جاده کنارگذر انزلی باید با حفظ تالاب بین المللی انزلی احداث شود

رئیس سازمان محیط زیست کشور در گفتگو با خبرنگار مهر در بندر انزلی اظهار داشت : توجه به عوامل تاثیرگذار بر محیط زیست تالاب بین‌المللی انزلی در ساخت جاده کنارگذر ضروری است.

وی همچنین با اعلام اینکه در ساخت این کمربندی باید توجهی ویژه داشت تا بر پیکر تالاب زخمی وارد نشود گفت : قطعات 1 و 2 جاده که شرایط تالابی دارد کند پیش می‌رود و بسیاری از مصالح در حال زنگ زدن هستند.

فاطمه واعظ جوادی بیان داشت : با گذشت هشت ماه و تعهد وزارت راه برای اینکه گذرها را باز کند تا ارتباط هیدرولوژی بین دو سوی جاده برقرار شود این کار صورت نگرفته که موجب خشک شدن دو طرف و ایجاد بوی بد در منطقه شده است.

 طرح جامع کنارگذر انزلی بخشی از مسیر بزرگراه کناره شمال (آستارا - گرگان) است که در سالهای 52- 58 توسط مهندسین مشاور SPEA مطالعه و به تصویب رسید.

محل این کنارگذر در سمت جنوب بندر انزلی و غازیان پیش بینی شده و از محور رشت - انزلی منشعب و از زمینهای حاشیه مرداب و شالیزارهای موجود عبور و به محور انزلی - آستارا متصل می شود.

طرح نهایی این کنارگذر در سال 67 در طرح جامع بندر انزلی قرار داده شد و در دی ماه 67 در شورای معماری و شهرسازی استان گیلان که سازمان حفاظت محیط زیست نیز در آن عضویت دارد به تصویب رسید.

بر اساس این مصوبه، محدوده استحفاظی شهرستان بندر انزلی 100 متر فراتر(جنوبی ترین) از کنار گذر تعیین شده است.

با آنکه ساخت جاده کنارگذر انزلی از سال 77 آغاز شد اما در آبان ماه 79 از ادامه ساخت این پروژه به دلیل اختلاف سازمان محیط زیست با وزارت راه و ترابری و عدم ارزیابی زیست محیطی در سه کیلومتر از 16 کیلومتر حد فاصل کیلومترهای هشت تا 11 جلوگیری شد.

به این ترتیب در پی مخالفت سازمان محیط زیست با ساخت جاده در درون تالاب انزلی و پیگیری مسئولان استانی در سوم آذرماه سال 83 طی صورت جلسه ای که به امضاء نمایندگان سازمان حفاظت محیط زیست و وزرات راه و ترابری و نماینده ریاست جمهوری رسید.

مقرر شد کیلومتر صفر تا هشت و 11 تا 16 بر اساس طرح اولیه پروژه اجرا و سه کیلومتر مورد بحث با بررسی مسیر پیشنهادی سازمان حفاظت محیط زیست و تصویب وزارت مسکن و شهرسازی جهت عبور پروژه از داخل محدوده شهری اجرا شود موضوعی که در جلسه دولت نیز به تصویب رسید اما با گذشت چندین سال اجرایی نشد.

دوباره در جلسه استانی هیئت دولت در استان گیلان مصوبه دیگری به تصویب رسید که به موجب این مصوبه مقرر شد قطعات اول و دوم پروژه کنار گذر با سرعت در همان مسیر اولیه اجرا و انجام شود و مطالعات ابتدایی نیز برای ارتقاء راه اصلی به چهار خطه (بزرگراه) از سوی وزارت راه و ترابری صورت گیرد.

در پی این مصوبه وزارت راه و ترابری به احداث جاده در منطقه اقدام کرد اما سازمان حفاظت محیط زیست بار دیگر خواستار توقف عملیات اجرایی در سه کیلومتر مورد بحث (8 تا 11) شد و به این ترتیب بار دیگر در 22 شهریورماه سال 86 عملیات اجرایی بر اساس توضیحات ارائه شده نمایندگان محیط زیست متوقف شد.

