تلخ و شيرين هاي ميراث فرهنگي كشور در سال گذشته

از منظر غالب مردم ، زلزله بم  و تخريب ارگ بم ، مهمترين واقعه اي بوده است كه اقشار مختلف را متوجه و متأثر كرد.

زلزله بم باهمه بدي هايش ، يك حسن داشت ، آشنا كردن عموم مردم با ارگ بم
اعظم كاظمي يكي از شهروندان تهراني در مورد وقايع خوب و يا بد ميراث فرهنگي در سال گذشته مي گويد : من هرگز علاقه اي به خبرهاي ميراث فرهنگي نداشتم ، اما زلزله بم و ارائه خبرهاي پي در پي رسانه ها در اين ارتباط و همچنين خبرهايي كه در مورد ارگ بم و تاريخچه آن ارائه مي شد  ، من را كه هرگز ارگ بم را نديده بودم متوجه اين منطقه ، اهميت جهاني ، زيبائي و عظمت آن كرد،  به طوري كه پس از چند روز ناخودآگاه پيگير بودم كه بدانم سرنوشت ارگ بم به كجا رسيد  و چه زماني  دوباره ساخته مي شود تا حتما" از آن ديدن كنم .

سعي مي كنم فرصت ديدار از خرابه هاي ارگ بم را از دست ندهم
علي اميني ديگر شهروندي است كه از نديدن ارگ بم اظهار تأسف كرده و مي گويد : زلزله بم و كشته و داغدار شدن هموطنانمان در اين حادثه براي من يكي از وقايع فرهنگي و ناراحت كننده بود .
وي مي افزايد : سعي مي كنم تابستان امسال هر طور شده از خرابه هاي ارگ بم ديدن كنم چرا كه بازسازي و بازگشت آن به شكل قبل از تخريب ، زمان زيادي مي برد و چون هيچوقت براي ديدن از ارگ زيباي بم اقدامي نكرده بودم ، اين بار نمي خواهم اين فرصت را از دست بدهم .

چرا مسئولان فرهنگي براي آشنا كردن مردم با بناهاي تاريخي ايران اقدامي نمي كنند ؟
الميرا انصاري دانش آموزي كه با واژه ميراث فرهنگي آشنا نيست ، در مورد اتفاق بد تاريخي سال گذشته ، مي گويد : زلزله اي كه در بم رخ داد ، هم باعث كشته شدن تعداد زيادي از ايرانيان شد و هم شهر تاريخي بزرگي را خراب كرد .
وي كه ارگ بم را از نزديك نديده ، از عملكرد نامناسب مسئولان فرهنگي ، براي معرفي بناها و محوطه هاي تاريخي كشور به اقشار مختلف مردم گله مي كند و مي افزايد : عده زيادي هستند كه به دلايل مختلف امكان سفر به مناطق مختلف و ديدار از ديدني هاي ايران را ندارند و چه خوب است كه مسئولان برنامه ريزي كرده و امكان آشنايي مردم با ديدني هاي تاريخي ايران را فراهم كنند ، تا مردم با فرهنگ و تاريخ ايران آشنا شوند.
اين دانش آموز تأكيد مي كند : بي توجهي مسئولان باعث شده مردم ايران ، بسياري از بناهاي خارجي را بهتر از بناهاي ايراني بشناسند .

در همين رابطه مسئولان ميراث فرهنگي كشور نيز در گفت و گوهايي جداگانه ، زلزله بم را فاجعه اي ملي، ضايعه انساني آن را بسيار دردناك و تخريب ارگ بم را بدترين اتفاق تاريخي سالهاي اخير ذكر كردند .
و به حق نيز ، تخريب و ويراني ارگ بم ، در كنار فاجعه انساني زلزله بم ، بسيار تأثير گذار و ناراحت كننده بود ، پوشش خبري وسيع رسانه هاي مكتوب ، ديداري و شنيداري نيز توجه عمومي را بيشتر جلب كرده و ناخودآگاه آنان را نسبت به اين موضوع حساس و علاقمند به پيگيري كرد ، به طوري كه ديگر كمتر كسي است كه با ارگ بم و ويژگي هاي تاريخي آن آشنا نباشد .
ارگ بم ، شهر تاريخي و خشتي است كه دراثر زلزله 5 دي ماه سال گذشته ، بيش از 80 درصد آن تخريب شد . تخريب اين شهر تاريخي دوستداران ميراث فرهنگي را تحت تأثير قرار داده و آنها را برآن داشت تا به هر طريق كه مي توانند ( مالي و كارشناسي ) در نجات بخشي و بازسازي آن سهيم باشند .

