به گزارش خبرنگار مهر، رمضان از مناسبت‌هایی است که علاوه بر وجوه معنوی در عرصه‌های مختلف همراه با خود عاداتی خاص را نهادینه کرده است. یکی از این عادات خوشایند در کنار سفره‌های افطار و سحر و دور هم جمع شدن افراد خانواده و فامیل، تدارکاتی است که تلویزیون به تناسب آداب خاص این ماه برای مخاطبانش پیش‌بینی می‌کند.
از جمله این تدارکات که چند سالی است جای خاص خود را بین مخاطب تلویزیون پیدا کرده، مجموعه‌های ماه رمضانی شبکه‌های چهارگانه است که به تناسب مناسبت این ماه و فضا و حال و هوای جاری و گاهی هم بی‌ربط به این فضا، ساخته و پرداخته و روانه پخش می‌شوند.
"داداشی" مجموعه رمضانی شبکه دو
هر چند کیفیت مجموعه‌ها در رقابت همزمان با یکدیگر خودنمایی می‌کند ولی معمولاًً شکل ایده‌آل این آثار زیر سایه جذابیت زمان پخش پاسخ دادن به عادت و نیاز روزمره مخاطب کمرنگ می‌شود و همه این آثار از تعداد مخاطبان قابل قبول بهره‌مند می‌شوند. در واقع آنچه در تولید هر سال مجموعه‌های رمضانی خودنمایی می‌کند و هر سال هم با پایان این ماه فراموش و دوباره سال بعد در دایره‌ای بسته تکرار می‌شود، همین بحث کیفیت است.
کیفیت در مجموعه‌های مناسبتی را شاید بتوان مهجورترین وجه دانست که همیشه زیر سایه تعجیل برای رسیدن به آنتن و مسائل برآمده از آن خود را پنهان می‌کند و کمتر کسی است که بتواند به این پرسش تاریخی پاسخ دهد که چه اتفاقی می‌افتد اگر پیش تولید و تدارکات برای ساخت مجموعه‌های مناسبتی فقط چند ماه زودتر انجام شود و این دقیقه 90 دست از سر مجموعه سازی ما بردارد؟
در واقع یک ویژگی تفکیک ناپذیر مجموعه‌های مناسبتی تولید همزمان با پخش است که در بهترین شکل ممکن با جلو بودن چند قسمتی تولید از پخش و البته در عام‌ترین شکل آن با تولید همزمان با پخش همراه است! این روند مستقیم‌ترین تأثیر خود را روی فیلمنامه و به تبع آن کیفیت تولید و ساخت این مجموعه‌ها می‌گذارد. اینجاست که معمولاً راه بر هر انتقاد و ایرادی بسته می‌شود و تنها پاسخ ممکن برای این پرسش‌های بی جواب، ضرب‌الاجل پخش است و بس.
این قصه تکراری که از فرط کاربرد نخ‌نما شده چه زمانی می‌خواهد از عرصه تولید و مجموعه سازی رسانه ملی ما دست بردارد، معلوم نیست ولی واقعیت این است که این روند بیمارگون بدون آسیب شناسی و بهبود، به تدریج عرصه رسانه ملی را تضعیف کرده و به نوعی اصل برنامه ریزی و قانونمند بودن برنامه سازی را در این رسانه عریض و طویل زیر سوال می‌برد.
مروری بر ماه رمضان سال 86 برای قیاس با رمضان سال 87 می‌تواند این آسیب شناسی را معنادارتر کند. ماه رمضان سال 86 روز 21 شهریورماه آغاز شد. گزارش تولید این مجموعه‌ها همزمان با آغاز رمضان نشان می‌دهد که هیچکدام از مجموعه‌های چهارگانه شبکه‌های سیما در روز اول ماه رمضان به مرحله پایان تصویربرداری نرسیده بودند.
"اغماء" سیروس مقدم به تهیه‌کنندگی رضا جودی، "میوه ممنوعه"حسن فتحی به تهیه‌کنندگی اسماعیل عفیفه، "یک وجب خاک" علی عبدالعلی‌زاده به تهیه‌کنندگی بهروز مفید و "شکرانه" سعید سلطانی به تهیه‌کنندگی منصور سهراب‌پور مجموعه‌هایی بودند که به ترتیب از شبکه‌های یک، دو، سه و تهران در ساعت‌های مختلف پخش شدند.
