مسجد، پایگاههایی برای تفکر، تدبر، تصفیه روح، خلوص و اتصال بنده به خالق یکتا است . اما برای آنکه مساجد جایگاه واقعی خود را داشته و این مکانها همواره فضایی آرام بخش و امن داشته باشند شرایطی خاص لازم است که عدم برخورداری از این شرایط ضعفهایی را موجب و کارکردهای مساجد را با مشکلاتی مواجه خواهند کرد .
شک نیست برطرف کردن ضعفهایی که امروزه برخی مساجد از آنها رنج می برند ضرورتی برای ارتقای جایگاه و قوت بخشیدن به فعالیتهایی است که این پایگاههای معنوی و فرهنگی دارند .
یکی از ضعفهای مساجد نداشتن متولی مشخص است . در حال حاضر دستگاهها و نهادهای مختلفی به صورت مستقیم و یا غیرمستقیم بر امور مختلف مساجد نظارت دارند . این چندگانگی موجب می شود بسیاری از مسئولیتهاو فعالیتها از سوی دستگاههای متعدد نادیده گرفته شده و هر یک دیگری را مسئول رسیدگی به اموری بدانند، همین امر زمینه بی توجهی و خلأ رسیدگی به موارد بسیاری را برای مساجد کشور فراهم می آورد .
از دیگر ضعفهایی که برخی مساجد از آن رنج می برند نداشتن متولی آگاه ، خوش فکر و خلاق است . شک نیست متولیان مساجد برنامه ریزانی هستند که می توانند مساجد محلات مختلف را فعال و کارکردهای آنها را در سطوح مختلف ارتقا بخشند .
مدیریتی شایسته مساجد است که با در نظر گرفتن شرایط مکانی و زمانی ، مدیریتی اصولی و اساسی اعمال کند. در واقع ضروری است مدیران مساجد امکاناتی را که در اختیار دارند به دقت شناسایی کنند .
درپی آگاهی از امکانات، مدیر مسجد باید موقعیت مکانی آن را به درستی ارزیابی و تجزیه و تحلیل کرده و با در نظر گرفتن نیازها و روحیات گروههای سنی مختلف، شناخت دقیق و هدفمند ، برنامه های فرهنگی ، تبلیغی ، علمی ، فرهنگی را تدوین و بر اجرای آنها نظارت داشته باشد .
چنانچه مدیر بتواند با آگاهی و دقت نظر در این امر، تلاش و فعالیتهای پیش بینی شده را اجرایی کند، می تواند در سازندگی و بالندگی فرد و جامعه مفید و مؤثر واقع شود.
مدیران مساجد می بایست با شرایط روز و نیازهای اقشار مختلف به ویژه جوانان به خوبی آشنا بوده و با توجه به نیازها فعالیتهای مساجد را برنامه ریزی و اجرا کنند که ضمن پاسخگویی به نیازهای روز و جلب و جذب مؤثر گروههای مختلف، در روشنگری افکار عمومی نیز مثبت عمل کنند.
روشنگری افکار عمومی و تبیین اصول و ارزشهای اسلامی، به طور دقیق و ظریف قاعده اساسی است که زمینه تعمیق باورهای دینی در میان مردم را فراهم کرده و آنها را از فعالیتهای ضددینی و مخرب مصون نگه خواهد داشت .
یکی از ویژگیهای خاص مساجد که نقش مؤثری در ایجاد فضایی معنوی برای گرایش هرچه بیشتر اقشار مختلف مردم در این فضای روحانی دارد، معماری اسلامی است که مساجد از آنها برخوردار هستند .
شواهد حاکی از آن است که هنرمندان بیشترین ابتکار و خلاقیت خود را در معماری و ساختمان مساجد با یک شیدایی به دین و اخلاص به آن در مساجد به کار بردند و چون مخلص بودند طی قرنها بر جامعه مسلمان تأثیر گذاشتند.
متأسفانه امروز شاهد رکود معماری اسلامی هستیم و مساجدی ساخته می شوند که کمترین بهره را از معماری سنتی و اسلامی برده اند .
از دیگر مسائلی که در مساجد بسیار حائز اهمیت است ، بهداشت مساجد است که نیازمند توجه جدی است . بی تردید همه مردم دوست دارند برای نیایش، عبادت و دیگر امور معنوی و فرهنگی، پا به محیطی بگذارند که در آن آرامش برقرار بوده و محیطی پاک، معطر و خوشبو باشد.
مساجد در طول تاریخ اسلام کارکردهای متنوع و متعددی داشته اند که مسائل فرهنگی، هنری، دینی، تبلیغی و حتی سیاسی را شامل می شده اما متأسفانه امروزه به دلیل ضعفهایی که ایجاد شده، این پایگاههای معنوی و انسان ساز نمی توانند آنگونه که شایسته و بایسته است فعال باشند .
نظر شما