* خبرگزاری مهر - گروه اجتماعی : افزایش آمار کشفیات مواد مخدر، می تواند نشان از افزایش ورود موادمخدر به داخل خاک جمهوری اسلامی ایران باشد؟
- احمدی مقدم : اولا، بخشی از کشفیات تابع تولید است. تولید در افغانستان در سال 2007 میلادی، 8200 تن تریاک بوده و این یک رکورد تاریخی است که حدود دو برابر مصرف جهانی مواد افیونی در سال است. به طوری که مصرف جهانی 4500 تن است، تولید افغانستان 8200 تن بوده که باید به این عدد، حشیش را هم اضافه کرد که عدد بسیار قابل توجهی است.
ایران از دو حیث مهم است، یکی بازار مصرف و دیگری کوتاه ترین راه برای بازارهای هدف خارج از ایران. طبیعتا قاچاقچیان متوجه اینجا می شوند. البته به نظر من موضوع سومی هم هست و آن این است که آمریکا و انگلیس که مسئولیت امنیت و مبارزه با موادمخدر در افغانستان را بر عهده داشته و در مبارزه با موادمخدر نیز اهتمام دارند، به صورت هدفمند تلاش می کنند تا سمت و سوی آن به طرف ما باشد و این معضل را به سوی ایران هدایت می کنند.
استانهای عاری از موادمخدر در افغانستان، عمدتا دور از مرزهای ایران هستند و استانهای هم مرز با کشورمان مثل فراخ، نیمروز، هلمن و...، بالای 70 درصد تولید موادمخدر را دارند و نیروهای خارجی بهانه شان این است که در این مناطق طالبان مستقر است که به نظر ما این مسئله رفع مسئولیت نمی کند، چون نیروهای خارجی برای تامین امنیت در این کشور مستقر هستند. به نظر ما مقداری از این اتفاقات هدفمند است، چون قاچاق موادمخدر تبعاتی دارد که از جمله می توان به ایجاد و شکل گیری گروههای مسلح غیرقانونی و تامین منابع مالی گروههای تروریستی و... اشاره کرد.
*می توانید با ارائه آمار، مردم را بیشتر متوجه وضعیت تولید در افغانستان و کشفیات در ایران طی سالهای اخیر نمایید؟
-
آمریکا و انگلیس که مسئولیت امنیتی و مبارزه با موادمخدر در افغانستان را بر عهده دارند، به صورت هدفمند تلاش می کنند سمت و سوی آن به طرف ایران باشد
بر اساس آمار سازمان ملل در سال 2005 که تولید موادمخدر در افغانستان 4200 تن بوده، 61 درصد از این مواد وارد ایران شده و در سال 2006 که تولید مواد در این کشور 6200 تن بوده، آمار ورود مواد به ایران 42 درصد بوده و در سال 2007 که آمار تولید شده 8200 تن بوه آمار سازمان ملل نشان می دهد که 31 درصد از این مواد وارد ایران شده است. لذا، می بینیم در هر سه سال یک عدد را می توان به نسبت برای ورود مواد مخدر به داخل ایران مشاهده کرد. به طوری که این آمار از ورود 2400تا 2500 تن موادمخدر به داخل کشورمان حکایت دارد که نشان می دهد به رغم افزایش شدید تولید، میزان ورود مواد به ایران را نتوانسته اند افزایش دهند.
یعنی هر سال نسبت به سال قبل حدود 40 درصد افزایش کشفیات داشته ایم و نهایتا کشفیات مجموع موادمخدر بر پایه تریاک در سال گذشته نزدیک به 900 تن بوده است. پس به این نتیجه می رسیم در سال 2005 از 2500 تن موادمخدر ورودی به داخل کشور، 400 تن آن را کشف کردیم و در سالهای 2006 و 2007 به ترتیب 600 و 900 تن مواد مخدر گرفتیم، که این نشان از کارآمدی پلیس در امر مبارزه با موادمخدر دارد.
* کانال دیگری غیر از مرزهای شرقی کشور، برای ورود موادمخدر به داخل ایران وجود دارد؟
- نه، تولید اصلی در افغانستان است که همه از آنجا وارد می شود اما به واسطه فعالیت یک باند آفریقایی در سال گذشته از غرب آفریقا مقادیر کمی کوکائین وارد می کردند و هروئین می بردند که دستگیر شدند و در مجموع عدد بزرگی نیست که بتوان بر روی آن مانور داد.