البته غارت اموال فرهنگي- تاريخي تپه اي تاريخي در جيرفت نيز يكي ديگر از اتفاقات ناگوار سال گذشته بود كه در جريان آن بسياري اموال ارزشمند تاريخي اين منطقه ، بدنبال كاوش هاي غير قانوني افراد سودجو ، غارت شد كه بخشي از آنها كشف و ضبط شد .

اما بي ترديد ، در زمينه ميراث فرهنگي خبرهاي خوشي نيز داشته ايم .
متأسفانه از آنجا كه هنوز ميراث فرهنگي جايگاه خود را در ميان عموم مردم نيافته و خبرهاي آن كمتر مورد توجه و پيگيري قرار مي گيرد ، شهرونداني كه در اين باره مورد سؤال قرار گرفتند ، نتوانستند در اين زمينه پاسخگو باشند .

مسئولاني كه به طور مستقيم در عرصه ميراث فرهنگي فعال هستند ، در مورد وقايع خوشايند سال گذشته نظرات متفاوتي دارند . 

به عنوان مثال مدير ميراث فرهنگي كرمان بهترين خبر سال گذشته را كشف زيگوراتي در شهر باستاني جيرفت مي داند و مي گويد : اين زيگورات نشانه اي بارز از تمدن و فرهنگ ايران زمين بوده و از زيگورات چغازنبيل نيز بزرگتر است .

مدير ميراث فرهنگي فارس و معاون حفظ و احياء اداره كل ميراث فرهنگي استان خراسان  معتقدند ، در عرصه ميراث فرهنگي خبر خوبي كه در ذهن ماندگار باشد ، رخ نداده است .

ادغام دو سازمان ميراث فرهنگي و ايرانگردي - جهانگردي و تشكيل " سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري " بهترين رخداد سال گذشته از منظر مشاور برنامه ريزي رئيس سازمان ميراث فرهنگي كشور است .
به عقيده اين مقام مسئول ، جدا شدن سازمان از بدنه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي و انتقال آن به زير مجموعه نهاد رياست جمهوري ، ارتقاء تشكيلات اداري را در پي داشته و بسياري از مشكلات موجود دو سازمان مرتفع خواهد شد.

ارتقاء سطح توجه رسانه هاي مكتوب ، ديداري و شنيداري ، به مقوله ميراث فرهنگي و انعكاس خبر، نقد ، گزارش وتحليل هاي بسيار در اين مورد، به نظر معاون معرفي و آموزش سازمان ميراث فرهنگي كشور اتفاقي ارزشمند و ارزنده محسوب مي شود كه نشانه توجه بيش از پيش ، به مقوله ميراث فرهنگي است.

اما شكي نيست علاوه بر وقايع فوق ، سال گذشته اتفاقات مثبت و ارزشمند ديگري را  نيز دراين زمينه در خود جاي داده است كه  ثبت محوطه تاريخي تخت سليمان( آذربايجان غربي) در 16 تيرماه 1382 در فهرست آثار جهاني يكي ازاين وقايع است .

كشف و ضبط سنگ قبر مسجد تاريخي ابرند آباد يزد نيز واقعه مثبت ديگري است ، اين سنگ كه اواخر سال 81 به سرقت رفته و از كشور خارج شده بود ،  در يك حراجي از يك عتيقه فروش انگليسي كشف شد و بدنبال آن اين سنگ قبر 900 ساله به كشور بازگردانده شد .
اين سنگ قبر تاريخي ،  9 فروردين 1378 با شماره 2304 در فهرست آثار ملي به ثبت رسيده است.