به گزارش خبرنگار مهر، نخستین نشست پژوهشی "سازها و شیوه ها" خبرگزاری مهر در سال جاری با موضوع کمانچه نوازی در ایران روز جمعه 28 تیرماه سال جاری با حضور اساتید و مدرسان کمانچه نوازی و مدیران موسیقی کشور در سالن اجتماعات خبرگزاری مهر برگزار می شود.
استاد تجویدی در باره ریشه و شناسنامه این ساز سنتی در مقدمه کتاب شیوه کمانچه نوازی اثر مهدی آذرسیناچنین نوشته است : پروفسور"آلبرلاوینیاک" در کتاب خود تحت عنوان موسیقی و موسیقیدانها اطلاعات جالبی در اختیار ما می گذارد که مفاد آن در اینجا نقل می شود : ما باید سرمنشاء ویلن و آلات هم خانواده آن را که ویلن سردسته همه آنهاست در هند و درزمان "راوانا" پادشاه سیلان که در حدود 5 هزار سال قبل از میلاد مسیح می زیسته بیابیم؛ در آن زمان سازی بنام "راوناسترن" ابداع شده که به نظر می رسد قدیمترین ساز آرشه ای در جهان باشد. در آن عصر ابتدایی نظیر این ساز در دست راهبان وابسته به فرقه های فقیربودایی بوده است.
این آلت موسیقی ابتدایی شامل تمام اجزای تشکیل دهنده ویلن بوده مانند جعبه تولید صدا دسته و پیچ تنظیم کننده موی آرشه و اولین نوع پیشرفته آن "امرتی" نام داشته و بعدها به "کمان آگوز" تبدیل شده است . کمان آگوزنام سازی بوده معمول بین اعراب و ایرانیها.اسامی سازهایی از این دست مانند "ربُِب"،"ربل"، "ربک" و"ربکیشنو" نقصان تاریخی را جبران می کند زیرا این اسامی خود مشخص کننده ریشه خانوادگی این سازها هستند.
با توجه به واژه های ربُِب، ربل، ربک و کمان آگوز و نیز تصریح لاوینیاک که این سازها بین اعراب و ایرانیها معمول بوده به سادگی پی می بریم که روبب، ربل و ربک به ظن قوی همان "رباب"متداول در زبان فارسی است و کمان اگوز که به صورت کمانچه عجوزهم ثبت شده احتمالا کمان اگوز بوده که ترکیبی است از دو واژه فارسی . ذکر این نکته ضروری است که هم اکنون در بیشتر کشورهای عربی نام ویلن را "کمنجه" گذاشته اند. به طوری که لاوینیاک می نویسد این دسته از سازها یعنی کمان اگوز(کمانچه)، ربُِب، ربل و ربک در قرون وسطی از کشورهای عربی به اروپا راه پیدا می کند و پس از مدتی اروپائیها تحت تاثیر این آلات موسیقی سازهایی به نام "وی یِل"،"وی یُل" (یا ویولا) و نوع کامل آن را به نام ویلن ساخته اند.
نظر شما