* از نتایج جلساتی که در راستای تعامل و همکاری بیشتر با مقامات کشورهای افغانستان انجام می شود، رضایت دارید؟
- به طور معمول جلسات سه جانبه ای با مسئولان کشورهای افغانستان و پاکستان طی سال گذشته و امسال با نظارت سازمان ملل داشته ایم که جلسه مقدماتی در وین (اتریش) و جلسه بعد در تهران بود و این مذاکرات همچنان ادامه دارد و مقامات افغانستان به این موضوع اشاره دارند که استانهای عاری از تولید موادمخدر در کشورشان را افزایش می دهند. ولی در عین حال اظهار عجز و ناتوانی می کنند، یعنی شرایط دولت افغانستان چه به لحاظ اقتصادی و امنیتی به گونه ای نیست که قدرت احاطه امنیتی در مناطق خودش را داشته باشد.
* یعنی نمی خواهند که نظارت شان را افزایش دهند؟
- نه، برداشت ما این نیست که خودشان نمی خواهند. بلکه بیشتر برداشت ما این است که نمی توانند و حداقل نسبت به ایران نمی خواهند چنین اتفاقی بیفتد ولی نیروهای خارجی مسئول در این کشور نمی خواهند.
* می توان چنین استنباط کرد که نیروهای خارجی به دولت افغانستان فشار وارد می کنند؟
-
کشت جایگزین وقتی معنی می دهد که قیمت تریاک پایین بیاید و محصولات دیگر بالا برود که با توجه به افزایش قیمت جهانی مواد غذایی، ممکن است در آینده نزدیک شاهد چنین روندی باشیم
نه ، دولت افغانستان اصلا توان ندارد. چون از نزدیک وضعیت پلیس در استانهای جنوبی این کشور را دیده ایم و به طور کلی بعد از جریاناتی که در این کشور اتفاق افتاد و مشکلاتی که به وجود آمده، تمام پلیس این کشور از هم پاشیده و در حال نوسازی هستند. ولی بالاخره کشت جایگزین و درآمدهای اقتصادی در افغانستان موضوع بسیار مهمی است. همین میزان تولید و قیمت پایه مزرعه شاید حدود یک میلیارد دلار، کم و بیش درآمد برای کشاورز افغانی دارد و به راحتی قابل جایگزین نیست و اگر هر محصول دیگری کاشته شود شاید چیزی در حدود یک سوم این مقدار درآمد و کمتر به همراه داشته باشد و کسی نیست این درآمد را برای آنها جبران کند. در واقع، یا باید قدرت قانونی مانع از کشت مواد از سوی کشاورز شود یا باید مزیت اقتصادی دیگری باشد که در حال حاضر هیچکدام از آنها در این کشور وجود ندارد.
* پس با این اوصاف، نباید فعلا خبری از کشت جایگزین در افغانستان باشد؟
- کشت جایگزین وقتی معنی می دهد که قیمت تریاک پایین بیاید و محصولات دیگر بالا برود که با توجه به افزایش قیمت جهانی مواد غذایی، ممکن است در آینده نزدیک شاهد چنین روندی باشیم که کشاورز ترجیح بدهد کشت دیگری داشته باشد.
* شما عنوان داشته اید مهمترین دلیل عدم توفیق در مبارزه با موادمخدر، فقدان برنامه ریزی مشخص مبتنی بر لحاظ نمودن اولویت های بومی و منطقه ای است؟
-
|
باید قبول کنیم که موادمخدر مرزهای سیاسی را به رسمیت نمی شناسد و از آنها عبور می کند. پس ما مجبوریم که مبارزه خود را فراتر از مرزهایمان ببریم و همکاریها را افزایش دهیم |
* تا کنون در این زمینه همکاری و ارتباطی برقرار شده که بتواند در بحث مبارزه با موادمخدر اثر گذار باشد؟
- اجلاس سه جانبه (ایران، افغانستان و پاکستان) که منشا تولید و ورود موادمخدر به کشورمان است که ابتکار آن از سازمان ملل بوده و پیگیری کرده است که قرارمان بر برگزاری جلسات سالانه در سطح مسئولان و اجلاس فصلی در سطح کارشناسی است که در این کشورها برقرار می شود. ضمن اینکه در سازمان ملل تصویب شد مرکز اطلاعات منطقه ای در ایران مستقر شود. ضمن اینکه با کشورهای همجوار رفت و آمدهای مکرر و مبادله افسران رابط داریم و الآن دایره آن را گسترش داده ایم و عربستان سعودی به شدت متقاضی تبادل افسر رابط مبارزه با موادمخدر است. همین امسال جلساتی با مسئولان افغانی، پاکستانی، سعود، ترکها، قطری ها، عمانی ها و... داشته ایم. حداقل کار مبارزه این است که همکاریهای اطلاعاتی و عملیاتی مشترک داشته باشیم که در بحث انجام عملیات هنوز به بیرون از مرزها نرفته ایم. آیا قبول دارید که گرایش به مخدرهای صنعتی در کشورمان رو به افزایش است.
