سه سال را در زندان گذراند .

امام  بیش از 29سال عمر نکرد ، ولی در مدت شش سال امامت و ریاست  اسلامی ، آثار مهمی  از تفسیر قرآن ، نشر احکام و بیان مسائل فقهی و جهت دادن به حرکت انقلابی  شیعیانی که از راههای دور برای کسب فیض به محضر امام (ع ) می رسیدند ، بر جای گذاشت .

در زمان امام یازدهم تعلیمات عالیه قرآنی و نشر احکام الهی و مناظرات کلامی جنبش علمی خاصی را تجدید کرد و فرهنگ شیعی ، در رشته های دیگر نیز مانند فلسفه و کلام باعث ظهور مردان بزرگی چون یعقوب بن اسحاق کندی  ، که خود معاصر امام حسن عسگری بود و تحت تعلیمات آن امام ، گردید .

در قدرت علمی  امام که از سرچشمه زلال ولایت و اهل بیت عصمت مایه گرفته بود ، نکته ها گفته اند . از جمله اینکه  یعقوب بن اسحاق کندی فیلسوف بزرگ عرب که دانشمند معروف ایرانی ابونصر فارابی شاگرد مکتب وی بوده است ، در مناظره با آن حضرت درمانده گشت و کتابی را که بر رد قرآن نوشته بود سوزانید و بعدها از دوستداران و در صف پیروان آن حضرت درآمد .

القاب امام

عسکری : در عصر امام انقلابها و حرکتهای زیادی به صورت مسلحانه علیه خلافت بنی عباس انجام می شد. بعضی از آنها شیعی بود مثل نهضت یحیی بن عمر طالبی که بر کوفه تسلط یافت و زندانیان را آزاد کرد. اینگونه قیامها خلافت عباسی را هراسان ساخته بود. به ویژه اگر رهبری آن را شخصیت بی نظیری مثل امام عسکری عهده دار می شد. از سویی دیگر طبق احادیث منقول از پیامبر اکرم (ص) خلفای بنی عباس می دانستند که حضرت مهدی از خاندان علی و فاطمه است و اوست که بساط ستمگری را بر می چیند و عدالت و قسط را برقرار می کند. بدین جهت هر چه تاریخ  ولادتش نزدیکتر می شد ، سختگیریهای آنان بیشتر می شد .

امام هادی را به همراه فرزند بزرگوارش به سامرا احضار کردند تا کاملا آن حضرت را زیر نظر داشته باشند که البته به این هم اکتفا نکردند ، آنان را در سامرا و محله ای به نام عسکر سکونت دادند تا از دید نظامیان پنهان نمانند و رفت و آمدهای آنان را کنترل کنند ، بر این اساس هر دو امام به عسگریین لقب یافتند.

زکی : پاکی امامان معصوم عاملی بود که دلهای مردم را بدان سوی هدایت می کرد. آنان خورشیدهای فروزانی بودند که تقوا و عدالت را به جانهای مستعد هدیه می کردند و دشمنان غافل از مقام عصمت ، با دید باطل و ظاهربین خویش می خواستند این حقیقت ممتاز را در میان مردم خدشه دار کنند و این توطئه ای بود که پیشتر در زمان امام جواد شروع شده بود. صفت زکی یعنی پاک و آراسته ، زیبنده وجود او شد و او را یادگاری صالح و تجسمی زیبا از آیه : (انما یرید الله لیذهب عنکم الرجس اهل البیت و یطهرکم تطهیرا) کرد .

صامت : یکی از صفات ارزشمند و متعالی انسانی سکوت و لب فروبستن از سخنان بی فایده و غیر اخلاقی است.
همین صفت حضرت بود که گاه موجب هدایت انسانها می گشت . در مورد آن حضرت می گفتند او جز به ذکر خدا سخن نمی گوید بدین خاطر حضرت به صامت لقب یافت.

صفات دیگری نیز برای آن حضرت از قبیل خالص (منزه از هر عیب) هادی (هدایت کننده) سراج (چراغ فروزنده) تقی (پرهیزکار و تقواپیشه) ذکر شده که هر کدام به سهم خود می تواند پرتوی از نور پرفروغ آن حضرت باشد.