اعضای کمیته تخصصی زیربنایی دولت، 10 دی ماه سال 86 از محل احداث کنارگذر انزلی و مسیرهای پیشنهادی وزارت راه و سازمان حفاظت محیط زیست بازدید کردند.

سرانجام بر اساس تصمیم کمیسیون اصلی زیربنایی دولت با حضور سه تن از وزرا و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست تشکیل شد.

کمیسیون مربوطه با احداث کنارگذر انزلی در مسیر پیشنهادی وزارت راه (مسیر کنونی مصوب شورای عالی شهرسازی) با رعایت الزامات زیست محیطی موافقت کرد.

کارشناسان محیط زیست معتقدند "در صورت اجرای مسیر پیشنهادی وزارت راه حدود 300 هکتار از تالاب بین المللی انزلی جدا و دچار تخریب و نابودی می شود که با توجه به ارزش هشت تا 22 هزار دلاری هر هکتار تالاب بر اساس نرخهای بین المللی، احداث مسیر پیشنهادی وزارت راه خسارتی قابل توجه پدید می آورد".

تالاب بین المللی انزلی علاوه بر کارکردهای اکولوژیکی، از جاری شدن سیلاب در منطقه انزلی و آب گرفتگی شهر انزلی در پی افزایش و بالاآمدن آب دریای خزر به عنوان یک کانال اطمینان جلوگیری می کند.

اجرای مسیر پیشنهادی وزارت راه تالاب را دو قسمت کرده و موجب می شود کارکردهای آن نابود شود.

تالاب بین المللی انزلی از 11 رودخانه بالادست آبگیری می شود و به چهار روگا آبهای آن تخلیه می شوند که در صورت اجرای این پروژه تعدادی از دهانه های روگاها مسدود شده و این امر موجب می شود که اکولوژیک این تالاب بین المللی مختل شود.

تالاب بین المللی انزلی هم اکنون گرفتار جلبک آزولا شده و این جلبک در حال خفه کردن تالاب و موجودات آن است.

مطالعات انجام شده نشان می دهد، سیلابهای فصلی تنها تنفس گاه این تالاب است که موجب می شود آزولا وارد آب شور شده و از بین برود.

احداث میان گذر انزلی علاوه بر اثرات آلودگی صوتی و هوا، خودپالایی تالاب را نیز از بین برده و موجب خشک شدن بخش های وسیعی از این تالاب می شود.

سازمان بازرسی کل کشور نیز در گزارشی اعلام کرده است، نتایج مطالعات و تحقیقات انجام گرفته در خصوص تالاب انزلی توسط سازمان حفاظت محیط زیست و واحدهای تابعه، راهکارهای مناسبی برای طرح های توسعه ارائه و روشهای تعدیل اثرات سوء یا مخرب اینگونه طرحها را مشخص نکرده است و اصولاً فاقد راهکارهای اجرایی مشخص است.

همچنین در این گزارش  تاکید شده است : ادامه وضعیت فعلی تالاب انزلی با توجه به ورود سالانه حدود 30 میلیون مترمکعب فاضلاب شهری، 15 هزار تن انواع کودهای شیمیایی، 400 لیتر سموم کشاورزی، فاضلاب 50 کارخانه، ورود گونه غیر بومی مهاجم به نام آزولا که به شدت حیات تالاب و به خصوص ماهیان آن را به مخاطره انداخته است، آلودگی صوتی و نفتی ناشی از تردد قایقهای موتوری هزاران بازدید کننده و رسوب حاصل از فرسایش خاک مناطق بالادست به طوری که عمق متوسط تالاب از شش متر به 5/1 متر طی 40 سال اخیر کاهش یافته است، به طور قطع موجب تخریب و نابودی کامل این اکوسیستم خواهد شد.