- احمدی مقدم : برداشت ما این نیست، زیرا زیر دو درصد معتادان در ایران از مخدرهای صنعتی استفاده می کنند و نسبت به گذشته نیز بر اساس پیمایشی که داشته ایم این روند نه تنها رو به افزایش نیست که برعکس کاهش خفیفی هم داشته است. شاید علت گرایش بیشتر ناآگاهی بوده است. چون مواد صنعتی عمدتا ابزار پارتی و خوشگذرانی است و تلقی برخی جوانان و افراد کم تقید که معمولا در این قبیل مراسم شرکت می کنند این است که این مواد اصلا اعتیادآور نیست، اما وقتی مصرف به تکرار رسید فرد به آنها وابستگی پیدا می کند و این وابستگی نیز تا حدودی با سایر موادمخدر متفاوت است. یعنی فرد وقتی مصرف نمی کند دچار افسردگی، استرس و مشکلات روحی شده و مثل افراد افسرده می ماند که نیاز دارند با مواد دارویی خودشان را به حالت طبیعی برگردانند. خوشبختانه با افزایش آگاهیها و پی بردن به عوارض مصرف این مواد وضع بهتری در این زمینه داریم.
* یعنی از بابت گرایش به مصرف مخدرهای صنعتی خطری متوجه ما نیست؟
- بالاخره خطر هست، زیرا دو درصد هم کم نیست. چون اگر یک میلیون معتاد هم داشته باشیم دو درصد این جمعیت می شود 20 هزار نفر و این عدد کمی نیست.
* بحث تولید مخدرهای صنعتی بیشتر در داخل اتفاق می افتد یا خارج از مرزهای ایران صورت می گیرد؟
|
در سیاستهای کلی نظام، روانگردانها و موادمخدر در کنار هم قرار گرفتند و در قوانین جدید، مجازاتهای معادل برای آنها در نظر گرفته می شود |
* قصه شربت تریاک چیست؟
- شربت تریاک به عنوان کنترل کننده اعتیاد معتادان تریاکی از آسیبهای کمتری برخوردار است. اینکه می گویند شربت تریاک جایگزین متادون می شود به هیچ وجه درست نیست، چون کاربرد متادون برای افراد هروئینی است و شربت تریاک برای استفاده معتادان تریاکی در نظر گرفته شده است. لذا قرار نیست شربت تریاک جایگزین متادون شود و استفاده از متادون به عنوان داروی ترک دهنده معتادان هروئینی همچنان کاربرد خواهد داشت. در واقع، استفاده از شربت تریاک باعث می شود که معتاد سراغ قاچاقچی نرود و زیر نظر پزشک این شربت را دریافت کند.
* چه مقدار از موادمخدری که وارد ایران می شود دوباره از کشور خارج می شود؟
- برآورد ما از سالهای گذشته به این صورت بوده که از 2500 تن موادمخدر ورودی به داخل کشور حدود 700 تن مصرف داخلی بوده است. با برنامه های درمانی که سال گذشته داشتیم و تعداد افراد معتادی که تحت درمان بردیم برآوردمان این است که مصرف داخلی در سال 86 به زیر 500 تن کاهش پیدا کرد. برای امسال هم برنامه درمانی که با توجه به عرضه شربت تریاک داریم و اگر بتوانیم به نتیجه برسانیم مصرف داخلی باید به زیر 200 تن برسد.
پس اگر سال گذشته 2500 تن مواد مخدر به داخل کشور آمده باشد که 500 تن مصرف داخلی بوده و 900 تن آن را کشف کرده کرده باشیم در نتیجه 1100 تن آن مواد از کشور خارج شده است که می توان حدس زد وارد کشورهای عربی و اروپایی می شود.
نظر شما