سال گذشته و سال‌های قبلتر نیز مشابه این آسیب شناسی در رسانه‌های مختلف طرح شد و در بایگانی قرار گرفت و مسئولان و برنامه سازان به خودشان و بقیه قول دادند سال جدید را با نگاهی تازه شروع کنند. اما رمضان 87 نیز به فاصله سه ماه مانده تا کلید خوردن، همان قصه تکراری را برای مخاطبان مجموعه‌های مناسبتی خود نقل می‌کند.
ماه رمضان سال 87 همزمان با 12 شهریورماه آغاز می‌شود. امروز که در آستانه پایان فصل بهار هستیم و نزدیک به سه ماه تا زمان پخش مجموعه‌های رمضانی مانده، روند تولید و ساخت این مجموعه‌ها همچون سال‌های گذشته حال و روز روشن و قطعی را که باید، ندارد.
هر چند معاون سیما آذرماه 86 از تصویب زودهنگام دو مجموعه برای ماه رمضان سال آینده (87) خبر داد، ولی این اتفاق در ادامه به آنچه انتظارش را می‌کشیدیم منجر نشد. معاون سیما یکبار دیگر در 22 اردیبهشت 87 از انتخاب دو مجموعه در حال تولید "گل‌های گرمسیری" محمدمهدی عسگرپور و "داداشی" عبدالحسین برزیده برای ماه رمضان شبکه‌های یک و دو خبر داد و به انجام مذاکراتی با رضا عطاران برای ساخت مجموعه شبکه سوم طبق روال سال‌های گذشته با مایه های طنز اجتماعی و تفریحی صحه گذاشت.
مرتضی میرباقری همچنین تأکید کرده بود: "شبکه‌های یک و سه دو طرح جدید برای ماه رمضان به معاونت سیما ارائه داده‌اند که اگر با کیفیت بالا تولید شود، اجازه پخش پیدا می‌کنند و هنوز طرح مجموعه ماه رمضان شبکه تهران قطعی نشده است." اما در ادامه و در حالیکه دو مجموعه "گل های گرمسیری" و "داداشی" روند کند تولید را طی می‌کردند، صحبت از مجموعه‌های جایگزین این دو به دلیل همین روند کند و البته نامتناسب بودن با مناسبت رمضان به میان آمد.
هر چند این خبرها به نوعی تکذیب شد ولی آنچه اتفاق افتاد محقق شدن این جایگزینی بود. هفته گذشته اعلام شد که مجموعه رمضانی شبکه یک؛ "گل‌های گرمسیری" جای خود را به مجموعه "برزخ" به کارگردانی سیروس مقدم داده که بر اساس فیلمنامه در حال نگارش علیرضا افخمی با موضوعی ماورائی ساخته می‌شود. تهیه‌کننده این مجموعه مهران رسام شده و تازه قرار است کار وارد پیش تولید شود.
اما شبکه دوم هنوز بر سر پخش مجموعه "داداشی" عبدالحسین برزیده پافشاری می‌کند. این مجموعه به تهیه‌کنندگی محمدعلی اسلامی بر مبنای فیلمنامه علی‌اکبر محلوجیان تولید می‌شود و پروانه معصومی، مهران رجبی، اصغر همت، رامین راستاد، جواد عزتی، حمید ابراهیمی، شاهرخ استخری، نفیسه روشن، مرضیه لشگری، ابراهیم برزیده و ... در آن بازی می‌کنند. "داداشی" در حال تدوین همزمان با تصویربرداری است.
شبکه سوم سیما که دیرتر از دو شبکه کار مجموعه رمضانی خود را شروع کرد امسال با "بزنگاه" رضا عطاران به خانه مخاطبان می‌آید. محمدرضا آریان در حال نگارش فیلمنامه این مجموعه است که تاکنون حضور حمید لولایی، رضا عطاران و غلامرضا نیکخواه در آن قطعی شده است. ایرج محمدی و مهران مهام تهیه "بزنگاه" را بر عهده دارند که فضایی طنز و مفرح مشابه کارهای قبل عطاران دارد.
شبکه تهران به عنوان شبکه‌ای که دیرتر ازهمه تکلیف مجموعه‌اش را مشخص کرده، این روزها با انتخاب مجموعه "مأمور بدرقه" سعید سلطانی در پیش تولید به سر می‌برد. این مجموعه به تهیه‌کنندگی اسماعیل عفیفه مضمونی کمدی دارد و فیلمنامه آن را امیرعباس پیام بر اساس طرحی از خشایار الوند نوشته است.
این آخرین وضعیت مجموعه‌های شبکه‌های تلویزیونی چهارگانه در فاصله سه ماه مانده به آغاز ماه رمضان است. نشانی از تغییر رویکردها و بهبود روند تولید و ساخت برای بالا بردن کیفیت احساس می‌کنید؟
نظر شما